Projekt-wzmocnieniaLazienkimostek.pdf - Łazienki Królewskie

PROJEKT KONSTRUKCYJNY 

WZMOCNIENIA 

ISTNIEJĄCEJ KONSTRUKCJI MOSTKA 

DLA POTRZEB 

PROJEKTU BUDOWLANEGO 

WYMIANY NAWIERZCHNI W ALEI CHIŃSKIEJ 

(NAD MOSTKIEM) 

ZLOKALIZOWANEJ W PARKU ŁAZIENKI KRÓLEWSKIE 

W WARSZAWIE 

Zleceniodawca: Muzeum Łazienki Królewskie, 

00-460 Warszawa, ul Agrykoli 1 

Opracowanie: 

mgr inż. Radosław Krzemiński 

nr. upr. bud. MAZ/0092/PWOK/05 

Adres jednostki proj. - ul. Chemików 7/8, 05-100 Nowy Dwór Mazowiecki 

Styczeń 2011

Projekt konstrukcyjny 

SPIS TREŚCI 

Mostek na drodze chińskiej 

Łazienki Królewskie w Warszawie 

1 PODSTAWA OPRACOWANIA ........................................................................................................................ 3 

1.1 PODSTAWA OPRACOWANIA I MATERIAŁY ŹRÓDŁOWE .................................................................................................. 3 

2 PRZEDMIOT, CEL I ZAKRES OPRACOWANIA .................................................................................................. 4 

3 OPIS PRZEDMIOTU OPRACOWANIA ............................................................................................................. 4 

3.1 RYS HISTORYCZNY ................................................................................................................................................ 4 

3.2 OPIS MOSTKA ..................................................................................................................................................... 5 

3.3 STAN ZACHOWANIA MOSTKA ................................................................................................................................. 5 

4 OPIS ZAPROPONOWANEGO SPOSOBU WZMOCNIENIA ................................................................................ 6 

4.1 PRACE PRZYGOTOWAWCZE .................................................................................................................................... 8 

4.1.1 CIEK WODNY .................................................................................................................................................. 8 

4.1.2 OCZYSZCZENIE DNA ......................................................................................................................................... 8 

4.1.3 PODPARCIE KONSTRUKCJI MOSTKA ..................................................................................................................... 8 

4.2 PRACE WZMACNIAJĄCE ......................................................................................................................................... 9 

4.2.1 SKUWANIE TYNKU ........................................................................................................................................... 9 

4.2.2 USUWANIE NAWIERZCHNI I PODBUDOWY ............................................................................................................ 9 

4.2.3 USUWANIE PODBUDOWY PIASKOWEJ .................................................................................................................. 9 

4.2.4 INWENTARYZACJA I KLASYFIKACJA USZKODZEŃ ...................................................................................................... 9 

4.2.5 SUSZENIE KONSTRUKCJI MOSTKA ........................................................................................................................ 9 

4.2.6 WZMACNIANIE I NAPRAWA KONSTRUKCJI MOSTKA ................................................................................................ 9 

4.2.7 ZASYPKA I PODBUDOWA ................................................................................................................................. 10 

4.2.8 INIEKCJA ŻELOWA .......................................................................................................................................... 11 

4.2.9 ODTWARZANIE TYNKÓW ................................................................................................................................ 12 

4.3 PRACE WYKOŃCZENIOWE .................................................................................................................................... 13 

5 PRZYJĘTE TECHNOLOGIE I ROZWIĄZANIA MATERIAŁOWE .......................................................................... 14 

5.1 PRACE PRZYGOTOWAWCZE .................................................................................................................................. 14 

5.2 PRACE WZMACNIAJĄCE ....................................................................................................................................... 14 

5.2.1 WZMACNIANIE KONSTRUKCJI .......................................................................................................................... 14 

5.2.2 TYNKI ......................................................................................................................................................... 16 

6 ZAGADNIENIA BHP ..................................................................................................................................... 19 

7 DANE O WPŁYWIE NA ŚRODOWISKO.......................................................................................................... 20 

8 WNIOSKI, ZALECENIA I POLECENIA. ............................................................................................................ 20 

ZAŁĄCZNIKI............................................................................................................................................................. 22 

2 | s t r o n a


1 Podstawa opracowania 



Niniejszy projekt został opracowana na zlecenie Muzeum Łazienki Królewskie Zespół 

Pałacowo-Ogrodowy z siedzibą w Warszawie przy ul. Agrykoli 1, 00-460 Warszawa. 

