šumsko gospodarstvo
šumsko gospodarstvo šumsko gospodarstvo
stimulirano nestimulirano prosj Metoda smoCarenja 30% 40% 50% prosječno kilo g r a ma Obično smolarenje po amer. met. zavezivanje svakih 8 dana . 1.00O kontr. bjelenaca na Sstoan stablu po fr. met. 2.000 amer. met. zarez, svi 8 d. 3.127 2.727 2.344 2.73 kontr. bjol. na .istom stablu po franc, met 1.6.87 1.670 1.387 1.150 amer. met. zar. 15 dnevno 1.667 1.740 2.224 1.87 kontr. bjel. na is torn stalb'Ju po franc, met. 0.868 0 968 1.036 0.956 amer. met. zarezf 15 dn. 1.862 1.847 1.902' 1.87 kontr. bjel. na ist. stablu po franc, met .zarez. 8 dn. 1.481 1.420 1.586 1.496 Prema drugim istraživanjima vršenim na većem broju stabala proizvedeno je redovitim smolarenjem po francuskoj metodi prosječno po bjelenici i sezoni 2.17 kg, dok je amerikanskom metodom sa stimulacijom proizvedeno prosječno 2.65 kg smole. U Španiji se već pet godina vrše naučna istraživanja po predmetu iskorišćavanja smole primorskog bora (P. pinaster) stimulacijom. Pri tome se vodilo računa o svim faktorima, koji imaju iole upliva na količinu i kvalitet proizvedene smole kao na pr.: vrsta i koncentracija kiseline, trajna ili izmjenična stimulacija, trajanje stimulacije, način zarezivanja, temperatura, vlaga itd. Pri primjeni trajne stimulacije tj. prskanja prigodom svakog zarezivanja apšoom, najveći doprinos smole dala je 20 0 /» solna kiselina uz trajanje stimulacije od 75—80%> ukupnog radnog vremena. Pri jačem zarezivanju upotrebljena je je kiselina 30—40%> koncentracije za vrijeme od 65% radne kampanje; pri izmjeničnoj stimulaciji tj. prskana svakog drugog zarezivanja, upotrebljena je 30°/o kiselina za trajanja od 4/5 radnog vremena (sezone). Ova istraživanja još nisu okončana.* U Americi se osim upotrebe stimulacije kemijskim sredstvima primjenjuje pri smolarenju i cijepljenje gljivama u svrhu »ubrzanog sanolarenja«. U Sjevernoj Karolini zapazio je 1945. g. Hepting, da se mnoga stabla borova P. virginiana, P. rigida i P. echinata u vrhovima krošnja napadno suše. Na oborenim stablima ustanovljen je napad gljive Fusarium lateritium f. pini, koja prouzrokuje »smolasti rak« radi izvanrednog izliva smole. Pošto je uspio da iz napadnutih stabala izolira jednu kulturu gljive fusarium, on je time — u svrhu industrijskog iskorišćavanja smole — inficirao redovita zarezivanja bora P. caribaea. Smola je curila za vrijeme čitave ljetne sezone, — zastala je preko zime — da s proljeća ponovo krene da curi bez ikakvog obnavljanja zarezivanja. Pokusna istraživanja na borovima P. virginiana, P. echinata i P. caribaea cijepljenim s gljivom fusarium pokazala su da je na stimuliranim stablima smola obilno curila za vrijeme od 100 dana, dok je na kontrolnim stablima normalnog smolarenja prestala curiti poslije 5—6 dana. * F. Najera y Angulo e M. P. Riiipe Iamprecht: Resinacion con estimulantes quimicos-Instituto forestal de investigaciones y esperieneias, Madrid 1951. 46
Dabifji su pokusi vršeni u Lake City, Florida, na borovima P. caribaea i P. palustris, koji se kao najizdašniji iskorišćavaju za proizvodnju smole, u grupama po 10 stabala, pomoću posebnog valjkastog dlijeta promjera 2 cm (»Test tube«). Dubina rane je dopirala do kambiuma ili je zadirala za 0.65 cm u bijel. Zarezi pojedinih dubina tretirani su na 4 razna načina: inficiranjem gljivom fusarium I. i II. izolacije, primjenom sumporne kiseline (40% za P. car., a 60°/o za P. palustris), dok rane na kontrolnim stablima nisu zaražene gljivom niti prskane kiselinom. Radi utvrđivanja curenja smole i varijacije djelovanja pojedinih faktora (topline, vlage, vjetra itd.) tokom radne sezone vršeni su pokusi zarezivanja P. car. i P. palustris po amerikanskoj metodi žlijebovima cea 1 cm širokim i dubokim i to I. zarezivanjem same kore do kambiuma i II. zarezivanjem bijeli i neposrednim