e-edukacja w kraju - E-mentor

e-edukacja w krajuz rachunkiem macierzowym. Klikając w odpowiedniemiejsca, można automatycznie przestawić wiersze lubkolumny, a także wykonać takie operacje, jak pomnożeniedrugiego wiersza i dodanie do pierwszego, copowinno doprowadzić do rozwiązania zadania przedstawionegona rysunku 3. Dzięki konstrukcji zadaniaciężar obliczeń rachunkowych został przerzuconyna komputer, a student wprowadza tylko schematrozwiązania, a więc w efekcie oceniany jest tok jegorozumowania.Przeważnie problem oceny toku myślenia studentapojawia się w przypadku udzielenia przez studentaniepoprawnej odpowiedzi lub zgłaszania zastrzeżeńzwiązanych z danym zadaniem. Praktyczne rozwiązaniezaproponowały zespoły chemii ogólnej i fizykina Wydziale Chemicznym Politechniki Wrocławskiej,przeprowadzające masowe e-kolokwia dla większościstudentów wydziału. Studenci na e-kolokwiachodbywających się w pracowniach komputerowychrozwiązują pod nadzorem zadania generowane przezkomputer. Mogą trzykrotnie próbować odpowiedziećna każde z zadań, co dodatkowo umożliwia oceniającymsprawdzenie, czy potrafią znaleźć błąd w swoimrozumowaniu lub w obliczeniach. W przypadkuniejasności studenci mogą zgłosić się bezpośredniopo e-kolokwium z papierowym brudnopisem zawierającymrozwiązanie zadania do osoby nadzorującejkolokwium. W zależności od złożoności problemureklamacja może zostać rozpatrzona bezpośredniona kolokwium, na konsultacjach lub przedyskutowanana zajęciach. Prowadzący w uzasadnionych przypadkachma możliwość „ręcznej” zmiany oceny studenta,uwzględniając nie tylko wynik końcowy, ale także tokrozumowania zawarty w jego brudnopisie 7 .E-kolokwia – zdalnie czy pod nadzorem?Często pojawiają się dyskusje dotyczące fundamentalnegozagadnienia, czy e-kolokwia należy przeprowadzaćzdalnie, umożliwiając uczestnikowi dostęp dokolokwium z domu, czy pod nadzorem?Zaletą e-kolokwium zdalnego jest możliwośćsprawdzenia wiedzy uczestnika, będącego w zasięgusieci internetowej, praktycznie w każdym miejscu naświecie. Z kolei problemem w przypadku zdalnegoudostępniania testu jest weryfikacja tożsamościosoby, która do niego przystępuje oraz brak nadzorupodczas kolokwium, co może skutkować korzystaniemprzez studentów z pomocy osób trzecich lubz dodatkowych źródeł informacji, np. gotowych schematówrozwiązania zadań. W przypadku kolokwiówpod nadzorem, odbywających się w pracowniachkomputerowych pod okiem wyznaczonych osób,zyskujemy możliwość pełnej weryfikacji tożsamościstudentów oraz kontrolowania przebiegu kolokwium.Tracimy jednak korzyści związane z mobilnością rozwiązańinternetowych.Rozwiązaniem wykorzystanym w praktyce przezzespoły z Wydziału Matematyki oraz Chemii FizycznejPolitechniki Wrocławskiej jest połączenie obu wymienionychsystemów. W czasie roku akademickiego studenciw wyznaczonych ramach czasowych rozwiązujązadania udostępnione przez internet. Samo poprawnerozwiązanie zadań nie umożliwia zaliczenia kursu,jednak pozwala studentom uzyskać wyższą ocenę.Podstawą zaliczenia kursu jest zaliczenie kolokwiumpod nadzorem, które odbywa się w połowie semestrulub w trakcie sesji. Plusem systemu „hybrydowego” jestmożliwość wcześniejszego zaznajomienia studentówz typami zadań na kolokwium zaliczeniowym. Studentprzed e-kolokwium może sam ocenić stopień przyswojeniaprzez siebie materiału z zajęć, a prowadzącyuzyskuje zbiorczy obraz pracy całej grupy. Najważniejszejednak w zaproponowanym systemie okazało siępremiowanie systematycznej pracy studentów przezcały semestr.Warto zastanowić się, czy sprawdzian ma służyćsamoocenie danej osoby, czy być postawą do wystawieniaoceny końcowej z przedmiotu. Przykładowo testz języka angielskiego rozwiązywany przez studentazdalnie z domu może być wskazówką dla niego samego,odnośnie tego czy powinien zapisać się na zajęciado grupy początkującej, średniozaawansowanej, czyzaawansowanej. Analogiczny test przeprowadzany podnadzorem po zajęciach może być natomiast podstawądo wystawienia oceny z kursu.Jednostka a systemCzęsto wymienianą wadą elektronicznych systemówegzaminujących jest ocenianie na podstawie sztywnookreślonych reguł, niepozwalające np. na wyłonieniewybitnych osób. Sloganem stało się twierdzenie, że„systemy elektroniczne gubią jednostkę” i nie pozwalająna odniesienie się do pojedynczej osoby. Czy takjest w istocie?Serwis dydaktyczny Wydziału Chemicznego PolitechnikiWrocławskiej posiada bazę danych zawierającąponad 111 tysięcy podejść studentów do quizówz kursu Obliczenia z fizyki. Pojedynczy quiz zawierapięć zadań obliczeniowych, których treść odpowiadaprogramowi z fizyki. Zmienne w zadaniach dobieranesą w sposób (pseudo)losowy, co oznacza, że nawetw przypadku powtórzenia się danego zadania będziezawierało ono inne dane liczbowe. Przyjęto,iż przed egzaminem studenci mają nielimitowanąliczbę podejść do quizu testowego, zawierającegoanalogiczne zadania do tych, które pojawią się nakolokwium. Dodatkową motywacją dla studentówrozwiązujących quizy losowe przed kolokwium jestfakt, iż część zadań (z innymi wyznaczonymi losowoparametrami) może powtórzyć się na kolokwium zaliczeniowymz fizyki. Do kolokwiów losowych studencimają dostęp zdalny, natomiast kolokwia zaliczenio-7Proces e-nauczania chemii na Politechnice Wrocławskiej został przedstawiony w opracowaniu: P. Wojciechowski, E-nauczaniechemii na Wydziale Chemicznym Politechniki Wrocławskiej, „e-mentor” 2010 nr 3, s. 32–35.32 e-mentor nr 5 (37)