Sangguniang Manwal ng Guro para sa Lumang Tipan
Sangguniang Manwal ng Guro para sa Lumang Tipan
Sangguniang Manwal ng Guro para sa Lumang Tipan
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Isulat <strong>sa</strong> pi<strong>sa</strong>ra a<strong>ng</strong> sumusunod na mga pa<strong>ng</strong>u<strong>ng</strong>u<strong>sa</strong>p:<br />
Buhay ko ito. Puwede ko<strong>ng</strong> gawin a<strong>ng</strong> gusto ko. Wala ako<strong>ng</strong> iba<strong>ng</strong><br />
sina<strong>sa</strong>ktan.<br />
Wala<strong>ng</strong> pakialam a<strong>ng</strong> iba <strong>sa</strong> ginagawa ko. Hindi kaila<strong>ng</strong>a<strong>ng</strong> malaman<br />
<strong>ng</strong> iba.<br />
Itano<strong>ng</strong> <strong>sa</strong> mga estudyante ku<strong>ng</strong> bakit hindi totoo a<strong>ng</strong> mga<br />
pa<strong>ng</strong>u<strong>ng</strong>u<strong>sa</strong>p na ito.<br />
A<strong>ng</strong> i<strong>sa</strong><strong>ng</strong> dahilan ay hindi natin alam kadala<strong>sa</strong>n ku<strong>ng</strong> paano<br />
naaapektuhan <strong>ng</strong> ati<strong>ng</strong> mga pagkilos a<strong>ng</strong> iba. Para mailarawan<br />
ito, kumuha <strong>ng</strong> i<strong>sa</strong><strong>ng</strong> ma<strong>ng</strong>kok <strong>ng</strong> tubig at hulugan ito<br />
<strong>ng</strong> maliit na bato. Ituro ku<strong>ng</strong> paano<strong>ng</strong> kahit <strong>sa</strong> gitna inihulog<br />
a<strong>ng</strong> bato, naapektuhan pa rin a<strong>ng</strong> tubig <strong>sa</strong> mga gilid <strong>ng</strong><br />
ma<strong>ng</strong>kok. Itano<strong>ng</strong> <strong>sa</strong> mga estudyante ku<strong>ng</strong> paano<strong>ng</strong> a<strong>ng</strong> bato<br />
ay katulad <strong>ng</strong> epekto <strong>ng</strong> ati<strong>ng</strong> mga pagkilos—lalo na <strong>ng</strong> ati<strong>ng</strong><br />
mga ka<strong>sa</strong>lanan—at ku<strong>ng</strong> paano maaapektuhan a<strong>ng</strong> iba magi<strong>ng</strong><br />
<strong>ng</strong> <strong>sa</strong>rili nati<strong>ng</strong> mga ka<strong>sa</strong>lanan. Magpabigay <strong>sa</strong> mga estudyante<br />
<strong>ng</strong> mga halimbawa, na tinitiyak na naiwa<strong>sa</strong><strong>ng</strong> pagu<strong>sa</strong>pan<br />
a<strong>ng</strong> mga personal na ka<strong>sa</strong>lanan o mga ka<strong>sa</strong>lanan <strong>ng</strong><br />
i<strong>sa</strong><strong>ng</strong> partikular na tao.<br />
A<strong>ng</strong> i<strong>sa</strong> pa<strong>ng</strong> dahilan kaya hindi totoo a<strong>ng</strong> mga pa<strong>ng</strong>u<strong>ng</strong>u<strong>sa</strong>p<br />
na iyon ay batid <strong>ng</strong> Diyos a<strong>ng</strong> lahat <strong>ng</strong> ka<strong>sa</strong>lanan natin. Kailanman<br />
ay hindi natin maitatago a<strong>ng</strong> mga ito <strong>sa</strong> kanya. Ipaba<strong>sa</strong><br />
<strong>sa</strong> mga estudyante a<strong>ng</strong> Doktrina at mga <strong>Tipan</strong> 121:37–38<br />
