14.07.2015 Views

Plani Kombėtar pėr Menaxhimin e Mbetjeve - Riciklimi.al

Plani Kombėtar pėr Menaxhimin e Mbetjeve - Riciklimi.al

Plani Kombėtar pėr Menaxhimin e Mbetjeve - Riciklimi.al

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Llumrat e kan<strong>al</strong>izimeveLlumi vjen nga procesi i trajtimit të mbetjeve të ujërave të zeza. Për shkak të proceseve fizike-, kimike, tëpërfshirë në trajtim, llumi ka tendencë të përqendrojë met<strong>al</strong>et e rënda dhe të dobët dhe materi<strong>al</strong>etorganike të biodegradura, si dhe organizmat potenci<strong>al</strong>isht patogjene (viruset, bakteriet etj) të pranishmenë ujërat e mbetjeve. Llumi është, megjithatë, i pasur me vitamina të tilla si azoti dhe fosfori dhepërmban komponentë të vlefshëm organike që janë të dobishëm kur tokat janë varfëruar apo subjekt ierozionit. Materiet organike dhe ushqyese janë dy elementet kryesore që e bëjnë përhapjen e këtij lloji tëmbetjeve të tokës si pleh organik të tokës ose një praktikant të përshtatshëm.Zbatimi progresiv i Direktivave Urbane për Trajtimin e <strong>Mbetjeve</strong> Ujore 91/271/EEC në të gjitha shtetetanëtare është duke e rritur sasinë e ujrave të zeza që kërkojnë shkatërrimin. Nga një prodhim vjetor prejrreth 5.500.000 ton te lëndës së thatë në 1992, Komuniteti po shkon drejt afër 9 milion ton deri në fundtë 2005. Kjo rritje është kryesisht për shkak të zbatimit praktik si dhe të ngad<strong>al</strong>shëm të Direktivës poredhe rritjes konstante te numrit te familjeve të lidhura me kan<strong>al</strong>izimet dhe rritjen e nivelit të trajtimit (derinë trajtim të lartë, me heqjen e ushqyesve në disa Shtete Anëtare)Direktiva përcakton rregullat për marrjen e mostrave dhe an<strong>al</strong>izat e llumit dhe tokave. Ajo përcaktonkërkesat për mbajtjen e shënimeve të detajuar të sasive të prodhuara te llumit, sasitë e përdorura nëbujqësi, përbërjen dhe vetitë e llumit, llojin e trajtimit dhe vëndet ku llumi është përdorurEdhe pse në nivel të komunitetit ripërdorimi i llumit zë rreth 40% të prodhimit të përgjithshëm të llumit,landfillet si dhe djegie në disa vendet anëtare janë metodat për grumbullimin e mbetjeve më të përdorurapavarsisht problemeve të tyre ne mjedis.DFPB dhe TFPBDifenilet e polibromuara (DFPB) dhe trifenilet e polibromuara (TFPB) hyjne ne grupin e lendeve kimike teprodhuara nga njeriu dhe njihen si Ndotes Organik te Vazhdueshem. DFPB/TFPB jane prodhuar ne njeshk<strong>al</strong>le te gjere kombetare industri<strong>al</strong>e midis viteve 1930 dhe 1980. Duke pasur parasysh stabilitetin etyre kimik dhe rezistencen e ngrohjes, ata ishin të perdorur gjerësisht si komponentë në pajisjet elektrikedhe hidraulike dhe lubrifikante.Ato jane aplikuar ne 2 lloje te ndryshme:Perdorime te mbyllura: lëngjeve jopërçuese në pajisjet elektrike të tilla si transformatorë, kondensatore(kondensatoreve te medhenj industri<strong>al</strong>e, por edhe kondensatoreve te vegjel në aparatet elektrikeshtëpiake), transferimin e ngrohjes dhe sistemet hidraulike;Perdorime te hapura: si përhapes pesticidesh, letër kopjeje prej karboni, vajra industri<strong>al</strong>e, ngjyra,ngjitës,plastike si dhe për të kontrolluar pluhurin në rrugë;Ne vitet 1970, per shkak te shqetesimeve qe kishin lidhje me helmueshmerise tek njerzit dhe dyshimit seishin kancerogjene vende te ndryshme kufizuan perdorimin e DFPB/TFPB-se, me se fundi ne 1985perdorimi dhe tregtimi i DFPB/TFPB ne Komunitetin Europian u kufizua shume.DFPB/TFPB klasifikohen si shkaktar te kancerit tek njerzit dhe shkakut te shume efekteve te tjera tenjeriu dhe kafshet, perfshire helmimin riprodhues dhe teratologjine.Ato mund te transportohen ne distanca te largeta dhe jane zbuluar ne qoshet me te largeta te globit,perfshire dhe vendet qe jane shume larg atyre ku ato jane prodhuar apo perdorur. Ato jane zbuluar negjithe mediat e mjedisit( brendshme, jashtme, ne ujrat siperfaqsore dhe nentokesore, toke dhe ushqim).Direktiva 96/59/KE mbi heqjen e DFPB/TFPB synon te heqi komplet DFPB/TFPB dhe pajisjet qepermbajne DFPB/TFPB sa me shpejte te jete e mundur dhe per pajisjet e medha perpara fundit te 2010.Shtete antare duhet te bejne nje inventor te pajisjeve te medha qe permbajne DFPB/TFPB dhe duhet temiratojne nje plan per shkaterrimin e ketyre pajisjeve si dhe plane per mbledhjen dhe heqjen e pajisjeveqe nuk jane ne inventar( pajisje te vogla elektrike, shpesh te pranishme ne shtepi perpara nd<strong>al</strong>imit netreg.)Per me teper Komisioni ka adoptuar nje Strategji mbi DFPB/TFPB me qellim qe te reduktoje sa meshume te jete e mundur clirimin e ketyre substancave ne mjedis dhe futjen e tyre ne zinxhiret ushqimor.108

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!