1.1 Podstawa opracowania i materiały źródłowe 

Na potrzeby niniejszego projektu wykorzystano: 

- podstawą formalną opracowania jest umowa nr.371/29/12/2010 zawarta pomiędzy Muzeum 

Łazienki Królewskie Zespół Pałacowo-Ogrodowy z siedziba w Warszawie przy ul.Agrykoli 1, a 

Radosławem Krzemińskim prowadzącym działalność gospodarczą pod firmą BAKA-LA z 

siedzibą w Nowym Dworze Mazowieckim przy ul.Chemików 7/8. 

- Projekt Budowlany "Projekt zmiany nawierzchni Alei Chińskiej wraz z projektem instalacji 

elektrycznych, odwodnienia i zabezpieczeń systemu korzeniowego drzew" przygotowywany 

przez pracownię ABIES – Architektura Krajobrazu, Barbara Kraus – Galińska (02-784 

Warszawa, ul. Arctowskiego 25); 

- „Sprawozdanie z badań konstrukcji istniejącej nawierzchni głównej alei spacerowej w 

Łazienkach Królewskich w Warszawie” wykonane przez zespół firmy „Geovia” Spółka z o.o. 

(00-724 Warszawa, u l. Chełmska 21) na zlecenie ABIES – Architektura Krajobrazu, Barbara 

Kraus – Galińska (02-784 Warszawa, ul. Arctowskiego 25); 

- Inwentaryzacja mostu w alei chińskiej wykonana przez firmę KAPRINT; 04-551 Warszawa; 

ul.Starego Doktora 2 m94; wykonana na zlecenie Muzeum Łazienki Królewskie, 00-460 

Warszawa, ul. Agrykoli 1; datowana na 12.2010 

-Opinia budowlano-konstrukcyjna o stanie technicznym obiektu – “Most na Drodze Chińskiej” 

opracowane przez PP Pracownie konserwacji Zabytków oddział w Warszawie Pracownia 

Projektowa “Warszawa” z dnia listopad 1988 

- wizje lokalne przeprowadzone w dniach 08/12/2010, 22/12/2010; 02/01/2011 i 09/02/2011; 

- „Opinia techniczna dotycząca określenia stanu technicznego konstrukcji mostku w alei 

chińskiej dla potrzeb projektu wymiany nawierzchni w alei chińskiej (nad mostkiem) 

zlokalizowanej na Parku Łazienki Królewskie w Warszawie” – opracowana przez dr.Wojciecha 

Terlikowskiego i mgr inż.Radosława Krzemińskiego – styczeń 2011 

- Normy dotyczące obciążeń: 

PN-82/B-02000 Obciążenia budowli. Zasady ustalania wartości. 

PN-82/B-02001 Obciążenia budowli. Obciążenia stałe. 

PN-82/B-02003 Obciążenia budowli. Podstawowe obciążenia technologiczne i 

montażowe. 

PN-80/B-02010 Obciążenia w obliczeniach statycznych. Obciążenie śniegiem. 

PN-EN 1990-1-4_eurokod 1_czesc 1-4_Oddzialywania wiatru 

PN-EN 1991-1-3-2005_Eurokod1 Oddziaływanie na konstrukcje Cześć 1-3 Oddziaływania 

ogólne_Oddzialywania śniegiem. 

