e-<strong>edukacja</strong> w <strong>kraju</strong>dzia pomiarowe testem wiedzy wstępnej z dziedzinyobjętej kursem.Wyznaczenie kompetencji we wskazanych obszarachwśród szkolonych grup przed rozpoczęciempomiarów efektów kształcenia e-learningowegoi tradycyjnego pozwoli na weryfikację założeń o inicjalnejidentyczności tych grup. Można tego dokonaćna przykład poprzez testy średnich. Jeżeli nie będziepodstaw do tego, by odrzucić hipotezę, że grupy sięmiędzy sobą nie różnią, należy przeprowadzić dalszeczynności prowadzące do zbadania finalnej efektywnościkształcenia e-learningowego w porównaniuz metodami tradycyjnymi. Przykłady takich badańprowadzonych na uczelniach w Polsce są od dawnaznane 16 . Niemniej jednak brak jasno sformułowanychi zbadanych kryteriów wejściowych nie powinien pozwalaćna uogólnianie uzyskanych rezultatów.W przyszłości należy wciąż pracować nad bieżącymweryfikowaniem i uzupełnianiem zaproponowanychskal pomiarowych, w szczególności w obszarze związanymz nabytymi doświadczeniami w uczeniu siępoprzez e-learning. Zalecane jest także wypracowanieprzejrzystego modelu pomiaru efektywności szkoleniae-learningowego w porównaniu z tradycyjnym w ogóle,poprzez zaproponowanie skal pomiarowych i testów,które nie tylko są od lat stosowane z powodzeniem naświecie, ale też przystają do polskich realiów.Bibliografia dostępna jest w wersji internetowej czasopisma.16Por. W. Bizon, A. Poszewiecki, Efektywność transferu wiedzy poprzez e-learning, [w:] E-learning jako metoda wspomagająca proceskształcenia, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Bankowej w Poznaniu, Poznań 2006.PolecamyThe Seventh International Conference on eLearningfor Knowledge-Based Society16–17 grudnia 2010 r., Bangkok Metropolitan Area,TajlandiaHasło przewodnie siódmej międzynarodowej konferencji organizowanejprzez Assumption University of Thailand to: eLearning, mLearninguLearning dla kształcenia ustawicznego. Celem spotkania jest wymianawiedzy i doświadczeń w zakresie nowych form nauczania, wsparciew tworzeniu sieci kontaktów pomiędzy osobami zainteresowanymitą tematyką oraz budowanie bazy najlepszych praktyk.Więcej informacji na stronie: http://www.elearningap.com/e-CASE & e-Tech 201118–20 stycznia 2011 r., Tokio, JaponiaGłównym celem międzynarodowej konferencji e-Commerce,e-Administration, e-Society, e-Education and e-Technology jest stworzenieforum wymiany poglądów dla naukowców, inżynierów i specjalistówz branży przemysłowej. Najlepsze referaty będą publikowane w specjalnymwydaniu „International Journal of Business and Information”(IJBI) oraz rekomendowane do publikacji w „International Journal ofCyber Society and Education” (IJCSE). Więcej informacji na stronie:http://www.e-case.org/2011/index.html28 e-<strong>mentor</strong> nr 5 (37)
E-sprawdziany– argumenty za i przeciwPiotr WojciechowskiWraz z rozwojem komputeryzacji i e-nauczania sprawdzianyelektroniczne stają się coraz bardziej popularne.Entuzjaści uważają, że e-quizy to wymóg naszych czasów,natomiast przeciwnicy twierdzą, że podczas tegotypu sprawdzianów oceniany jest tylko wynik końcowyz całkowitym ominięciem toku rozumowania zdającejosoby. Ponadto często sama strategia ich przeprowadzaniautrudnia wyłonienie wybitnych osób oraz ewentualnezgłaszanie wątpliwości co do zadań. Czy tak jestw istocie? Opracowanie stanowi próbę