Biuletyn 141-142 - Powiat Słupski

demokracja daje szansę rozwoju, jednak niesie też zagrożeniaw Zaleskich i Gminnej Biblioteki Publicznejw Objeździe z siedzibą w Zaleskich wjedną instytucję kultury o nazwie CentrumKultury, Promocji i Sportu w Gminie Ustkainformuję, że w celu efektywnego wykonywaniazadań gminy w zaspokajaniu potrzebwspólnoty w zakresie kultury, a takżeupraszczania struktur zarządzania RadaGminy Ustka wyraziła zamiar połączeniaww. instytucji z dniem 1 czerwca 2013 roku”- brzmi oficjalny komunikat na stronieinternetowej gminy Ustka.Tymczasem działacze kultury, a takżekulturoznawcy postulują odwrotny kierunekdziałania. To biblioteki powinny stanowićcentra regionalnej kultury. Wprawdzieuchwała nie przewiduje fizycznej likwidacjibibliotecznej placówki, niemniej jej autonomia,autorytet i prestiż ustąpią na rzeczinnych, mniej elitarnych form wiejskiej rozrywkiz przewagą autopromocji.Tym bardziej wiele zależy od ludzi, ichoperatywności, kompetencji i pasji. Nie jestto odkrycie czasów najnowszych, tak byłozawsze. Jednak nowe czasy dają możliwościposzukiwania funduszy na działalnośćbiblioteczno-kulturalną również poza finansamisamorządu. Trwa właśnie nabóraplikacji (listopad 2012 i marzec 2013) doProgramów Ministra Kultury i DziedzictwaNarodowego na rok 2013, w którychdo bibliotek publicznych skierowano międzyinnymi programy: Promocja literaturyi czytelnictwa, Promocja czytelnictwa czyEdukacja kulturalna. Regulaminy określająszczegółowe warunki dostępu do ministerialnychfunduszy, co wydaje się słuszne, bypieniądze były dobrze wykorzystane.Biblioteka na wsi zawsze pełniła rolęszczególną, nie zawężając działalności doprostego wypożyczania książek. W „Kronice”Romana Zuba, nieocenionym dokumencieminionego czasu odnajduję ważne informacje.Cierpliwy i skrupulatny kronikarzwiejskiego życia opisywał i dokumentowałfotografią ważne zdarzenia z życia wsi.Historia biblioteki w Objeździe zaczynasię następującym zapisem: „BibliotekęGminną uruchomiono dopiero1.X.1952 roku (wcześniej był tutylko punkt biblioteczny). Ulokowanobibliotekę przy posesji AntoniegoIdzikowskiego. Na kier.(ownika) biblioteki zatrudnionoob. R. Zuba.” Dalej dopisekinnym kolorem atramentu: „Bibliotekaliczyła wtedy ok. 1500książek”. Na dalszych kartkachopisy i dokumentacja działań bibliotekarzai czytelników, zaczynającod klubów dyskusyjnych,gazetek, wystaw po wycieczkirowerowe i zespół mandolinistów.Pamiętam tamten czasosobiście. Do biblioteki chodziliśmy,żeby się spotkać w grupiekoleżeńskiej, na próby zespołu,żeby odrobić trudne zadanie.Pan Zub był instytucją, ale niczego nie narzucał.Życzliwie przyglądał się naszym potrzebom,proponował, zachęcał. Wcale niebyły to łatwe czasy - prócz siermiężnej rzeczywistości,na śmiałków czyhały pułapkiświatopoglądowe i polityczne.Zmieniły się czasy i realia. Małe wiejskieśrodowiska otrzymały nowe możliwości,z których jednak z różnych przyczyn niemogą w pełni korzystać. Demokracja dajeszansę rozwoju społeczeństwa obywatelskiego,jednak niesie też zagrożenie rozbicialokalnych społeczności, często poróżnionych,uwikłanych w dawne spory, wyizolowanychz powodu niedostatku, niskiejsamooceny. Inicjatywa przezwyciężeniapodziałów może należeć do biblioteki jakoorganizatora działań wspólnotowych.Biblioteka wiejska ma do spełnieniawobec czytelników wiele zadań, jak choćbydefiniowanie tożsamości, prezentacjakulturalnego dorobku środowiska, ukazywaniewartości i tradycji lokalnych, budowaniewięzi międzyludzkich, wreszcie popularyzacjasamokształcenia, które w dobiedostępu do Internetu nie jest trudne.Regionalia służą temu znakomicie.