PN-EN_1991-1-1_2004_Eurokod1 Oddziaływanie na konstrukcje Cześć 1- 

1_Oddzialywania ogólne_Ciezar objętościowy, ciężar własny, obciążenie użytkowe w 

budynkach 

PN-EN 1996-1-1-2010 Reguły ogólne dle zbrojonych i niezbrojonych konstrukcji 

murowych 

PN-EN 1996-2-2010 Wymagania projektowe, dobór materiałów i wykonanie murów 

PN-EN 1996-3-2010 Uproszczone metody obliczania murowych konstrukcji 

niezbrojonych. 

3 | s t r o n a




PN-EN 1994-2-2010 Reguly ogolne i reguly dla mostow 

PN-81/B-03020 Grunty budowlane. Posadowienie bezpośrednie budowli. Obliczenia 

statyczne i projektowanie. 

PN-B 03002-2007 Konstrukcje murowe Projektowanie i obliczanie 

PN-B 10100-1970 Roboty tynkowe Tynki zwykle 

2 Przedmiot, cel i zakres opracowania 

Celem projektu jest wykonanie wzmocnienia konstrukcji mostka tak, aby było możliwe 

wykonanie przebudowy nawierzchni nad mostkiem wg projekty architektonicznego 

dostarczonego przez Zamawiającego. 

Celem niniejszej pracy jest przedstawienie koniecznego zakresu prac oraz dokładnej technologii 

naprawy i remontu przedmiotowej konstrukcji mostka i jego zabezpieczenia. Przedmiotowe 

działania poprzedzają planowaną i obecnie projektowaną wymianę istniejącej asfaltowej 

nawierzchni na nową nawierzchnię. Nawierzchnia HanseGrand Robust na głównej aleii na 

przepuszczalnej, wzmocnionej podbudowie umożliwiającej sporadyczny ruch samochodów 

obsługi, straży pożarnej oraz nawierzchni TerraWay kwarc bezpośrednio na mostku. 

Zgodnie z powyższym, zakres projektu obejmuje prace dotyczące zabezpieczenia istniejącej 

konstrukcji murowej i tynków mostku. Istotne jest, aby przy przeprowadzaniu prac remontowych 

nie zatracić historycznego wyrazu opisywanego obiektu. Należy zachować wygląd elewacji, 

żeby nie sprawiał wrażenia nowości i świeżości. W związku ze znacznym zasoleniem proponuje 

się częściową wymianę istniejącego uszkodzonego tynku na tynk renowacyjny WTA 

(posiadający certyfikat WTA). 

Wydaje się, że właściwym dla całości prac działaniem byłaby niezbędna wymiana wszystkich 

zdegradowanych i odspojonych od podłoża tynków na tynki w systemie tynków renowacyjnych 

w strefie wysoleń. To zapewniłoby równomierne magazynowanie soli oraz odparowywanie 

wody. Dla zakwalifikowanych do wymiany partii tynków (wolnych od wilgoci i soli) proponuje 

się zastosowanie lekkich, wytrzymałych tynków trasowych. W związku z tym, że przewidywana 

łączna powierzchnia do skucia jest znacząca, a efekt końcowy prac ma na celu zachowanie 

autentyczności przekazu historyczno wizualnego, proponuje się zastosowanie farb 

laserunkowych. Powłoki laserunkowe pozwalają na osiągnięcie interesującego efektu 

estetycznego szczególnie pożądanego na obiektach zabytkowych. 

3 Opis przedmiotu opracowania 

Przedmiot opracowania jest mostek znajdujący się w zespole pałacowo-ogrodowym znanym 

powszechnie, jako Łazienki Królewskie w Warszawie. Mostek łączy północną z południową 

częścią alei chińskiej nazywanej również drogą wilanowską. Wspomniana aleja jest najdłuższą 

aleją przebiegającej przez Park, która w linii prostej łączy ulicę Agrykoli i Gagarina znajdujące 

się poza granicami parku. Mostek usytuowany jest na wysokości budynku Belwederu 

widocznego z mostka. 

