Nova slika II - Jovan Despotović

51kompozicijama. Tako je naša umetnost bila ponovo uključena u glavna likovna zbivanjana svetskom planu i taj je smer u njenom osnovnom toku ostao sve do aktuelnogtrenutka.U devedesetim godinama, da se vratimo u srž naše teme, posmatrajući u celinisavremenu srpsku umetnost, a vrednujući je na definisan način, zapaža se paralelni životdva vrlo suprotna i međusobno konfrontirana shvatanja. Jedno je označeno kao istočnaparadigma i odnosi se na naglo aktuelizovanje nacionalizma koje baštini u kruguvizantijsko-levantinsko-nemanjićske tradicije naše umetnosti koja se danas snažnopotencira i nameće kao vrhunska i bespogovorna umetnička istina obavezujuća za svarelevantna stremljenja. Ova levantinska nostalgija, eksplicitno podržana od javno sveprisutnije Srpske pravoslavne crkve, nastoji da iz srpske umetnosti izmesti sve što jezapadnjačkog porekla od vremena baroka (koje se doživljava kao prvi „import” u našojumetnosti) pa sve do ovog vremena u kome oko aktuelne umetnosti „zvecka Sorosevnovac”. Ovaj retrogradni proces toliko je jak i beskrupulozan da se neusručava ni odprepravki istorijskih i u našoj kulturi najzaštićenijih spomenika crkvene arhitekture islikarstva „šminkajući” barokne i druge zapadnjačke ikonografske elemente. Na ovajnačin teži se očišćenju nacionalnog i lokalnog u našoj umetnosti u njen izolovanje uodnosu na evropske i svetske tokove. Ovi čistunci zapravo zaboravljaju da je upravosrpska umetnost od kada postoji u sačuvanim delima od vremena Nemanjića uvekpokazivala i znake „ukrštanja” civilizacija – zapadne i istočne, što je ostalokarakteristično sve do danas. Iz sasvim razumljivih rzaloga koji se tiču stvarnihumetničkih i estetičkih uslova u kojima je ona nastajala i uporno trajala sve ovo vreme.Sve, do danas, evidentirane umetničke škole od srednjeg veka u našem području, semočigledne osnove u vizantijskoj tradiciji i podneblju, pokazivale su i znake konstantnihuticaja zapada – od vremena romanike i gotike, i sa pauzom tokom turskog prisustva, svedo formiranja novig srpskih enklava, crkvenih i državnih u 18. i 19. veku koje se prekobaroka ponovo i postupno uključuju u evropski umetnički milje.Zapadna paradigma je zapravo, u maniru iste interpretacije, jedan melanžsastavljen od zapadnjačke formalne ljušture i lokalnih sadržaja koji se čitaju u tematskimnizovima od mitoloških i istorijskih predstava do žanrova građanske umetnosti – pa svedo posleratne jugoslovenske apstrakcije koja je u svom geometrijskom krilu negovala