inficiranjem gljivom. Rezultati ovih pokusa pokazali su da je normalno curenje prve periode trajalo kod bora P. caribaea pet sedmica, a kod P. palustris tri sedmice, te da je daljnje obnavljanje žlijebova na istoj površini produljilo curenje smole kod prvog za tri sedmice, a kod drugog bora za još dvije sedmice. Nije još tačno ustanovljeno da li gljiva fusarium može škoditi okolnim mladim stablima, te da li je ona više pogibeljna kao parasit, koji prouzrokuje bolest raka nego korisna kao stimulans za ubrzano smolarenje u industriji terpentina i kolofonija. Svakako, ukoliko se pronadje neko pouzdano i ekonomski povoljno sredstvo za upotrebu ove gljive za stimuliranje smolarenja, ona će time, što omogućuje obnavljanjem zareza svake treće sedmice, trajno curenje i obilan prinos smole, doprinijeti u mnogome uštedi radne snage i rentabilnijem načinu smolarenja u budućnosti. I u Jugoslaviji su vrša posljednjih godina naučna istraživanja za unapređenje iskorišćavanja smole stimulacijom kiselinama (sumpornom, solnom, kaustičnom sodom itd.) na boru i smrči, te su postignuti zadovoljavajući rezultati. Tako je u Srbiji 1948. godine organizirano smolarsko ogledno polje »Divčibare« na Maljenu, da bi se i na domaćim borovima ispitalo djelovanje raznih načina zarezivanja na prinos smole i našao najpogodniji razmak između dva uzastopna zareza, nadalje da bi se istražio uticaj 25 r Vo solne kiseline kao nadražujućeg sredstva u kombinaciji sa kalcium- i magneziumkloridom. Dodatkom ovih higroskopskih sredstava nastojalo se spriječiti naglo isparivanje solne kiseline poslije prskanja svježe zarezanih žlijebova i time produljiti curenje smole. Za oba zadatka određeno je po 1000 stabala crnoga bora prosječnog promjera oko 25 cm u prsnoj visini, podijeljenih u dvije ekspozicije: sjevernu i južnu, na nadmorskoj visini ođ 800—1000 metara. Kao mjerilo procjene vrijednosti uzet je prinos po jedinici zarezane površine, vodeći pri tom računa o prosječnom promjeru stabala i prosječnoj širini bjelenica (zarezana površina). Zarezivanja su vršena po njemačkom, francusikom i austrijskom načinu, a svježe rane su prskane sa tri rastvora: I) 25% soma kiselina HCl, II) 25% HCl+MgCl2 i III) 25% HCl + Ca€l2. Za nove kombinacije (II i III) dodavano je na 10 litara koncentrirane solne kiseline 1.0 kg MgCl; odnosno 1.19 kg CaCl2. Prskanje je vršeno iz staklene boce od 250 gr na principu obične parfimerijske prskalice. Količina utrošenih kemikalija iznosila je oko 2 kg na 1 tonu proizvedene smole. 47
- Page 1 and 2: sè? y • * POŠTARINA PLAĆENA U
- Page 3 and 4: GLASILO DRUŠTAVA ŠUMARSKIH INŽEN
- Page 5 and 6: akademije nisu bili primani u drža
- Page 7 and 8: ložaj šumarske nastave. Za ostvar
- Page 9 and 10: -vrijednost drvne mase proizvesti u
- Page 11 and 12: Što se tiče proređivanja sastoji
- Page 13 and 14: prosječnog sječivog prirasta, to
- Page 15 and 16: Na temelju ovih izlaganja dolazimo
- Page 17 and 18: takvo uređenje šumskog gospodarst
- Page 19 and 20: osnovi u pogledu borovih šuma bazi
- Page 21 and 22: delokrugu sa inostranim odgovaraju
- Page 23 and 24: Svaka od ove tri faze ima određene
- Page 25 and 26: Sloj zelja: Svojstvene vrste asocij
- Page 27 and 28: Zaključak Staništa Bahofenove top
- Page 29 and 30: Proizvedena sirova smola stimulacij
- Page 31: TI blizini krečne vode radi neutra
- Page 35 and 36: sredstava u različitim lokalnim pr
- Page 37 and 38: Ing. Rikard Striker (Zagreb): LIGNI
- Page 39 and 40: veza sumporaste kiseline i kompleks
- Page 41 and 42: ) Plastične mase iz lignina Sposob
- Page 43 and 44: Kemija se lignina danas nalazi još
- Page 45 and 46: Zašto je prije rata kod nas bilo t
- Page 47 and 48: Također treba napomenuti da je na
- Page 49 and 50: Kako se može od svakog našeg stan
- Page 51 and 52: Prije rata nastojalo se ovoj sadili