Pod mostkiem przepływa ciek wodny łączący Południowy Dolny Staw z wyżej położonym 

stawem zlokalizowanym przy Świątyni Egipskiej. Po stronie zachodniej mostka wykonana jest 

kaskada która podkreśla różnice poziomów pomiędzy stawami. 

3.1 Rys historyczny 

Łazienki Królewskie stanowią zespół pałacowo-ogrodowy położony na terenie Ujazdowa, 

zajmujący obszar blisko 80 hektarów. Obiekty budowlane jak i inżynieryjne zlokalizowane na 

terenie parku zaczęły powstawać od drugiej połowie XVII w. do XIX w. 

4 | s t r o n a




W czasie II wojny światowej przedmiot opracowania prawdopodobnie został zniszczony i 

całkowicie odbudowany. Autorowi nie udało się odnaleźć zapisów historycznych dotyczących 

całkowitego bądź częściowego zniszczenia mostku. Na potrzeby projektu jednakże zakłada się iż 

obiekt posiada w sobie oryginalna tkankę konstrukcyjną – cegły łączone na zaprawie wapiennej. 

3.2 Opis mostka 

Dokumentacja projektowa, wykonawcza bądź powykonawcza nie została przekazana przez 

Zamawiającego autorowi opracowania, ze względu na jej brak. Ocenę geometrii mostka 

dokonano na podstawie wizji lokalnej i wykonanej inwentaryzacji. 

Mostek jest konstrukcji łukowej wymurowany z cegły pełnej (2 warstwy) i jest otynkowany. 

Wymiary mostku w ślad za dokumentacją inwentaryzacyjną wykonaną w grudniu 2010 są 

następujące; 

- całkowita szerokość: 7,82cm 

- szerokość w świetle balustrad: 6,56cm; 

- rozpiętość łuku: 4,08 cm 

- wysokość od linii wody do podniebienia sklepienia mostu 2,06cm 

- grubość sklepienia ceglanego 41cm 

Wykonane opinie w 1988 oraz 2010 roku wspominają, iż: 

„ Na całej szerokości mostu nawierzchnia jest asfaltowa, spadek podłużny i poprzeczny. 

Most wykonany jest z cegły ceramicznej pełnej klasy 50-70 na zaprawie cementowej M15, 

wymiary cegły 6,5 x 13 x 27cm. Sklepienie ceglane grubości 1 ½ c (ok. 41cm)” 

Balustrada mostka wykonana jest ze słupków murowanych z cegły o wymiarach 1½c x 1½c i ½c 

x 1c otynkowanych wypełnionych balustradą żeliwną, zaś płyta jest betonowa. 

Nawierzchnię mostka stanowi wypełnienie piaskiem (zmienna miąższość), następnie warstwa 

podbudowy betonowej gr.od 9cm do 16cm zaś warstwę wykończeniową stanowi nawierzchnia 

asfaltowa o grubości 3,5cm. W sumie realizowane przez podbudowę i warstwę nawierzchni 

obciążenie wynosi od 2,95 kN/m 2 do 4,75kN/m 2 . 

Proponowana nowa nawierzchnia TerraWay kwarc o grubości 3cm ma ciężar o wartości 

28 kN/m 2 i jest cięższe niż istniejącą obecnie warstwę nawierzchni asfaltowej (22,5 kN/m 2 ). 

Różnica wynosi: 28,0kN/m 2 *0,03m – 22,5kN/m 2 *0,035m=0,84-0,79kN/m = 0,05kN/m. 

Mostek jest na drodze pożarowej, która posiada podwyższone wymagania obciążeniowe. 

