Plani Kombėtar pėr Menaxhimin e Mbetjeve - Riciklimi.al
Plani Kombėtar pėr Menaxhimin e Mbetjeve - Riciklimi.al Plani Kombėtar pėr Menaxhimin e Mbetjeve - Riciklimi.al
vështira në të cilat do te arrihet pajtimi. Programi i Qeverisë për 2005 - 2009 vendos prioritetet për mbrojtjene mjedisit dhe përdorimin e qëndrueshëm të burimeve natyrore. Në përmbledhje këto janë:· Zbatimi i ligjeve për mbrojtjen e mjedisit, në veçanti, parimi ndotësi paguan do të zbatohet nëmënyrë rigoroze. Për këtë qëllim, Qeveria do të reformojë agjencitë e mjedisit dhe tëinstitucioneve dhe do të rrise masat ndëshkuese kundër ndotësve të mjedisit dhe dëmtuesve tëaseteve mjedisore.· Në veçanti, niveli i ndotjes së ajrit në zonat e mëdha urbane të vendit do të reduktohet nëgjysëm. Qeveria do të miratojë dhe të zbatojë normat e përafruara evropiane mjedisore nëemetimet dhe përqendrimet ne mjedis, duke ndjekur një axhendë ambicioze. Brenda afatit të sajkatër vjeçar, Qeveria do të mundësojë eliminimin e ujërave sipërfaqësore të ndotura ne zonenbregdetare.· Prioritet do t'u jepet të gjithë "pikave të nxehta mjedisore", të shkaktuara nga industritë e vjetra etë braktisura, duke synuar neutralizimin e plotë si dhe rehabilitimin e tyre. Në raste të vecantafamiljet e ekspozuara ndaj rrezikut nga këto vënde do të zhvendosen.· Iniciativa ekologjikisht miqësore për operatorët ekonomike dhe individët do të miratohen nëpërputhje me parimet e tregut të lirë. Do të zbatohen stimujt fiskale në mënyrë që të nxisin uljene ndotjeve nga bizneset dhe individët, investimeve në teknologji të pastër, konservimin eenergjisë, përdorimin efikas të burimeve natyrore dhe investimet në mjedis. Qeveria do tëthemelojë një Fond të veçantë për Mjedisin që do të financohet nga taksat dhe gjobat mjedisore,si dhe nga donacionet. Fondi i Mjedisit do të shërbejnë për të financuar projekte për mbrojtjen emjedisit dhe inovacione teknologjike që përmirësojnë mjedisin.· Përmirësimi i përkufizimeve të të drejtave të pronës dhe zbatimi i tyre do të futet duke përfshirëtransferimin e pronësisë dhe të drejtën e përdorimit të disa burimeve mjedisore në komunitetetvendore, të tilla si pyje, kullota, ujërat, dhe toka.· Qeveria do të dyfishojë sipërfaqe nën mbrojtjen ligjore, duke siguruar jo vetëm ruajtjen e zonavetë tilla, por edhe zhvillimin e tyre nëpërmjet përshtatjes së mjedisit dhe të instrumenteve tëtregut.· Ndërgjegjësimi i publikut për gjendjen e mjedisit dhe rreziqet është një element i rëndësishëm istrategjisë se Qeverisë për mjedisin. Shoqëria civile dhe organizatat e pavarura do të ftohen përtë ofruar kontributin e tyre në hartimin dhe zbatimin e politikave mjedisore, dhe në veçanti përmonitorimin e situatës mjedisore në vend. Edukimi mjedisor i publikut do te mbeshtetet ngaprograme specifike në bashkëpunim me shoqërinë civile. Qeveria do të shqyrtojë të drejtatmjedisore të publikut dhe do të përmirësojë procedurat administrative dhe gjyqësore të apelit,duke përmirësuar kështu hyrjen e grupeve mjedisore dhe qytetarëve në përgjithësi në sjelljen eveprimit