07.12.2012 Views

Sangguniang Manwal ng Guro para sa Lumang Tipan

Sangguniang Manwal ng Guro para sa Lumang Tipan

Sangguniang Manwal ng Guro para sa Lumang Tipan

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

ISANG PAMBUNGAD SA LUMANG TIPAN<br />

Pambu<strong>ng</strong>ad<br />

Sabi ni Elder Boyd K. Packer <strong>sa</strong> mga guro <strong>ng</strong> Church Educational<br />

System:<br />

“May malaki<strong>ng</strong> halaga a<strong>ng</strong> paglalahad <strong>ng</strong> maikli <strong>ng</strong>unit mai<strong>ng</strong>at<br />

na isinaayos na buod <strong>ng</strong> buo<strong>ng</strong> kurso <strong>sa</strong> simula pa lama<strong>ng</strong>….<br />

“A<strong>ng</strong> ila<strong>ng</strong> panimula<strong>ng</strong> iyon, na ku<strong>ng</strong> tutuusin ay maikli<strong>ng</strong><br />

oras la<strong>ng</strong> a<strong>ng</strong> gugugulin, a<strong>ng</strong> nagigi<strong>ng</strong> daan upa<strong>ng</strong> malaman<br />

<strong>ng</strong> mga estudyante ku<strong>ng</strong> ha<strong>ng</strong>ga<strong>ng</strong> <strong>sa</strong>an na sila. Napapakiramdaman<br />

nila iyon. Mas matatandaan nila a<strong>ng</strong> pinag-aaralan<br />

kapag alam nila ku<strong>ng</strong> paano mapaglalapat na<strong>ng</strong> <strong>sa</strong>ma<strong>sa</strong>ma<br />

a<strong>ng</strong> bawat piraso, at lalo pa sila<strong>ng</strong> natututo. A<strong>ng</strong> buod<br />

a<strong>ng</strong> bumubuo bala<strong>ng</strong>kas at mas sulit a<strong>ng</strong> oras at pagsisikap<br />

na ginugol dito” (The Great Plan of Happiness [men<strong>sa</strong>he <strong>sa</strong> mga<br />

tagapagturo <strong>ng</strong> relihiyon, 10 Agosto 1993], 2).<br />

Pag-ukulan <strong>ng</strong> panahon a<strong>ng</strong> pagbubuo at pagtuturo <strong>ng</strong> i<strong>sa</strong><strong>ng</strong><br />

pambu<strong>ng</strong>ad at buod <strong>sa</strong> Luma<strong>ng</strong> <strong>Tipan</strong>. Ipaunawa <strong>sa</strong> inyo<strong>ng</strong><br />

mga estudyante a<strong>ng</strong> kahalagahan <strong>ng</strong> Luma<strong>ng</strong> <strong>Tipan</strong> at a<strong>sa</strong>min<br />

a<strong>ng</strong> mga kuwento, katotohanan, at ideya<strong>ng</strong> mababa<strong>sa</strong> at<br />

matututuhan nila <strong>sa</strong> taon panuruan na ito. Patatagin a<strong>ng</strong> pagunawa<br />

ninyo at <strong>ng</strong> inyo<strong>ng</strong> mga estudyante tu<strong>ng</strong>kol <strong>sa</strong> banal<br />

na misyon ni Jesucristo.<br />

Ano a<strong>ng</strong> Luma<strong>ng</strong> <strong>Tipan</strong>?<br />

A<strong>ng</strong> Luma<strong>ng</strong> <strong>Tipan</strong> ay i<strong>sa</strong><strong>ng</strong> talaan <strong>ng</strong> mga pakikitu<strong>ng</strong>o <strong>ng</strong><br />

Diyos <strong>sa</strong> kanya<strong>ng</strong> mga anak mula <strong>sa</strong> Paglikha ha<strong>ng</strong>ga<strong>ng</strong> mga<br />

400 b.c. A<strong>ng</strong> <strong>sa</strong>lita<strong>ng</strong> isinalin bila<strong>ng</strong> tipan ay mai<strong>sa</strong><strong>sa</strong>lin din bila<strong>ng</strong><br />

kasunduan. A<strong>ng</strong> tipan [o kasunduan] ay i<strong>sa</strong><strong>ng</strong> espesyal<br />

na kaugnayan <strong>sa</strong> Pa<strong>ng</strong>inoon na maaari<strong>ng</strong> pasukin <strong>ng</strong> i<strong>sa</strong><strong>ng</strong><br />

tao o grupo. A<strong>ng</strong> Pa<strong>ng</strong>inoon a<strong>ng</strong> nagtatakda <strong>ng</strong> mga kundisyon<br />

<strong>para</strong> makamit a<strong>ng</strong> mga gantimpala (mga pagpapala, kaligta<strong>sa</strong>n,<br />

kadakilaan) at kaila<strong>ng</strong>a<strong>ng</strong> pagsisikap (pagsunod <strong>sa</strong><br />

mga patakaran at utos). A<strong>ng</strong> tipan ay natutupad kapag a<strong>ng</strong><br />

mga tao ay tumutupad <strong>sa</strong> kanila<strong>ng</strong> mga pa<strong>ng</strong>ako at nagtitiis<br />

ha<strong>ng</strong>ga<strong>ng</strong> wakas na<strong>ng</strong> may pananampalataya, at ibinibigay<br />