Przeznaczenie mostku potwierdza poprzednia opinia techniczna: ”Most przeznaczony jest dla 

pieszych i pojazdów technicznych obsługujących Park Łazienkowski” oraz istniejące 

dopuszczenia i oznakowania. Oznacza to iż został dopuszczony do przenoszenia obciążenia 

wyjątkowego związanego z pojazdem straży pożarnej. Docelowy stan konstrukcji także tej 

funkcji ma służyć 

3.3 Stan zachowania mostka 

Murowa konstrukcja łukowa mostka jest doskonale widoczna na spodnim sklepieniu. 

Zaobserwowano liczne pęknięcia tynku i jego odspojenia od konstrukcji łukowej mostka. Na 

płaszczyznach bocznych i balustradzie widoczne pęknięcia. W miejscach gdzie nie istnieje 

warstwa tynku widoczna jest konstrukcja murowa łukowa mostka, na której widoczne są liczne 

rysy i 2 główne pęknięcia po stronie wschodniej i zachodniej. Nie zauważono spękań w części 

środkowej, być może zakryte są warstwą tynku. Konstrukcja murowa jest zawilgocona i 

widoczne są miejsca wysoleń. 

Poprzeczne pęknięcia sklepienia ceglanego w odległości 50-60cm od brzegu po obu stronach 

mostku (zachodniej i wschodniej) w linii usytuowania balustrad powyżej sugeruje na 

5 | s t r o n a




przesztywnienie konstrukcji w tym rejonie. Przesztywnienie i nierównomierne osiadanie 

spowodowane przed rokiem 1988 spowodowało pojawienie się pęknięć (wschodniego i 

zachodniego). Rozsadzające działania zamarzniętej wody penetrującej przez nieszczelną 

nawierzchnię spowodowało powiększanie pęknięcia w tym rejonie. Cykliczność procesów 

zamarzania wody spowodowała powstanie nowych a powiększanie istniejących spękań. 

Detal izolacji na połączeniu balustrady i nawierzchni oraz być może niewyprofilowany spadek 

podłużny (obecnie trudny do stwierdzenia – warunki zimowe) potwierdza penetracyjny charakter 

migracji wody w tym rejonie. Wykonane w grudniu badania (odwiert na szczycie sklepienia w 

odległości od krawędzi mostu około 80cm, pęknięcie w odległości 50-60cm oraz przeciek 

rdzawy jednoznacznie sugeruje tę zależność. 

Opisany powyżej stan techniczny mostka oraz istnienie widocznych głównych spękań 

(wschodniego i zachodniego) zostało zaobserwowane i opisane w opinii technicznej z 1988roku. 

Niezaobserwowano pogłębiania się tychże uszkodzeń w ostatnich, co najmniej 10 latach. 

Pozwalają te fakty stwierdzić, iż mostek już nie osiada. Przyjmuje się, że obecnie możliwa jest 

ich naprawa konstrukcji mostka bez konieczności ingerencji w strefę fundamentowania. Metoda 

naprawy mostka nie będzie zwiększać obciążeń przekazywanych na konstrukcję, dlatego nie jest 

sugerowane wzmacnianie fundamentów dla tego obiekt budowlanego. 

Tynk na słupkach jest spękany. 

4 Opis zaproponowanego sposobu wzmocnienia 

Zgodnie z zakresem projektu, wzmocnienie konstrukcji mostka należy podzielić na 

następujące etapy: 

Etap 1 – prace przygotowawcze 

Etap 2 – wzmacnianie konstrukcji mostka 

Etap 3 – wykonanie finalnej nowoprojektowanej nawierzchni jednej na mostku. 

W ramach kolejnych etapów zaprojektowano wykonanie następujących czynności: 

Etap 1: 

• Odseparowanie cieku wodnego od konstrukcji mostka poprzez wykonanie tymczasowego 

zawężenia światła przepływu cieku wodnego. 

• Oczyszczenie dna cieku wodnego pod mostkiem 

• Wykonanie szalunku podpierającego konstrukcję (deskowanie na krążynach) wraz z 

wykonaniem zabezpieczenia przed zanieczyszczeniem istniejącego cieku wodnego 

materiałem pochodzącym od wykonywania prac wzmacniających. 