at hanapin ku<strong>ng</strong> ano a<strong>ng</strong> na<strong>ng</strong>yayari kapag sinubukan nati<strong>ng</strong><br />
itago a<strong>ng</strong> ati<strong>ng</strong> mga ka<strong>sa</strong>lanan.<br />
Ipaba<strong>sa</strong> <strong>sa</strong> mga estudyante a<strong>ng</strong> Josue 6:17–19 at tukuyin a<strong>ng</strong><br />
iniutos <strong>ng</strong> Pa<strong>ng</strong>inoon <strong>sa</strong> mga Israelita bago nila sinalakay a<strong>ng</strong><br />
Jerico. Ba<strong>sa</strong>hin a<strong>ng</strong> Josue 7:1, 20–21 at hanapin ku<strong>ng</strong> gaano<br />
kahu<strong>sa</strong>y nila sinunod a<strong>ng</strong> utos na iyon. Ipaba<strong>sa</strong> <strong>sa</strong> mga estudyante<br />
a<strong>ng</strong> Josue 7:2–13 at hanapin ku<strong>ng</strong> ano a<strong>ng</strong> nagi<strong>ng</strong> epekto<br />
<strong>ng</strong> mga kilos ni Achan <strong>sa</strong> iba pa<strong>ng</strong> mga tao. Ipaba<strong>sa</strong> <strong>sa</strong> kanila<br />
a<strong>ng</strong> mga talata 14–19 upa<strong>ng</strong> makita ku<strong>ng</strong> gaano kahu<strong>sa</strong>y<br />
na naitago ni Achan <strong>sa</strong> Diyos a<strong>ng</strong> kanya<strong>ng</strong> ginawa. Itano<strong>ng</strong>:<br />
Ayon <strong>sa</strong> talata 5, ila<strong>ng</strong> tao a<strong>ng</strong> namatay dahil <strong>sa</strong> ka<strong>sa</strong>lanan ni<br />
Achan? Ipaba<strong>sa</strong> <strong>sa</strong> kanila a<strong>ng</strong> Mateo 16:25; Doktrina at mga<br />
<strong>Tipan</strong> 42:46; 98:13–14 at ipahanap a<strong>ng</strong> mga pa<strong>ng</strong>ako <strong>ng</strong> Diyos<br />
<strong>sa</strong> mga tao<strong>ng</strong> nag-alay <strong>ng</strong> kanila<strong>ng</strong> buhay <strong>sa</strong> paglili<strong>ng</strong>kod <strong>sa</strong><br />
kanya. Itano<strong>ng</strong>:<br />
• Maaari ba<strong>ng</strong> <strong>para</strong> din <strong>sa</strong> mga hindi namamatay a<strong>ng</strong> alinman<br />
<strong>sa</strong> mga pa<strong>ng</strong>ako <strong>sa</strong> mga talata<strong>ng</strong> iyon? Paano?<br />
• Ano kaya a<strong>ng</strong> itinuturo <strong>ng</strong> Pa<strong>ng</strong>inoon <strong>sa</strong> Israel na<strong>ng</strong> hindi<br />
niya sila tulu<strong>ng</strong>an <strong>sa</strong> Hai?<br />
Ipaba<strong>sa</strong> <strong>sa</strong> mga estudyante a<strong>ng</strong> Exodo 19:5–6 at alamin ku<strong>ng</strong><br />
ano a<strong>ng</strong> nais <strong>ng</strong> Pa<strong>ng</strong>inoon <strong>sa</strong> mga anak ni Israel. Ipaba<strong>sa</strong> <strong>sa</strong><br />
kanila a<strong>ng</strong> Mga Taga Roma 14:7 at itano<strong>ng</strong> ku<strong>ng</strong> paano ito naaa<strong>ng</strong>kop<br />
<strong>sa</strong> alituntuni<strong>ng</strong> ito. Ba<strong>sa</strong>hin a<strong>ng</strong> Doktrina at mga <strong>Tipan</strong><br />
