07.12.2012 Views

Sangguniang Manwal ng Guro para sa Lumang Tipan

Sangguniang Manwal ng Guro para sa Lumang Tipan

Sangguniang Manwal ng Guro para sa Lumang Tipan

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

• Maihalintulad (o maipamuhay) a<strong>ng</strong> mga banal na kasulatan<br />

<strong>sa</strong> kanila<strong>ng</strong> <strong>sa</strong>rili <strong>para</strong> <strong>sa</strong> kanila<strong>ng</strong> kapakinaba<strong>ng</strong>an at<br />

kaalaman (ti<strong>ng</strong>nan <strong>sa</strong> t. 23).<br />

Sinabi ni Elder Boyd K. Packer:<br />

“Sa kurso <strong>ng</strong> Luma<strong>ng</strong> <strong>Tipan</strong>, pag-aaralan ninyo a<strong>ng</strong> paglikha<br />

at pagkahulog <strong>ng</strong> tao, na siya<strong>ng</strong> pundasyon <strong>para</strong> <strong>sa</strong> endowment<br />

<strong>sa</strong> templo. Pag-aaralan ninyo ku<strong>ng</strong> ano a<strong>ng</strong> propeta.<br />

Magigi<strong>ng</strong> pamilyar kayo <strong>sa</strong> mga <strong>sa</strong>lita<strong>ng</strong> tulad <strong>ng</strong> pagsunod,<br />

<strong>sa</strong>kripisyo, tipan, Aaronic, Melchizedek, at priesthood.<br />

“Ituturo <strong>sa</strong> inyo a<strong>ng</strong> buo<strong>ng</strong> <strong>sa</strong>ligan <strong>ng</strong> batas <strong>ng</strong> Judio-Kristiyano,<br />

at pati na <strong>ng</strong> Islam.<br />

“Ipaliliwanag ‘ku<strong>ng</strong> bakit’ kaila<strong>ng</strong>an a<strong>ng</strong> ikapu at mga handog.<br />

Mababa<strong>sa</strong> ninyo a<strong>ng</strong> mga propesiya tu<strong>ng</strong>kol <strong>sa</strong> pagdati<strong>ng</strong><br />

<strong>ng</strong> Mesiyas at <strong>ng</strong> panunumbalik <strong>ng</strong> eba<strong>ng</strong>helyo. Makikita<br />

ninyo a<strong>ng</strong> pagpapamalas <strong>ng</strong> kapa<strong>ng</strong>yariha<strong>ng</strong> magbuklod ni<br />

Elijah at maririnig a<strong>ng</strong> pagpopropesiya ni Malakias na isusugo<br />

si Elijah na taglay a<strong>ng</strong> mga susi <strong>ng</strong> kapa<strong>ng</strong>yariha<strong>ng</strong> magbuklod.<br />

“Sa seminary matututo kayo<strong>ng</strong> unawain at pahalagahan a<strong>ng</strong><br />

Luma<strong>ng</strong> <strong>Tipan</strong>. Ngayo<strong>ng</strong> halos tinalikuran na <strong>ng</strong> mundo <strong>ng</strong><br />

mga Kristiyano, nananatili ito<strong>ng</strong> i<strong>sa</strong><strong>ng</strong> tipan ni Jesucristo <strong>sa</strong><br />

atin” (<strong>sa</strong> Conference Report, Mar.–Abr. 1990, 49; o Ensign,<br />

Mayo 1990, 37–38).<br />

A<strong>ng</strong> sumusunod na mga ideya ay ilan <strong>sa</strong> mga dahilan kaya<br />

a<strong>ng</strong> masusi<strong>ng</strong> pag-aaral <strong>ng</strong> Luma<strong>ng</strong> <strong>Tipan</strong> ay hindi lama<strong>ng</strong><br />

makabuluhan kundi lubha<strong>ng</strong> mahalaga:<br />

• Jehova, a<strong>ng</strong> Diyos <strong>ng</strong> Luma<strong>ng</strong> <strong>Tipan</strong>, a<strong>ng</strong> pa<strong>ng</strong>alan ni<br />