Etap 2: 

• Delikatne skucie tynku (odspajającego się) na spodniej części łuku mostku. 

• Zdjęcie istniejącej nawierzchni asfaltowej (gr. około 3cm) i podbudowy betonowej (gr 

około 14cm). 

• Zdejmowanie istniejącej podbudowy piaskowej odsłaniając konstrukcję łuku mostku od 

góry. 

• Inwentaryzacja i klasyfikacja pęknięć konstrukcji łuku mostka widoczne od góry. 

• Osuszanie murów. 

6 | s t r o n a




• Wstępne wzmocnienie osypujących się cegieł i zapraw hydrofilnym preparatem 

krzemoorganicznym; 

• Dezynfekcja muru preparatem o silnym działaniu biobójczym; 

• Usunięcie zapraw cementowych i nieestetycznie wykonanych wtórnych uzupełnień w 

miejscach ubytków cegieł i spoin; 

• Oczyszczenie powierzchni cegieł i zapraw z nawarstwień (sugerowana jest metoda 

mechaniczna z użyciem jak najmniejszych ilości wody); 

• Założenie okładów odsalających w miejsca silnie zasolone, co praktycznie dotyczy całej 

powierzchni ścian. Zastosowanie okładów bardzo porowatych o dobrej przyczepności i 

dużej skuteczności odsalania; 

• Podklejenie rozwarstwień i wypełnienie drobnych szczelin przy pomocy zapraw o 

odpowiednich właściwościach sklejających i wypełniających takie szczeliny i 

własnościach fizyko-mechanicznych zbliżonych lub niższych od oryginalnych i 

późniejszych, historycznych zapraw – zaprawa o spoiwie wapiennym lub zaprawa 

wapienna z mielonym trasem wulkanicznym; 

• Wymiana mocno zasolonych i zdezintegrowanych cegieł na nowe; 

• Założenie nowych zapraw w miejscach ubytków spoin przy pomocy masy mineralnej o 

parametrach fizyko-mechanicznych zbliżonych lub niższych od oryginalnych i 

późniejszych, historycznych zapraw – zaprawa o spoiwie wapiennym lub zaprawa 

wapienna z mielonym trasem wulkanicznym; 

• Uzupełnienie ubytków w cegłach zaprawami mineralnymi (pigmentowaną zaprawą o 

spoiwie wapiennym z przymieszką hydrauliczną, np. trasem) dostosowanymi do barwy 

cegieł; 

• Wzmocnienie (naprawa pęknięć, rys i ubytków) i hydrofobizacja muru; 

• Wykonanie zasypki z kruszywa lekkiego. 

• Wykonanie nowej podbudowy betonowej. 

• Wykonanie iniekcji żelowej konstrukcji mostka - od spodu, wnętrza łuku. 

• Wykonanie tynków od spodu. 

• Sugerowane jest wykonanie rewitalizacja tynków balustrad i widocznych tynków 

bocznych. 

7 | s t r o n a


Etap 3: 

• Rozłożenie nawierzchni TerraWay. 



• Demontaż podparcia i usunięcie ścianek ograniczających przepływ cieku wodnego. 

Przed przystąpieniem do prac należy pamiętać, iż mamy do czynienia z obiektem zabytkowym. 

Wszystkie prace mają za cel zabezpieczenie istniejącej substancji zabytkowej przed dodatkowym 

jej ewentualnym uszkodzeniem związanym z koniecznymi do przeprowadzenia pracami 

zabezpieczająco-wzmacniającymi konstrukcję mostka. 

4.1 Prace przygotowawcze 

Przed przystąpieniem do wykonywania jakichkolwiek prac związanych z wzmacnianiem 

konstrukcji mostka należy przystąpić do prac przygotowawczych. Celem jest takie 

przygotowanie sąsiedztwa wokół mostka, aby można było wykonać prace wzmacniające. 