<strong>ng</strong> Pa<strong>ng</strong>inoon a<strong>ng</strong> mga pagpapala <strong>sa</strong> mortalidad at a<strong>ng</strong> kaligta<strong>sa</strong>n<br />

at kadakilaan kapag nai<strong>sa</strong>katu<strong>para</strong>n na ito. A<strong>ng</strong> Luma<strong>ng</strong><br />

<strong>Tipan</strong> ay naglalaman <strong>ng</strong> mga tipan at doktrina<strong>ng</strong> ibinigay<br />

<strong>ng</strong> Pa<strong>ng</strong>inoon <strong>sa</strong> kanya<strong>ng</strong> mga anak upa<strong>ng</strong> ihanda sila <strong>sa</strong><br />

una<strong>ng</strong> pagdati<strong>ng</strong> <strong>ng</strong> Mesiyas at turuan sila ku<strong>ng</strong> paano bumalik<br />

at mamuhay <strong>sa</strong> kanya<strong>ng</strong> pili<strong>ng</strong>.<br />

A<strong>ng</strong> Luma<strong>ng</strong> <strong>Tipan</strong> ay i<strong>sa</strong><strong>ng</strong> binigya<strong>ng</strong>-inspirasyo<strong>ng</strong> tinig<br />

mula <strong>sa</strong> nakaraan na may mahahalaga<strong>ng</strong> men<strong>sa</strong>he <strong>para</strong> <strong>sa</strong> panaho<strong>ng</strong><br />

ito. Naglalaman din ito <strong>ng</strong> mga ugat <strong>ng</strong> ka<strong>sa</strong>y<strong>sa</strong>yan<br />

at doktrina na pinagmulan <strong>ng</strong> lahat <strong>ng</strong> iba pa nati<strong>ng</strong> mga banal<br />

na kasulatan at naglalatag <strong>ng</strong> pundasyon <strong>para</strong> maunawaan<br />

natin ku<strong>ng</strong> sino tayo <strong>ng</strong>ayon at ano a<strong>ng</strong> ati<strong>ng</strong> pinaniniwalaan.<br />

Sa tulo<strong>ng</strong> <strong>ng</strong> makabago<strong>ng</strong> paghahayag mas tumpak nati<strong>ng</strong><br />

mauunawaan at mapahahalagahan a<strong>ng</strong> Luma<strong>ng</strong> <strong>Tipan</strong>.<br />

8<br />

Bakit Ba Natin Dapat Pag-aralan a<strong>ng</strong><br />

Luma<strong>ng</strong> <strong>Tipan</strong>?<br />

Sabi ni Pa<strong>ng</strong>ulo<strong>ng</strong> Marion G. Romney, na noon ay Pa<strong>ng</strong>alawa<strong>ng</strong><br />

Tagapayo <strong>sa</strong> Una<strong>ng</strong> Pa<strong>ng</strong>uluhan:<br />

“A<strong>ng</strong> men<strong>sa</strong>he <strong>ng</strong> Luma<strong>ng</strong> <strong>Tipan</strong> a<strong>ng</strong> men<strong>sa</strong>he ni Cristo at <strong>ng</strong><br />

kanya<strong>ng</strong> pagdati<strong>ng</strong> at pagbabayad-<strong>sa</strong>la…. Sa palagay ko wala<br />

na<strong>ng</strong> mas simple o mas malinaw at a<strong>ng</strong>kop na paliwanag tu<strong>ng</strong>kol<br />

<strong>sa</strong> men<strong>sa</strong>he <strong>ng</strong> Luma<strong>ng</strong> <strong>Tipan</strong> kay<strong>sa</strong> nakasulat <strong>sa</strong> [2 Nephi<br />

25–33]. Sa ti<strong>ng</strong>in ko ay kaila<strong>ng</strong>an <strong>ng</strong> sinuma<strong>ng</strong> gusto<strong>ng</strong> maunawaan<br />

at ituro a<strong>ng</strong> men<strong>sa</strong>he <strong>ng</strong> Luma<strong>ng</strong> <strong>Tipan</strong> a<strong>ng</strong> masusi at<br />

mapanala<strong>ng</strong>i<strong>ng</strong> pag-aaral <strong>ng</strong> mga kabanata<strong>ng</strong> ito. Sa mga kabanata<strong>ng</strong><br />

ito inihiwalay ni Nephi a<strong>ng</strong> mahalaga <strong>sa</strong> hindi mahalaga.<br />

Ipinaliwanag din niya ku<strong>ng</strong> paano nagi<strong>ng</strong> mahalaga a<strong>ng</strong><br />

mga turo<strong>ng</strong> ito <strong>sa</strong> atin na nabubuhay <strong>sa</strong> mga huli<strong>ng</strong> araw [ti<strong>ng</strong>nan<br />

