Nova slika II - Jovan Despotović

Povratak manipulaciji materijalom u procesu kreiranja, pojavio se kao zajedničkaosobina među umetnicima najmlađe generacije. Stvaralački poduhvat autora koji supristigli na novovalnih umetničkih zbivanja sa početka devete decenije bez izuzetka suusmereni prema proizvodnji umetničkih predmeta sa novim sadržajima. Obnovamaterijalnee postavke rada izazvala je idve bitne promene u odnosu na umetnostprethodnih decenija: u fizičkom sloju dela plastičke postavke su ili sasvim neinhibiranopreuzele neke od elemenata formalnih rešenja već poznatih u istoriji umetnosti, ili jesuprotno ovome, izgrađena sasvim nova strukturalna i semantička slojevitost; utematskom domenu nova stvaralačka atmosfera primećuje se i po prenaglašenimintrospektivnim tendencijama kada novi autori iz svojih krajnje privatnih, čak intimnihsvetova transformišu sadržaje do autentičnih vizuelnih prizora. Tipovi razumevanjaproblema i intencija novog umetničkog rada doveli su do toga da se u Beogradu dostajasno artikulišu tri osnovne linije. Otuda je nastao ovakav izbor umetnika saprevashodnom namerom da se kroz ova tri primera, koji su verovatno najčistiji nabeogradskoj sceni u tom pogledu, ukaže na tri zasebne poziciji i istovremeno da sepokušaju objasniti, u obimu raspoloživog prostora, neki njihovi činioci uslovljenisredinama iz kojih potiču, ili su pak izraz promenjenih tokova aktivnosti umetnika urecentnoj stvaralačkoj klimi.U čemu se sastoji njihova specifičnost uprkos činjenici da im je očiglednazajednička pripadnost krugu autora tzv. Novog prizora? Najpre, tu je razlika u vrstiobrazovanja i profesionalne spreme: Mrđan Bajić i De Stil Marković su potekli saFakulteta likovnih uemtnsoti – jedan je studirao na skulptorskom odseku, drugi naslikarskom, Tahir Lušić je, međutim, umetnik drugačijeg interesovanja i porekla; budućida je istoričar umetnosti, njegova svest kao umetnika određena je upravo preciznimsaznanjem o onim kretanjima koja su u strukturi i značenju likovnog dela označavalipomeranja u pravcu uvek novih sistema. Zatim, Lušić i Marković su svoju početnuumetničku delatnost i javnu izlagačku praksu započinjali u okviru Likovne radioniceStudentskog kulturnog centra, prema čijoj su se aktivnosti različito odnosili. Lušić je takosvoje stavove sa početka 80-tih izgrađivao na izvesnom negiranju i suprotstavljanjutadašnjoj opštoj atmosferi koja je umnogome bila neposredni nastavak umetničkogaktiviteta iz prethodne decenije. Marković se suprotno njemu, čvrsto nadovezivao iodređivao upravo na takav oblik delovanja kada je, sem što je „pravio“ umetnička dela,istovremeno upražnjavao i sasvim jasne vidove različitog medijskog rada, destrukcije iironizovanja unutar samog dela uz pojačano društveno i ideološko delovanje. Bajić je uodnosu na sam umetnički objekat, moglo bi se reći, najtradicionalniji u poređenju saovom dvojicom. Dosledno i uredno školovanje uz sam temperament ovog autora koji jeodgovarao edukativnom tipu što se tamo neguje, i naravno, i izvanrednu prefinjenostrada, zapravo mu je omogućilo da vrlo brzo, još za vreme studija, izradi jasnu iprepoznatljivu formulaciju dela.Sva trojica se izražavaju u različitim vidovima. Dok Tahir Lušić pravi velikekartonske panoe sa bizarnim rpizorima jedne ekscentrične i lažbe figuracije, dotle se unovijim radovima De Stil Markovića primećuje afinitet prema instalacijama – prostornopovršinskim radovima na liniji sofistifikovanih subjektivnih projekcija. A ako je MrđanBajić prevashodno skulptor, u osnovi njegovog rada veoma je prisutna i želja zacrtanjem, za rešavanjem odnosa u nivou ravnine, i paradoksalno je, njegove plastičkepostavke otkrivaju osobine trodimenzionalnog rešenja.69