Polacy w Afganistanie

W starożytności Afganistan zamieszkiwały plemiona irańskie, z których wyłonili siędzisiejsi mieszkańcy kraju. Przez Afganistan przebiegał szlak wyprawy do Indii AleksandraWielkiego, Dżyngis-Chana czy Tamerlana oraz trasy pierwszych podróżnikóweuropejskich udających się do Chin, począwszy od Marco Polo w XIII w. Ziemie afgańskiena przestrzeni wieków ulegały Persom, Arabom (którzy wprowadzili siłą islam), Turkom iMongołom. Od XVII wieku niektórzy chanowie afgańscy dążyli do uniezależnienia siękraju od władców perskich i indyjskich. Pierwsze państwo afgańskie założył emir AhmedSzach Durrani, rządzący w latach 1747-73. Poza obecnymi terytoriami Afganistanu w składpaństwa Ahmeda Szacha wchodziły również niektóre obszary dzisiejszego Pakistanu,zamieszkałe przez Pasztunów (Peszawar). W 1818 roku Afganistan rozpadł się na czteryksięstwa dzielnicowe: Kabul, Kandahar, Peszawar i Herat. Kilka lat potem emir DostMohammed podjął wysiłki zmierzająca do ponownego zjednoczenia ziem afgańskich. Wchwili jego śmierci w 1863 roku pod jego władzą znalazły się: Kabul, Kandahar i Herat.Peszawar zajęli Anglicy (1849), którzy wcześniej podporządkowali sobie całe Indie, a wdalszym marszu kolonialnym pragnęli zająć cały Afganistan. Jednak o tym samym myślałaRosja, która przedtem podbiła ziemie turkmenistańskie, uzbeckie, tadżyckie i kirgiskie.Anglicy okazali się szybsi, bardziej skuteczni i zdeterminowani. Aż trzy razy: w latach1838-42, 1878-79 i 1919 próbowali podbić zbrojnie Afganistan. Druga wojna (1878-79)wybuchła, kiedy następca Dosty Mohammeda – Szer Ali odmówił przyjęcia brytyjskiejmisji i rozpoczął negocjacje z Rosjanami. Jednak w decydującej chwili Rosjanie, zapewneobawiając się otwartego konfliktu zbrojnego z Wielką Brytanią, odmówili Szer Alemupomocy zbrojnej, doradzając mu jednocześnie, aby zawarł pokój z Anglikami. Uczynił to w1879 roku nowy emir Jakub Chan. Zaraz potem władzę przejął od niego Abd ar-Rahman,który stał się wiernym wasalem angielskim. W 1919 roku władzę objął Amanullah Chan,który postanowił uniezależnić się od Wielkiej Brytanii. Doszło do krótkiej wojny zAnglikami, która zakończyła się zwycięstwem Afgańczyków i uwolnieniem Afganistanuod brytyjskiego nadzoru nad polityką zagraniczną. Dzień 19 sierpnia jest świętemnarodowym Afganistanu.Następowała powolna reforma i modernizacja kraju i minimalna jego europeizacja.Afganistan prowadził politykę neutralności i przyjmował pomoc gospodarczą tak odpaństw zachodnich (m.in. USA) jak i państw komunistycznych, zawierając z ZSRR już w1921 roku układ przyjaźni, który został odnowiony w 1956 roku. Trudności gospodarczespowodowały upadek monarchii w lipcu 1973 i ogłoszenie Afganistanu republiką.Prezydentem republiki został kuzyn króla gen. Muhammad Daud Chan. W kwietniu 1978roku Daud został obalony przez marksistów, którym przewodził Nur Mohammed Taraki.Afganistan został ogłoszony Demokratyczną Republiką Afganistanu, która związała siępolitycznie i gospodarczo ze Związkiem Sowieckim (ZSRR). Pomimo tego we wrześniu1979 roku Taraki został zabity przez innego komunistę Hafizullaha Amina. 25 grudnia tegoroku do Afganistanu wkroczyły wojska radzieckie. 27 grudnia Amin został zamordowanyprzez wojska sowieckie, a jego miejsce zajął agent wywiadu sowieckiego (KGB) Babrak