Świadomość takiego zadania miałpierwszy bibliotekarz w Objeździe. Nowimieszkańcy przybywali z różnych regionów,różne były ich doświadczenia i potrzeby.Pierwszym zadaniem była integracja,wzajemne poznanie, tworzenie wspólnoty.W czasie spotkań w bibliotece młodziuczestniczyli w zajęciach chóru, wystawialisztuki teatralne dla miejscowych i mieszkańcówokolicznych wsi. Dlatego bibliotekaw Objeździe szczyci się niebagatelnątradycją. Dysponuje pamiątkami i kronikątamtego czasu spisaną przez bibliotekarzapasjonata.Nowa perspektywa ostatniego dwudziestoleciaotworzyła możliwość włączeniaw obszar regionalnej świadomości dorobkuwcześniejszych mieszkańców tychziem. Coraz więcej mamy publikacji, dziękiktórym poznajemy historię przemilczanąi niedocenianą z różnych powodów.Jej znajomość pozwala rozumieć procesyhistoryczne i społeczne. Na uwagę zasługująprace Warcisława Machury („Dawnemiejsca pamięci o żołnierzach na tereniepowiatu słupskiego”), publikacje MarcinaBarnowskiego i albumowe wydawnictwaJana Maziejuka sponsorowane przez StarostwoPowiatowe w Słupsku („Pałace i dworyziemi słupskiej”) i inne. Wiele ciekawychregionalnych publikacji przynosi biuletynstarostwa „Powiat Słupski”.Wiejskie księgozbiory dzięki nieformalnymwięziom, indywidualnemu rozpoznaniupotrzeb i talentów twórczych czytelnikówmają możliwość pełnić rolę centrumregionalnej informacji kulturalnej.Są biblioteki, gdzie gromadzi się pamiątkiwiejskiej kultury materialnej, tworzy bazyźródłowe na temat miejscowych zwyczajów,tradycji i historii. Od operatywności bibliotekarzazależy promocja rozwoju sztukiludowej, prezentacji dorobku lokalnychtwórców. Eksponowana w wiejskiej bibliotecew Objeździe sylwetka jej patrona jestprzecież doskonałym drogowskazem działańrównież we współczesnych okolicznościachkultury.Bibliotekarka z Objazdy zauważa nowątendencję. Coraz mniej uczniów klasgimnazjalnych korzysta z księgozbioru.Pewnie jest racjonalne wytłumaczenie tegozjawiska, najprościej byłoby podjąćwspółpracę ze szkołą i wspólnie spróbowaćpostawić diagnozę.Małe ojczyzny wymuszają niekiedy nabibliotekach konieczność współpracy, poszerzaniaoferty. Rok temu Biblioteka Publicznaw Objeździe została połączona osobądyrektora z Gminnym Ośrodkiem Kulturyw Zaleskich. Szansa pozostała bez odzewu.Podobno nie ma pieniędzy na dodatkoweinicjatywy - to proste wytłumaczeniepowtarzane jest jak mantra. Mimo to na początkunowej kadencji pani dyrektor zostałazaproszona na wieczór teatralno-poetyckiz udziałem aktorów Teatru UniwersytetuTrzeciego Wieku ze Słupska. Uczestnicywieczornicy pytali o dalsze propozycje. Niepotrzebnebyły wielkie fundusze, wystarczyładobra wola, by wspólnie spędzić czas.Potrzeba nam takich inicjatyw łączących ludzipamięcią minionego czasu, wspólnymprzeżyciem, wzajemnym odkrywaniem. Pozatym lokalne społeczności dostały możliwośćw postaci funduszu sołeckiego. Czybibliotekarze wnioskują o celowe finansowanieczytelniczych projektów? Kiedy pytamw miejscowej bibliotece o fundusze zewnętrzne,widzę zaskoczenie. Możliwości,przynajmniej teoretycznie, są jednak duże.Wszystko zależy od ludzi, miejscowej społeczności.„Fundusz sołecki idealnie wpisujesię w profil biblioteki wiejskiej jako centrumrozwoju.”, taką informację znajduję na stronieinternetowej http://www.funduszesoleckie.pl.Tak, wszystko zależy od ludzi. Rolai autorytet wiejskich bibliotek również.Czesława Długoszek, ObjazdaFot. J. Maziejuk16POWIAT SŁUPSKI NR 11-12 (141-142) • LISTOPAD-GRUDZIEŃ 2012