Nova slika II - Jovan Despotović

27nacionalni preporodi 18. i 19. veka, te hipoteka fašizma i brza industrijalizacija nakonDrugog svetskog rata stoje kao reperi na trasi duhovnih i matrijalnih transformacijadanašnjih Italijana. Primat koji zauzima italijanska likovna umetnost, makar da jepojedini analitičari minimalizuju svodeći je na pukih šest-sedam imena, jasno govori ojednom kulturnom bujanju koje u stvari označava i društveni preporod što se provodi utoj zemlji značajnih demokratskih tradicija.U Evropi, uz italijansku scenu neposredno po značaju stoji i nemačka, dakledruga zemlja koju je sopstveni nacionalsocijalizam doveo na rub uništenja, da bi sepotom odigrao dotad nepoznat društveni i materijalni prosperitet. Bez nemačkog duha,koji je konstituisan svim onim istorijskim događajima i pojavama što su postepeno udugom procesu razvoja formirale jedan tip mišljenja, filozofiju i školu svetonazora i kojije dao onu vrstu prosvećenih pojedinaca nemoguće je zamisliti glavne tokove progresasavremenog sveta. U umetnosti se samo treba podsetiti recimo gotike i renesanse, apotom ekspresionizma i apstrakcije da bi bilo posve jasno koja su sigurna uporištaodabrali umetnici nalmlađe generacije da bi progovorili jezikom identiteta, jezikomnemačkog duhovnog statusa. I poput Italijana i mladi Nemci su u prepletu jednogteatralnog realizma i duhovne nadmoćnosti izgradili sliku svom ambivalentnom svetu:svest o podvojenosti kod njih je još više usađena budući da je nemačka država podeljena,i čak je i jedan veliki grad, nemačka tradicionalna prestonica Berlin, razdeljen na dvaantagonistička i suprotstavljena dela: na dva potpuno različita kulturna, etička i ideološkasaveza koji u ovakvom stanju veštački egzistiraju u neposrednom susedstvu.No, može se postaviti pitanje šta je s drugim, isto tako važnim kulturnimpodnebljima kakva su na primer Francuska i Engleska, za koje je očigledno da suistorijski ukorenjene u osnove evropskog duha, ali i da su u današnjoj umetnosti poneštomarginalizovane, mada su se i tamo pojavili značajni umetnici, ali bez tako jasnonaznačenih osobina duha vremena. Čini se ipak da ovo vreme, koje je na površinu izneloviše kulturnih ekscentičnosti i bizarnosti, nije naklonjeno društvima koja su egositički inarcisoidno okrenuta sopstvenom integritetu, sopstvenoj specifičnosti i kulturnoj misijišto im i nadalje daje karakter umetničkih velesila. To su zemlje u kojima nema eskalacijeunutrašnjeg terorizma (onog koji želi destrukciju sopstvenog etatizma), nema hipotekeprošlosti, nema dovođenja u sumnju probabiliteta sopstvenog socijalnog napretka koji je