- Page 53 and 54: Ta razlika u intenzitetu napada nav
- Page 55 and 56: (Dviut&eite. muesli STRUČNI ISPITI
- Page 57 and 58: Na pismenim ispitima izvučeni su o
- Page 59 and 60: Uredništvo Šumarskog lista započ
- Page 61 and 62: ŠUMSKO GOSPODARSTVO — VINKOVGI I
- Page 63 and 64: Napominjemo «usto, da autor te pub
- Page 65 and 66: žanje drveta i udobrenog drveta, b
- Page 67 and 68: Ugrenovića i to u vezi prikaza tri
- Page 69 and 70: niveau donje vode, sadržaj kamena
- Page 71 and 72: i smreke. 8. Dvostruko napajanje po
- Page 73 and 74: U drugom poglavlju se diznosi kolik
- Page 75 and 76: ŠUMARSKO DRUŠTVO HRVATSKE prodaje
stimulirano nestimulirano prosj<br />
Metoda smoCarenja 30% 40% 50% prosječno<br />
kilo g r a ma<br />
Obično smolarenje po amer.<br />
met. zavezivanje svakih 8 dana . 1.00O<br />
kontr. bjelenaca na Sstoan<br />
stablu po fr. met. 2.000<br />
amer. met. zarez, svi 8 d. 3.127 2.727 2.344 2.73<br />
kontr. bjol. na .istom<br />
stablu po franc, met 1.6.87 1.670 1.387 1.150<br />
amer. met. zar. 15 dnevno 1.667 1.740 2.224 1.87<br />
kontr. bjel. na is torn<br />
stalb'Ju po franc, met. 0.868 0 968 1.036 0.956<br />
amer. met. zarezf 15 dn. 1.862 1.847 1.902' 1.87<br />
kontr. bjel. na ist. stablu<br />
po franc, met .zarez. 8 dn. 1.481 1.420 1.586 1.496<br />
Prema drugim istraživanjima vršenim na većem broju stabala proizvedeno<br />
je redovitim smolarenjem po francuskoj metodi prosječno po<br />
bjelenici i sezoni 2.17 kg, dok je amerikanskom metodom sa stimulacijom<br />
proizvedeno prosječno 2.65 kg smole.<br />
U Španiji se već pet godina vrše naučna istraživanja po predmetu<br />
iskorišćavanja smole primorskog bora (P. pinaster) stimulacijom. Pri tome<br />
se vodilo računa o svim faktorima, koji imaju iole upliva na količinu i<br />
kvalitet proizvedene smole kao na pr.: vrsta i koncentracija kiseline,<br />
trajna ili izmjenična stimulacija, trajanje stimulacije, način zarezivanja,<br />
temperatura, vlaga itd. Pri primjeni trajne stimulacije tj. prskanja prigodom<br />
svakog zarezivanja apšoom, najveći doprinos smole dala je 20 0 /»<br />
solna kiselina uz trajanje stimulacije od 75—80%> ukupnog radnog vremena.<br />
Pri jačem zarezivanju upotrebljena je je kiselina 30—40%> koncentracije<br />
za vrijeme od 65% radne kampanje; pri izmjeničnoj stimulaciji tj.<br />
prskana svakog drugog zarezivanja, upotrebljena je 30°/o kiselina za trajanja<br />
od 4/5 radnog vremena (sezone). Ova istraživanja još nisu<br />
okončana.*<br />
U Americi se osim upotrebe stimulacije kemijskim sredstvima primjenjuje<br />
pri smolarenju i cijepljenje gljivama u svrhu »ubrzanog sanolarenja«.<br />
U Sjevernoj Karolini zapazio je 1945. g. Hepting, da se mnoga<br />
stabla borova P. virginiana, P. rigida i P. echinata u vrhovima krošnja<br />
napadno suše. Na oborenim stablima ustanovljen je napad gljive Fusarium<br />
lateritium f. pini, koja prouzrokuje »smolasti rak« radi izvanrednog izliva<br />
smole. Pošto je uspio da iz napadnutih stabala izolira jednu kulturu gljive<br />
fusarium, on je time — u svrhu industrijskog iskorišćavanja smole —<br />
inficirao redovita zarezivanja bora P. caribaea. Smola je curila za vrijeme<br />
čitave ljetne sezone, — zastala je preko zime — da s proljeća ponovo<br />
krene da curi bez ikakvog obnavljanja zarezivanja.<br />
Pokusna istraživanja na borovima P. virginiana, P. echinata i P. caribaea<br />
cijepljenim s gljivom fusarium pokazala su da je na stimuliranim<br />
stablima smola obilno curila za vrijeme od 100 dana, dok je na kontrolnim<br />
stablima normalnog smolarenja prestala curiti poslije 5—6 dana.<br />
* F. Najera y Angulo e M. P. Riiipe Iamprecht: Resinacion con estimulantes<br />
quimicos-Instituto forestal de investigaciones y esperieneias, Madrid 1951.<br />
46
Change language