Jesucristo, na siya<strong>ng</strong> ipina<strong>ng</strong>ako<strong>ng</strong> Mesiyas, bago siya<br />

isinila<strong>ng</strong>.<br />

• Si Jehova (Jesucristo) a<strong>ng</strong> lumikha <strong>ng</strong> la<strong>ng</strong>it at lupa.<br />

• A<strong>ng</strong> Pagkahulog nina Adan at Eva ay i<strong>sa</strong><strong>ng</strong> tunay at kinakaila<strong>ng</strong>a<strong>ng</strong><br />

hakba<strong>ng</strong> <strong>sa</strong> pag-unlad <strong>ng</strong> buo<strong>ng</strong> <strong>sa</strong><strong>ng</strong>katauhan.<br />

• Magagawa at totoo<strong>ng</strong> direkta<strong>ng</strong> namamagitan a<strong>ng</strong> Diyos<br />

<strong>sa</strong> buhay <strong>ng</strong> mga tao at ban<strong>sa</strong>.<br />

• Tumata<strong>ng</strong>gap tayo <strong>ng</strong> mga pagpapala mula <strong>sa</strong> Diyos <strong>sa</strong><br />

pamamagitan <strong>ng</strong> paggawa at pagtupad <strong>ng</strong> mga <strong>sa</strong>grado<strong>ng</strong><br />

tipan.<br />

• A<strong>ng</strong> anuma<strong>ng</strong> anyo <strong>ng</strong> pag<strong>sa</strong>mba <strong>sa</strong> diyus-diyu<strong>sa</strong>n ay nakapipin<strong>sa</strong>la<br />

<strong>sa</strong> espiritu.<br />

• Na<strong>ng</strong>ako a<strong>ng</strong> Pa<strong>ng</strong>inoon na literal na titipunin a<strong>ng</strong> Israel<br />

<strong>sa</strong> mga huli<strong>ng</strong> araw.<br />

• May mga propesiya tu<strong>ng</strong>kol <strong>sa</strong> una at ikalawa<strong>ng</strong> pagparito<br />

<strong>ng</strong> Pa<strong>ng</strong>inoon.<br />

• Itinuturo a<strong>ng</strong> plano <strong>ng</strong> kaligayahan <strong>ng</strong> Ama <strong>sa</strong> kanya<strong>ng</strong><br />

mga anak <strong>sa</strong> pamamagitan <strong>ng</strong> kanya<strong>ng</strong> mga propeta.<br />

A<strong>ng</strong> mga pagkakaiba <strong>ng</strong> panahon at kultura ay nagdudulot<br />

<strong>ng</strong> mga espesyal na hamon <strong>sa</strong> pag-aaral <strong>ng</strong> Biblia, lalo na <strong>ng</strong><br />

Luma<strong>ng</strong> <strong>Tipan</strong>. Bukod dito, hindi kumpleto a<strong>ng</strong> talaa<strong>ng</strong><br />

na<strong>sa</strong> atin <strong>ng</strong>ayon. Marami<strong>ng</strong> bahagi at tipan “na malinaw at<br />

pinakamahalaga” a<strong>ng</strong> inalis (1 Nephi 13:26). Marami <strong>sa</strong> mga<br />

nawala noon a<strong>ng</strong> naipanumbalik <strong>ng</strong> Aklat ni Mormon, <strong>ng</strong><br />

9<br />

I<strong>sa</strong><strong>ng</strong> Pambu<strong>ng</strong>ad <strong>sa</strong> Luma<strong>ng</strong> <strong>Tipan</strong><br />