ligjor përkundrejt ndëshkimit dhe atyre që dëmtojnë ose ndotin mjedisin.Program i Qeverisë 2009-2013 theksoi nevojën ne keto pika:o Rritja e investimeve për mbrojtjen e mjedisit. Ata do të mbulohen nga fondet e shtetit dhebuxhetit lokal, donatorët, sektori privat. Ata do të synojnë përafrimin e standardeve tonamjedisore me ato të BE, në veçanti në fusha si:o Menaxhimi modern i mbetjeve të ngurta dhe ndërtimi I landfillve rajonale sanitare sipasstandardeve të BE. Në 4 vitet e ardhshme do të bëhen përmirësime në trajtimin dhe mbledhjene mbetjeve në Qarqet Tiranë dhe Durrës, Fier, Korçë, Elbasan dhe Vlorë, si dhe qendrat e voglaurbane. Ndërkohë, do të hartohen dhe zbatohen nxitje dhe politika mbështetëse për fuqizimin esektorit të riciklimit të mbetjeve.o Rehabilitimi i vëndeve të ndotura nga industritë e kaluara dhe pikat e nxehta kryesore si VloraPVC, Uzina metalurgjike e Elbasanit, Patos-Marinza, Gjanica, Rubik, etj.o Politikat e reja do të hartohen dhe miratohen për mbështetjen dhe promovimin e teknologjive tëpastra dhe miqësore ndaj mjedisit. Në veçanti, investimet do të nxiten për prodhimin e energjisënga burime të rinovueshme të tilla si ato me bazë fuqine hidrike, të erës, diellore, gjeo-termike,etj.o Brënda kësaj periudhe përafrimi i legjislacionit me BE-në do të jetë në 80%.o Përmirësimi dhe fuqizimi i monitorimit të mjedisit do të mbulojë të gjithë komponentët që lidhenme mjedisin. Monitorimi i mjedisit do të ndihmojë në monitorimin e efektshëm të politikave tëmjedisit dhe do të orientojë të gjitha përpjekjet tona për një mjedis të pastër dhe cilësor. Në fund24
të mandatit tonë ne do të kemi një mjedis më të mirë dhe një mundësi më shumë për zhvillimin eqëndrueshëm të vendit.1.4.1 Prioritet strategjike dhe politikatNë fillim të 1990-së, menaxhimi i mbetjeve u bë problematik me rritjen e konsumizmit dhe popullsisë nëdisa zona të mëdha urbane dhe për këtë arsye dhe prodhimi i mbetjeve, në veçanti rritja e plastikave dhembetjeve nga paketimi.Niveli aktual i gjenerimit të mbetjeve për kokë eshte vendosur 5 kohët e fundit. Rezultatet tregojnë seShqipëria prodhon 825,000 ton mbetje bashkiake në vit që eshte rreth 260 kg për person në vit ose 0.7kgpër person në ditë.Për fat të keq politika, legjislacioni dhe investimet në infrastrukturë nuk kanë mbajtur ritmin me trendet nërritje te konsumizmit dhe zhvillimit urban. Kjo ka rezultuar në një mungesë të investimeve në sektorin emenaxhimit të mbetjeve në Shqipëri, ku infrastruktura dhe metodologjitë aty ku ato ekzistojnë janëjashtëzakonisht të vjetëruara.Sistemi i menaxhimit të mbetjeve ka mbetur i centralizuar deri në 1994. Në 1994 grumbullimi dhe trajtimi imbetjeve është deleguar tek bashkitë vendore që janë përgjegjëse për administrimin e mbetjeve nëpërfonde të siguruara nga Qeveria qendrore, si "grante të kushtëzuar". Ligji Nr.8652, dt 2000/07/31 "Përorganizimin dhe funksionimin e Qeverisjes vendore" përcakton që mbledhja, depozitimi dhe trajtimi imbetjeve është tërësisht një përgjegjësi organizative dhe funksionale e njësive të qeverisë