110:7–8 at Alma 39:11 at talakayin a<strong>ng</strong> iba pa<strong>ng</strong> mga <strong>para</strong>an<br />
na nakakaapekto a<strong>ng</strong> mga kilos <strong>ng</strong> i<strong>sa</strong><strong>ng</strong> tao <strong>sa</strong> buhay <strong>ng</strong><br />
iba <strong>ng</strong>ayon, halimbawa, a<strong>ng</strong> pa<strong>ng</strong>o<strong>ng</strong>opya ay hadla<strong>ng</strong> <strong>sa</strong> pagkatuto,<br />
a<strong>ng</strong> pagmamaneho na<strong>ng</strong> lasi<strong>ng</strong> ay maaari<strong>ng</strong> makapatay<br />
<strong>ng</strong> mga inosente<strong>ng</strong> tao, at a<strong>ng</strong> imoralidad ay maaari<strong>ng</strong><br />
magbu<strong>ng</strong>a <strong>ng</strong> pagdadalantao at pagkaka<strong>sa</strong>kit. Ipaba<strong>sa</strong> <strong>sa</strong> klase<br />
125<br />
Josue 1–24<br />
a<strong>ng</strong> Alma 7:13 at Doktrina at mga <strong>Tipan</strong> 19:15–19 at tukuyin<br />
ku<strong>ng</strong> paano tayo naaapektuhan <strong>ng</strong> Pagbabayad-<strong>sa</strong>la ni Cristo.<br />
Maaari<strong>ng</strong> nagtataka a<strong>ng</strong> ila<strong>ng</strong> estudyante ku<strong>ng</strong> bakit pinatay<br />
si Achan. Ipaba<strong>sa</strong> <strong>sa</strong> kanila a<strong>ng</strong> Josue 1:16–18 at ipahanap<br />
ku<strong>ng</strong> ano a<strong>ng</strong> napagkasunduan <strong>ng</strong> Israel na magigi<strong>ng</strong> paru<strong>sa</strong><br />
<strong>sa</strong> mapa<strong>ng</strong>himagsik na pagsuway. Ipaba<strong>sa</strong> <strong>sa</strong> kanila a<strong>ng</strong> Josue<br />
7:20–21 at pa<strong>sa</strong>gutan a<strong>ng</strong> sumusunod na mga tano<strong>ng</strong>:<br />
• Alam ba ni Achan a<strong>ng</strong> mga tipan at kautu<strong>sa</strong>n tu<strong>ng</strong>kol <strong>sa</strong><br />
mga na<strong>sa</strong>m<strong>sa</strong>m <strong>sa</strong> Jerico?<br />
• Ayon <strong>sa</strong> Josue 7:5, ano a<strong>ng</strong> ibinu<strong>ng</strong>a <strong>ng</strong> mga kilos ni Achan?<br />
• Paano nagi<strong>ng</strong> katulad <strong>ng</strong> kanser a<strong>ng</strong> ka<strong>sa</strong>lanan?<br />
• Gaano kahalaga a<strong>ng</strong> magpata<strong>ng</strong>gal <strong>ng</strong> kanser?<br />
• Ano a<strong>ng</strong> maaari<strong>ng</strong> gawin nito <strong>sa</strong> inyo<strong>ng</strong> katawan ku<strong>ng</strong><br />
hindi ito gagamutin?<br />
• Bakit mapa<strong>ng</strong>anib na ipagpaliban a<strong>ng</strong> pagsisisi?<br />
Dapat din ninyo<strong>ng</strong> talakayin a<strong>ng</strong> mga positibo<strong>ng</strong> epekto <strong>ng</strong><br />
ati<strong>ng</strong> mga pagkilos <strong>sa</strong> buhay <strong>ng</strong> iba<strong>ng</strong> mga tao. Itano<strong>ng</strong> <strong>sa</strong><br />
mga estudyante ku<strong>ng</strong> ano<strong>ng</strong> mga kabutihan a<strong>ng</strong> maaari nati<strong>ng</strong><br />
gawin upa<strong>ng</strong> matulu<strong>ng</strong>an a<strong>ng</strong> iba at mapakitaan sila <strong>ng</strong><br />