Pag<strong>sa</strong><strong>sa</strong>lin ni Joseph Smith <strong>ng</strong> Biblia, at <strong>ng</strong> iba pa<strong>ng</strong> makabago<strong>ng</strong><br />

paghahayag (ti<strong>ng</strong>nan <strong>sa</strong> 1 Nephi 13:33–41). May iba<br />

pa<strong>ng</strong> mga bahagi <strong>ng</strong> Biblia na tila nakakubli o nakatago <strong>sa</strong><br />

simboliko<strong>ng</strong> wika. A<strong>ng</strong> gayo<strong>ng</strong> pagkukubli <strong>ng</strong> propesiya ay<br />

totoo<strong>ng</strong> nakatulo<strong>ng</strong> dahil iniwa<strong>ng</strong> buo <strong>ng</strong> mga yao<strong>ng</strong> pursigido<strong>ng</strong><br />

ta<strong>ng</strong>galin a<strong>ng</strong> “malinaw at mahalaga” a<strong>ng</strong> mga talata<strong>ng</strong><br />

mas mahirap maunawaan. Dahil dito, marami<strong>ng</strong> dakila<strong>ng</strong><br />

katotohana<strong>ng</strong> naipreserba upa<strong>ng</strong> maba<strong>sa</strong> at maunawaan<br />

<strong>sa</strong> pamamagitan <strong>ng</strong> kapa<strong>ng</strong>yarihan <strong>ng</strong> Espiritu Santo at<br />

<strong>ng</strong> “diwa <strong>ng</strong> propesiya” (2 Nephi 25:4) na ibinigay <strong>ng</strong> Diyos<br />

<strong>sa</strong> mga Banal <strong>sa</strong> mga huli<strong>ng</strong> araw.<br />

Paano Isinaayos a<strong>ng</strong> Luma<strong>ng</strong> <strong>Tipan</strong>?<br />

A<strong>ng</strong> Biblia ay hindi lama<strong>ng</strong> i<strong>sa</strong><strong>ng</strong> aklat kundi i<strong>sa</strong><strong>ng</strong> koleksyon<br />

<strong>ng</strong> mga aklat; iyan a<strong>ng</strong> kahulugan <strong>ng</strong> <strong>sa</strong>lita<strong>ng</strong> biblia. A<strong>ng</strong> Luma<strong>ng</strong><br />

<strong>Tipan</strong> ay naglalaman <strong>ng</strong> tatlumpu’t siyam na aklat na<br />

maaari<strong>ng</strong> igrupo <strong>sa</strong> apat na pa<strong>ng</strong>unahi<strong>ng</strong> kategoriya batay <strong>sa</strong><br />

kata<strong>ng</strong>ian <strong>ng</strong> nilalaman <strong>ng</strong> mga ito. Hindi inilagay a<strong>ng</strong> lahat<br />

<strong>ng</strong> aklat <strong>sa</strong> Biblia ayon <strong>sa</strong> pagkakasunud-sunod <strong>ng</strong> pagkasulat<br />

<strong>sa</strong> mga ito.<br />

1. A<strong>ng</strong> Batas—A<strong>ng</strong> grupo<strong>ng</strong> ito ay binubuo <strong>ng</strong> una<strong>ng</strong> lima<strong>ng</strong><br />

aklat, mula Genesis ha<strong>ng</strong>ga<strong>ng</strong> Deuteronomio, na isinulat ni<br />

Moises. Naka<strong>sa</strong>ad dito a<strong>ng</strong> ka<strong>sa</strong>y<strong>sa</strong>yan <strong>ng</strong> mga pakikitu<strong>ng</strong>o<br />

<strong>ng</strong> Diyos <strong>sa</strong> tao mula <strong>sa</strong> paglikha <strong>ng</strong> mundo ha<strong>ng</strong>ga<strong>ng</strong><br />

<strong>sa</strong> kunin <strong>ng</strong> Pa<strong>ng</strong>inoon si Moises. Kadala<strong>sa</strong>n ay tinatawag<br />

na Batas a<strong>ng</strong> mga ito dahil nakatala rito a<strong>ng</strong> mga paghahayag<br />