ustosunkowaniasię do popularnych mitów dotyczących e-sprawdzianówna przykładzie e-kolokwiów przeprowadzanych na PolitechniceWrocławskiej.E-sprawdziany – moda czy wymógnaszych czasów?Czy e-sprawdziany to wymóg naszych czasów?Odpowiadając na to pytanie, warto zauważyć, żepodobnie jak e-kolokwia, według klucza ocenianesą obecnie matury 1 . Swego czasu, zdając egzamin naprawo jazdy, kursanci musieli rozwiązywać pisemnytest na papierze. Dziś, rozwiązując podobny komputerowo,muszą udzielić przynajmniej 16 poprawnychodpowiedzi na 18 pytań losowanych z całkowitejpuli 490 pytań. Można powiedzieć, że w przypadkutestów na prawo jazdy zasadniczo zmieniła się formaprzeprowadzania egzaminów 2 . Korzyścią dla kursantajest natychmiastowa ocena egzaminu teoretycznegoi możliwość przystąpienia do egzaminu praktycznegojeszcze tego samego dnia. Podobnie duża część firmzajmujących się rekrutacją nowych pracownikówpierwszą część procesu rekrutacji opiera na elektronicznychtestach. Zakładając w internecie kontopocztowe lub korzystając z e-bankowości, częstojesteśmy proszeni o wypełnienie elektronicznegoformularza. Jako podatnicy mamy z kolei możliwośćelektronicznego rozliczenia się z urzędami skarbowymi,a wypełniany komputerowo formularz PIT możemyokreślić jako „elektroniczny sprawdzian naszychprzychodów”. Widać więc, że szeroko rozumianee-quizy wkraczają do różnych sfer naszego życia.Głównym atutem e-sprawdzianów jest obiektywnośćoceniania oraz możliwość natychmiastowegopoznania wyniku ucznia. Poprzez użycie odpowiednichelementów graficznych lub multimedialnychzadania mogą być bardziej atrakcyjne 3 , a zmiennew zadaniach wyznaczane w sposób losowy, copraktycznie gwarantuje niepowtarzalność testu(rysunek 1). Konfigurując kolokwium elektroniczne,możemy określić, czy ma być ono dostępne bezograniczeń, czy dla wybranej grupy osób, a takżezdefiniować ramy czasowe kolokwium oraz np. daćmożliwość powtórnego rozwiązywania quizu.W praktyce można wskazać także inne ważnekorzyści wynikające z elektronicznego systemuegzaminowania. Przykładowo podczas pierwszyche-kolokwiów z fizyki na Wydziale Chemicznym PolitechnikiWrocławskiej istotna okazała się możliwośćśledzenia na bieżąco liczby punktów zdobytychprzez studentów, co już podczas trwania egzaminupozwoliło wytypować zadania, których rozwiązaniesprawiło im największe problemy.Ocenianie zerojedynkoweWiększości osób e-sprawdziany kojarzą się z quizami,w których – podobnie jak w teście na prawojazdy – w pojedynczym pytaniu należy wskazać jednąpoprawną odpowiedź. Tym samym każde zadanie oce-1Zagadnienia związane z maturą były szeroko omawiane na VII Konferencji Regionalnej Przedmioty ścisłe w szkole i na studiach,Wrocław, 11 października 2010.2Pytania i odpowiedzi zawarte w teście, obowiązujące na egzaminie teoretycznym na prawo jazdy, opracowało Ministerstwo Infrastruktury.Podstawa prawna: Rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie szkolenia, egzaminowania i uzyskiwania uprawnieńprzez kierujących pojazdami. Na podstawie art. 115 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym(Dz.U. z 2005 r. Nr 108 poz. 908).3Por. np. G. Rößling, T. Vellaramkalayil, First Steps Towards a Visualization-Based Computer Science Hypertextbook as a Moodle Module,„Electronic Notes in Theoretical Computer Science” 2009, nr 224, s. 47–56.grudzień 2010 29