<strong>sa</strong> 2 Nephi 25:23–26].<br />

”… A<strong>ng</strong> men<strong>sa</strong>he <strong>ng</strong> Luma<strong>ng</strong> <strong>Tipan</strong> ay men<strong>sa</strong>he <strong>ng</strong> kaligta<strong>sa</strong>n<br />

at <strong>ng</strong> mga utos na kaila<strong>ng</strong>an nati<strong>ng</strong> sundin upa<strong>ng</strong> makabahagi<br />

<strong>sa</strong> handog na kaligta<strong>sa</strong>n” (“The Mes<strong>sa</strong>ge of the Old<br />

Testament,” <strong>sa</strong> A Symposium on the Old Testament, 1979, 5–6).<br />

Binigya<strong>ng</strong>-diin <strong>ng</strong> mga sinauna at makabago<strong>ng</strong> propeta a<strong>ng</strong><br />

kahalagahan <strong>ng</strong> Luma<strong>ng</strong> <strong>Tipan</strong> <strong>sa</strong> pagtulo<strong>ng</strong> <strong>sa</strong> mga tao na<br />

makilala a<strong>ng</strong> Diyos. Sumulat si Apostol Pablo kay Timoteo, na<br />

nag<strong>sa</strong><strong>sa</strong>bi<strong>ng</strong>, “At mula <strong>sa</strong> pagka<strong>sa</strong><strong>ng</strong>gol ay iyo<strong>ng</strong> nalalaman<br />

a<strong>ng</strong> mga banal na kasulatan” (II Kay Timoteo 3:15). Na<strong>sa</strong> mga<br />

banal na kasulata<strong>ng</strong> hawak noon ni Timoteo a<strong>ng</strong> mga kasulata<strong>ng</strong><br />

na<strong>sa</strong> atin <strong>ng</strong>ayon <strong>sa</strong> Luma<strong>ng</strong> <strong>Tipan</strong>. Pansinin a<strong>ng</strong> sinabi<br />

ni Pablo tu<strong>ng</strong>kol <strong>sa</strong> mga banal na kasulata<strong>ng</strong> ito:<br />

• A<strong>ng</strong> mga ito ay “makapagpa[pa]duno<strong>ng</strong> <strong>sa</strong> [i<strong>sa</strong><strong>ng</strong> tao] <strong>sa</strong><br />

ikaliligtas” (2 Kay Timoteo 3:15).<br />

• A<strong>ng</strong> mga ito ay “kinasihan <strong>ng</strong> Diyos” (t. 16).<br />

• A<strong>ng</strong> mga ito ay “mapapakinaba<strong>ng</strong>an din naman <strong>sa</strong> pagtuturo,<br />

<strong>sa</strong> pag<strong>sa</strong>n<strong>sa</strong>la, <strong>sa</strong> pag<strong>sa</strong>way, <strong>sa</strong> ikatututo na na<strong>sa</strong> katuwiran”<br />

(t. 16).<br />

• Tinutulu<strong>ng</strong>an nito a<strong>ng</strong> mabubuti na magi<strong>ng</strong> <strong>sa</strong>kdal at “tinurua<strong>ng</strong><br />

lubos <strong>sa</strong> lahat <strong>ng</strong> mga gawa<strong>ng</strong> mabuti” (t. 17).<br />

Malaki<strong>ng</strong> bahagi <strong>ng</strong> Aklat ni Mormon a<strong>ng</strong> naglalaman <strong>ng</strong> mga<br />

banal na kasulatan at reperensya <strong>sa</strong> Luma<strong>ng</strong> <strong>Tipan</strong>. Nagturo<br />

a<strong>ng</strong> propeta<strong>ng</strong> si Nephi <strong>ng</strong> marami<strong>ng</strong> katotohanan <strong>sa</strong> kanya<strong>ng</strong><br />

mga tao mula <strong>sa</strong> mga lamina<strong>ng</strong> tanso. A<strong>ng</strong> mga lamina<strong>ng</strong> ito<br />

ay naglalaman <strong>ng</strong> mga kasulata<strong>ng</strong> na<strong>sa</strong> atin <strong>ng</strong>ayon <strong>sa</strong> Luma<strong>ng</strong><br />

<strong>Tipan</strong>, kabila<strong>ng</strong> na a<strong>ng</strong> mga isinulat nina Moises at I<strong>sa</strong>ias.<br />

Ginamit daw niya a<strong>ng</strong> mga kasulata<strong>ng</strong> ito upa<strong>ng</strong>:<br />

• Tulu<strong>ng</strong>an sila<strong>ng</strong> malaman “a<strong>ng</strong> hi<strong>ng</strong>gil <strong>sa</strong> mga gawain <strong>ng</strong><br />

Pa<strong>ng</strong>inoon <strong>sa</strong> iba<strong>ng</strong> lupain, <strong>sa</strong> mga tao noon” (1 Nephi<br />

19:22).<br />

• “Upa<strong>ng</strong> lubos sila<strong>ng</strong> mahikayat na maniwala <strong>sa</strong> Pa<strong>ng</strong>inoon<br />

nila<strong>ng</strong> Manunubos” (t. 23).

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!