<strong>ng</strong> Diyos kay Moises na kinapapalooban <strong>ng</strong> batas ni<br />

Moises. A<strong>ng</strong> lima<strong>ng</strong> aklat na ito ay tinatawag di<strong>ng</strong> Torah at<br />

Pentateuch, i<strong>sa</strong><strong>ng</strong> <strong>sa</strong>lita<strong>ng</strong> Griyego na na<strong>ng</strong>a<strong>ng</strong>ahuluga<strong>ng</strong><br />

“a<strong>ng</strong> aklat na may lima<strong>ng</strong> bahagi” (ti<strong>ng</strong>nan <strong>sa</strong> Gabay <strong>sa</strong> mga<br />

Banal na Kasulatan, “Pentateuch,” p. 213).<br />

2. A<strong>ng</strong> Ka<strong>sa</strong>y<strong>sa</strong>yan—A<strong>ng</strong> grupo<strong>ng</strong> ito ay binubuo <strong>ng</strong> mga aklat<br />

mula Josue ha<strong>ng</strong>ga<strong>ng</strong> Esther. Tulad <strong>ng</strong> pahiwatig <strong>ng</strong> pa<strong>ng</strong>alan,<br />

pawa<strong>ng</strong> mga kuwento <strong>ng</strong> ka<strong>sa</strong>y<strong>sa</strong>yan a<strong>ng</strong> mga ito.<br />

3. A<strong>ng</strong> Tula, o mga Nakasulat—A<strong>ng</strong> sumunod na lima<strong>ng</strong> aklat,<br />

mula Job ha<strong>ng</strong>ga<strong>ng</strong> <strong>sa</strong> Awit <strong>ng</strong> mga Awit [ni Salomon],<br />

ay isinulat <strong>sa</strong> makata<strong>ng</strong> estilo <strong>ng</strong> Hebreo.<br />

4. A<strong>ng</strong> mga Propeta—A<strong>ng</strong> natitira<strong>ng</strong> mga aklat <strong>ng</strong> Luma<strong>ng</strong><br />

<strong>Tipan</strong> ay naglalaman <strong>ng</strong> mga turo <strong>ng</strong> propeta ku<strong>ng</strong> kanino<br />

ipina<strong>ng</strong>alan a<strong>ng</strong> aklat.<br />

Para <strong>sa</strong> mas detalyado<strong>ng</strong> impormasyon tu<strong>ng</strong>kol <strong>sa</strong> pinagmulan<br />

at ka<strong>sa</strong>y<strong>sa</strong>yan <strong>ng</strong> Biblia, ti<strong>ng</strong>nan <strong>sa</strong> Gabay <strong>sa</strong> mga Banal na<br />

Kasulatan, “Biblia” (mga pahina 28–29).<br />

Ila<strong>ng</strong> Mahahalaga<strong>ng</strong> Alituntunin <strong>ng</strong><br />

Eba<strong>ng</strong>helyo na Hahanapin<br />

• Kahit marami<strong>ng</strong> “malinaw at mahahalaga<strong>ng</strong> bagay” a<strong>ng</strong><br />

inalis dito, a<strong>ng</strong> Luma<strong>ng</strong> <strong>Tipan</strong> ay ipinreserba <strong>ng</strong> kamay <strong>ng</strong><br />

Diyos at naglalaman <strong>ng</strong> mahahalaga<strong>ng</strong> turo <strong>para</strong> <strong>sa</strong> ati<strong>ng</strong><br />

panahon at <strong>sa</strong>rili<strong>ng</strong> kapakinaba<strong>ng</strong>an (ti<strong>ng</strong>nan <strong>sa</strong> 1 Nephi<br />

13:20–29; Mga Saligan <strong>ng</strong> Pananampalataya 1:8).

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!