vendore.Sistemet kryesore për mbledhjen e mbetjeve të ngurta urbane janë pajisur në më të shumtën e qyteteve emegjithatë në mjedisin rural panorama është shumë e ndryshme. Ky sistem bazë është i mbeshtetur në njënivel të vetëm në mbledhjen dhe transportin e mbetjeve në vendin më të afërt. Ka shumë pak riciklim tëmbetjeve përvec rasteve kur kjo bëhet nga komuniteti Rom dhe riciklimi industrial që është teresisht fillestarnë Shqipëri.Metoda kryesore e rregullimit është shkarkuese. Nuk ka vendodhje landfillesh të projektuara posaçerisht nëvend, megjithëse tani janë në ndërtim e sipër dy ose tri të tilla. Për këtë nuk ka sisteme mbledhjeje në zonatrurale dhe në qytetet e vogla. Shumica e mbetjeve nga këto zona janë të predispozuara të shkarkohen nëkanale, lugina, shtrate të lumenjve ose buze rrugëve. Pastaj ato merren nga rrjedha e sistemit lumor dhe nëfund derdhen në det ose hidhen në tokë në anën e vendeve fqinje. Në mënyrë të pashmangshme grumbullii mbetjeve digjet dhe emetimet e kësaj praktike primitive dhe të rrezikshme shtihen në vendbanimet fqinje.Në mënyrë që të ketë mundesi të ndryshojë dhe për të sjellë zgjidhje afatgjatë të qëndrueshme përproblemet ekzistuese të menaxhimit të mbetjeve të Shqipërisë MMPAU parashikon katër shtylla të politikës(PABL) (Planifikimi, Arsimi, Burimet & Legjislacioni).Këto shtylla të politikës të cilat janë themelore për zgjidhje të qëndrueshme afatgjate në sektorin emenaxhimit të mbetjeve në Shqipëri duhet të trajtohen si një prioritet në mënyrë që të ketë një efekt tëqëndrueshëm ndryshimi. Ndryshimi i qëndrimeve të pranishëm dhe të praktikave të individëve, subjekteveafariste dhe institucionet do të marrin kohë të konsiderueshme, përpjekjeve dhe investimeve.Marrvjeshje të tilla duhet të jenë të planifikuara mirë në nivel lokal, rajonal dhe kombëtar. Për këtë arsye,fokusi kryesor i objektivave të hershme për këtë sektor është zbatimi i një plani efektiv për sistemim ethjeshtë të menaxhimit të mbetjeve të përbërë nga zhvillimi i 12 planeve zonale për mbetjet.1.4.1.1 Miratimi i standardeve ligjore të Komunitetit Europian.Kjo është kërkesa per procesin e pranimit dhe veprimet e nevojshme për të arritur këtë janë përcaktuar nëPlanin Kombëtar për Zbatimin e MSA-së (marveshjes stabilizim- asocimit). Legjislacioni i ri do të përcaktojëobjektivat e përkohshme, në perputhje me koston e vleresuar, për të bere te mundur arritjen e standardeve.Adoptimi i standardeve të Komunitetit Europian për të dyja, emetimet dhe cilësine e mjedisit është kërkesae procesit të pranimit. Veprimet e nevojshme për të arritur këtë janë përcaktuar në Planin Kombëtar përZbatimin e MSA-së). Implikimet e burimeve të personelit të ndërmarrjes te këtij procesi zhvendosje dhe5 Kjo ishte e mundur nepermjet nje studimi te gjere te mbetjeve bashkiake te kryer nga projekti INPAEL ne 8 bashki te Shqiperise25
- Page 3: Permbajtja e lendesLISTA E SHKURTIM
- Page 6 and 7: Lista e ShkurtimevePZM Plani per Zo
- Page 8 and 9: Menaxhimi i mbetjeve në Shqipëri
- Page 10 and 11: 1. INFORMACION I PERGJITHSHEMKy kap