4.1.1 Ciek wodny 

Elementem środowiska, który znacząco wpływa na kondycję mostka oraz także na 

realizację praz wzmacniających jest płynący ciek wodny. Należy wodę odsunąć od konstrukcji. 

Do tego celu zaprojektowano wykonanie tymczasowej tamy przed mostkiem oraz wykonanie 

koryta odprowadzającego płynącą wodę na drugą stronę mostka. 

W odległości 10m od wschodniego lica bocznego mostka należy wykonać tamę za pomocą 

wbijanych ścianek bądź też jak pokazano na rysunku konstrukcyjnym nr2 profili stalowych 

wypełnionych opinką drewnianą. Na tamie tj ściance będzie miejsce przepływania wody przez 

tamę i w tym miejscu ustawione będzie koryto transportujące wodę na drugą stronę mostka. 

Aby ograniczyć przesiąkanie wody przez opinkę drewnianą należy od strony wody płynącej 

przymocować do opinki folię PCV. 

Należy pamiętać, iż w czasie pogrążania w grunt (dno przepływającego cieku wodnego 

elementów tamy należy ograniczyć przekazywanie drgań na konstrukcję mostka. 

4.1.2 Oczyszczenie dna 

Po wykonaniu tamy wraz z korytem podpieranym na kozłach można przystąpić do 

przepompowania wody: z części wschodniej na zachodnią. Po wypompowaniu należy oczyścić 

dno w obrycie mostka z mułu odsłaniając maksymalnie dolną część łuku mostka – mogą to być 

fundamenty. Należy pamiętać, iż konieczne jest rozparcie dolnej/spodniej części łuku. 

Dopuszcza się zastosowania przepompowywania wody za pomocą urządzeń mechanicznych. 

4.1.3 Podparcie konstrukcji mostka 

Szalunek podpierający konstrukcję poza pełnieniem funkcji podpierającej konstrukcje 

mostka służy do zbierania późniejszych elementów ubocznych powstających przy pracach 

naprawczych (śmiecie). Dzieje się tak pod warunkiem podpięcia do niego płachty zbierającej 

odpadki. Należy pamiętać, iż podparcie konstrukcji łukowej nie może być punktowe, dlatego 

krążyny maja być odpowiednio przygotowane oraz powinny umożliwiać miejscowe odsuwanie 

w celu dokonania skuwania i napraw. Miejsca prowadzenia prac powinny mieć powierzchnię nie 

większą niż szer. 2m na dł 1,5m. 

8 | s t r o n a


4.2 Prace wzmacniające 



Należy zachowywać szczególną ostrożność w czasie prowadzenia prac i stale monitorować 

zachowanie konstrukcji zabytkowej. O wszelkich niepokojących zaobserwowanych efektach 

informować należy projektanta i inspektora nadzoru. 

4.2.1 Skuwanie tynku 

Delikatne skucie tynku (odspajającego się) na spodniej części łuku mostku. Należy 

zwracać uwagę na właściwe odbieranie skutego materiału, aby nie zanieczyszczać cieku 

wodnego. Należy zwracać uwagę na nieuszkodzenie rur instalacyjnych przebiegających przez 

mostek. Sugeruje się dokonać przeglądu tynku na bocznych stronach mostku wraz z oceną 

konieczności jego skucia. 

4.2.2 Usuwanie nawierzchni i podbudowy 

Istniejąca nawierzchnię asfaltową oraz podbudowę betonową należy usuwać poprzez 

frezowanie a nie skuwanie. Wymaganie to podyktowane jest ograniczeń w przekazywaniu drgań 

na konstrukcje mostka – wynika to z konstrukcji murowej mostku łukowego murowanego. 