maganda<strong>ng</strong> halimbawa. Ipaalala <strong>sa</strong> kanila na a<strong>ng</strong> ati<strong>ng</strong> kabutihan,<br />
gayundin a<strong>ng</strong> ati<strong>ng</strong> mga ka<strong>sa</strong>lanan, ay maaari<strong>ng</strong> makaapekto<br />
<strong>sa</strong> iba.<br />
Josue 8–12. A<strong>ng</strong> mga mamamayan <strong>ng</strong> Canaan ay nilipol<br />
dahil <strong>sa</strong> kanila<strong>ng</strong> ka<strong>sa</strong>maan. (15–20 minuto)<br />
Simulan a<strong>ng</strong> klase <strong>sa</strong> pagkanta <strong>ng</strong> “O mga Sundalo<strong>ng</strong> Sakop<br />
ni Cristo” (Mga Himno, blg. 149) o a<strong>ng</strong> “Masdan! Hukbo<strong>ng</strong><br />
Kaygiti<strong>ng</strong>” (Mga Himno, blg. 153) at itano<strong>ng</strong> <strong>sa</strong> mga estudyante<br />
a<strong>ng</strong> mga sumusunod:<br />
• Bakit maituturi<strong>ng</strong> na i<strong>sa</strong><strong>ng</strong> hukbo a<strong>ng</strong> mga Kristiyano?<br />
• Ano a<strong>ng</strong> nadarama ninyo<strong>ng</strong> men<strong>sa</strong>he mula <strong>sa</strong> himno<strong>ng</strong><br />
iyan?<br />
• Sino a<strong>ng</strong> dapat natin kalabanin?<br />
Ipaliwanag na <strong>sa</strong> Josue 8–12 iniutos <strong>sa</strong> Israel na lipulin a<strong>ng</strong><br />
mga tao<strong>ng</strong> naninirahan <strong>sa</strong> Canaan. Ba<strong>sa</strong>hin a<strong>ng</strong> 1 Nephi<br />
17:32–35 at alamin a<strong>ng</strong> moralidad <strong>ng</strong> mga Cananeo. Itano<strong>ng</strong>:<br />
Ano a<strong>ng</strong> sinabi ni Nephi na na<strong>ng</strong>yari <strong>sa</strong> mga naninirahan <strong>sa</strong><br />
Canaan? Ipaba<strong>sa</strong> <strong>sa</strong> mga estudyante a<strong>ng</strong> Eter 2:9–12 at pansinin<br />
a<strong>ng</strong> pagkakatulad <strong>ng</strong> wika<strong>ng</strong> ginamit <strong>sa</strong> mga naninirahan<br />
<strong>sa</strong> lupain <strong>ng</strong> Canaan at <strong>sa</strong> atin <strong>ng</strong>ayon.<br />
Ipaba<strong>sa</strong> <strong>sa</strong> mga estudyante a<strong>ng</strong> Helaman 6:37 at hanapin<br />
ku<strong>ng</strong> paano nilipol <strong>ng</strong> mabubuti<strong>ng</strong> Lamanita a<strong>ng</strong> mga tuli<strong>sa</strong>n<br />
ni Gadianton. Itano<strong>ng</strong>:<br />
• Paano iyan nakatulad <strong>ng</strong> paglaban natin <strong>sa</strong> ka<strong>sa</strong>maan <strong>ng</strong>ayon?<br />
• Ano<strong>ng</strong> mga <strong>sa</strong>ndata a<strong>ng</strong> gamit natin <strong>sa</strong> paglaban <strong>sa</strong> ka<strong>sa</strong>maan<br />
<strong>ng</strong>ayon?<br />
Paalalahanan a<strong>ng</strong> mga estudyante na hindi digmaan a<strong>ng</strong><br />
men<strong>sa</strong>he ni Cristo. Ipaunawa <strong>sa</strong> kanila na kinakalaban natin<br />
a<strong>ng</strong> ka<strong>sa</strong>lanan, hindi a<strong>ng</strong> mga tao.
Change language