- Page 12 and 13: Thuajse e njëjta sasi mbetjesh nd
- Page 14: Rryma e MbetjeveTirana%Vore%Durres%
- Page 18 and 19: Infrastruktura në sektorin privat
- Page 20 and 21: 8. Mbetjet nga pajisjet elektronike
- Page 22 and 23: Mbetje nga Ndertimi dhe Shembjet (M
- Page 26 and 27: mbështetja e tij ndermejt ofrimit
- Page 28 and 29: jane me te uleta, ne kete menyre ap
- Page 30 and 31: 2. ZHVILLIMI I PLANIT KOMBETAR TE M
- Page 32 and 33: Kritike për suksesin e zbatimit t
- Page 34 and 35: ardhshme në një numër fushash t
- Page 36 and 37: përfitimet aktuale dhe të ardhshm
- Page 38 and 39: Parandalimi i MbetjeveQeveria Shqip
- Page 40 and 41: konsultimi gjithpërfshirës dhe t
- Page 42 and 43: Individët kanë për të luajtur n
- Page 44 and 45: të autoriteteve lokale dhe sektori
- Page 46 and 47: 3. OPSIONI ME I MIRE I ZBATUESHEM M
- Page 48 and 49: infrastrukturës në të ardhmen. S
- Page 50 and 51: · Nxitja e skemave të kompsotimev
- Page 52 and 53: Standartet e cilësisë mund të ek
- Page 54 and 55: 4. MBETJE JO BASHKIAKEKa nje sere l
- Page 56 and 57: 4.1.3 Publikimi i Udhëzimeve te Te
- Page 58 and 59: · Mbetjet nga bojerat, pigmented,
- Page 60 and 61: · struktura ligjore duhet të jet
- Page 62 and 63: 3. Impiante per rikuperimin e mbetj
- Page 64 and 65: Gjithashtu, investimet e huaja në
- Page 66 and 67: MMPAU, AMP dhe Njësitë e Qeverisj
- Page 68 and 69: · për industrinë dhe tregtinë q
- Page 70 and 71: Këtu janë tre burime informacioni
- Page 72 and 73: caktuara për sektorin e mbetjeve m
vështira në të cilat do te arrihet pajtimi. Programi i Qeverisë për 2005 - 2009 vendos prioritetet për mbrojtjene mjedisit dhe përdorimin e qëndrueshëm të burimeve natyrore. Në përmbledhje këto janë:· Zbatimi i ligjeve për mbrojtjen e mjedisit, në veçanti, parimi ndotësi paguan do të zbatohet nëmënyrë rigoroze. Për këtë qëllim, Qeveria do të reformojë agjencitë e mjedisit dhe tëinstitucioneve dhe do të rrise masat ndëshkuese kundër ndotësve të mjedisit dhe dëmtuesve tëaseteve mjedisore.· Në veçanti, niveli i ndotjes së ajrit në zonat e mëdha urbane të vendit do të reduktohet nëgjysëm. Qeveria do të miratojë dhe të zbatojë normat e përafruara evropiane mjedisore nëemetimet dhe përqendrimet ne mjedis, duke ndjekur një axhendë ambicioze. Brenda afatit të sajkatër vjeçar, Qeveria do të mundësojë eliminimin e ujërave sipërfaqësore të ndotura ne zonenbregdetare.· Prioritet do t'u jepet të gjithë "pikave të nxehta mjedisore", të shkaktuara nga industritë e vjetra etë braktisura, duke synuar neutr<strong>al</strong>izimin e plotë si dhe rehabilitimin e tyre. Në raste të vecantafamiljet e ekspozuara ndaj rrezikut nga këto vënde do të zhvendosen.· Iniciativa ekologjikisht miqësore për operatorët ekonomike dhe individët do të miratohen nëpërputhje me parimet e tregut të lirë. Do të zbatohen stimujt fisk<strong>al</strong>e në mënyrë që të nxisin uljene ndotjeve nga bizneset dhe individët, investimeve në teknologji të pastër, konservimin eenergjisë, përdorimin efikas të burimeve natyrore dhe investimet në mjedis. Qeveria do tëthemelojë një Fond të veçantë për Mjedisin që do të financohet nga taksat dhe gjobat mjedisore,si dhe nga donacionet. Fondi i Mjedisit do të shërbejnë për të financuar projekte për mbrojtjen emjedisit dhe inovacione teknologjike që përmirësojnë mjedisin.· Përmirësimi i përkufizimeve të të drejtave të pronës dhe zbatimi i tyre do të futet duke përfshirëtransferimin e pronësisë dhe të drejtën e përdorimit të disa burimeve mjedisore në komunitetetvendore, të tilla si pyje, kullota, ujërat, dhe toka.· Qeveria do të dyfishojë sipërfaqe nën mbrojtjen ligjore, duke siguruar jo vetëm ruajtjen e zonavetë tilla, por edhe zhvillimin e tyre nëpërmjet përshtatjes së mjedisit dhe të instrumenteve tëtregut.· Ndërgjegjësimi i publikut për gjendjen e mjedisit dhe rreziqet është një element i rëndësishëm istrategjisë se Qeverisë për mjedisin. Shoqëria civile dhe organizatat e pavarura do të ftohen përtë ofruar kontributin e tyre në hartimin dhe zbatimin e politikave mjedisore, dhe në veçanti përmonitorimin e situatës mjedisore në vend. Edukimi mjedisor i publikut do te mbeshtetet ngaprograme specifike në bashkëpunim me shoqërinë civile. Qeveria do të shqyrtojë të drejtatmjedisore të publikut dhe do të përmirësojë procedurat administrative dhe gjyqësore të apelit,duke përmirësuar kështu hyrjen e grupeve mjedisore dhe qytetarëve në përgjithësi në sjelljen eveprimit ligjor përkundrejt ndëshkimit dhe atyre që dëmtojnë ose ndotin mjedisin.Program i Qeverisë 2009-2013 theksoi nevojën ne keto pika:o Rritja e investimeve për mbrojtjen e mjedisit. Ata do të mbulohen nga fondet e shtetit dhebuxhetit lok<strong>al</strong>, donatorët, sektori privat. Ata do të synojnë përafrimin e standardeve tonamjedisore me ato të BE, në veçanti në fusha si:o Menaxhimi modern i mbetjeve të ngurta dhe ndërtimi I landfillve rajon<strong>al</strong>e sanitare sipasstandardeve të BE. Në 4 vitet e ardhshme do të bëhen përmirësime në trajtimin dhe mbledhjene mbetjeve në Qarqet Tiranë dhe Durrës, Fier, Korçë, Elbasan dhe Vlorë, si dhe qendrat e voglaurbane. Ndërkohë, do të hartohen dhe zbatohen nxitje dhe politika mbështetëse për fuqizimin esektorit të riciklimit të mbetjeve.o Rehabilitimi i vëndeve të ndotura nga industritë e k<strong>al</strong>uara dhe pikat e nxehta kryesore si VloraPVC, Uzina met<strong>al</strong>urgjike e Elbasanit, Patos-Marinza, Gjanica, Rubik, etj.o Politikat e reja do të hartohen dhe miratohen për mbështetjen dhe promovimin e teknologjive tëpastra dhe miqësore ndaj mjedisit. Në veçanti, investimet do të nxiten për prodhimin e energjisënga burime të rinovueshme të tilla si ato me bazë fuqine hidrike, të erës, diellore, gjeo-termike,etj.o Brënda kësaj periudhe përafrimi i legjislacionit me BE-në do të jetë në 80%.o Përmirësimi dhe fuqizimi i monitorimit të mjedisit do të mbulojë të gjithë komponentët që lidhenme mjedisin. Monitorimi i mjedisit do të ndihmojë në monitorimin e efektshëm të politikave tëmjedisit dhe do të orientojë të gjitha përpjekjet tona për një mjedis të pastër dhe cilësor. Në fund24