4.2.3 Usuwanie podbudowy piaskowej 

Podbudowa piaskowa, której miąższość ograniczona jest wierzchem konstrukcji murowej 

łuku mostka oraz spodem podbudowy betonowej. Usuwanie podbudowy piaskowej należy 

realizować do głębokości maksymalnie 200cm poniżej poziomu terenu (włączając 

poprzednią/obecną rzędną wierzchu nawierzchni). Projektowana miąższość, którą należy zdjąć 

używając małowymiarowych spycharek mechanicznych (ze względu na ograniczenie ciężaru 

przekazywanego na konstrukcję), wynosi około150cm. Odsłanianie należy przeprowadzać na 

szerokości mostka zachowując niezbędne skarpowanie (1:1,5). Zwraca się uwagę na prace w 

rejonie drzew – aby nie uszkodzić systemu ukorzenienie. Prace prowadzić pod nadzorem służb 

pielęgnujących zieleń w Łazienkach warszawskich. 

4.2.4 Inwentaryzacja i klasyfikacja uszkodzeń 

Odsłonięta konstrukcję murową należy zinwentaryzować na lokalizację ewentualnych 

pęknięć i uszkodzeń widocznych od wierzchniej strony łuku. Projektuje się wykonanie rysunków 

inwentaryzacyjnych wraz z dokumentacją fotograficzną. Prace należy przeprowadzić dla 

wierzchniej i spodniej powierzchni konstrukcji łuku mostka. 

4.2.5 Suszenie konstrukcji mostka 

Po odsłonięciu zewnętrznej strony łuku konstrukcji (wierzchniej i spodniej) należy 

przystąpić do osuszania murów przy wykorzystaniu nagrzewnic. Nie dopuszczając by 

temperatura na powierzchni muru przekraczała 90 0 C. 

4.2.6 Wzmacnianie i naprawa konstrukcji mostka 

W ramach prac wzmacniająco-naprawczych należy wykonać naprawy i wzmocnienia 

istniejących murów. Projektuje się wykonanie następujących grup prac: 

• Pobranie próbek materiału w celu wykonania analiz ilościowych i jakościowych 

występujących w murze soli. 

• Wykonanie prób na usuwanie nawarstwień słabo i silnie spojonych z podłożem. 

9 | s t r o n a




• Dezynfekcja wybranym środkiem biocydowym miejsc porażonych biologicznie przy 

użyciu preparatu Alkutex BFA-Entferner firmy Remmers lub StoPrim Fungal firmy Sto. 

• Dokonanie dokładnego przeglądu i wnikliwej analizy zniszczeń na tynkach (na 

powierzchniach bocznych): spękań, mikrospękań, spękań włoskowatych. 

• Usunięcie wykruszonych, nieszczelnych fug w wątku ceglanym i wypełnienie spoin 

Trass-Kalk-Porengrundputz firmy Sto lub Fugenmortel TK firmy Remmers. 

• Usunięcie wszystkich zapraw cementowych i cementowo-wapiennych: warstwy 

pokrywające mur, uzupełnienia cegieł i zaprawy spoinujące – o ile takie zostaną 

stwierdzone. Prace należy wykonać bardzo ostrożnie i starannie, aby nie uszkodzić 

materiałów oryginalnych. Trzeba także usunąć silnie zdezintegrowane cegły (zniszczone 

na głębokość przekraczającą 50mm – licząc od lica cegły lub 50% objętości cegły). 

• Wstępne wzmocnienie silnie uszkodzonych cegieł oraz zapraw łączących cegły i inne 

elementy muru. Zabieg polega na nasyceniu elementów ceramicznych preparatami 

zawierającymi częściowo skondensowany tetraetoksysilan. 

• Oczyszczenie powierzchni ścian ze szkodliwych nalotów (biologicznych i chemicznych) 

– dopuszcza się jedynie stosowanie metody mechanicznej z użyciem miękkiego 

ścierniwa podawanego pod niskim ciśnieniem!. Następnie należy wykonać odsolenie 

silnie zasolonych fragmentów murów – przez zastosowanie okładów silnie porowatych 

(np. z bentonitu, ewentualnie z celulozy) o dużej przyczepności i dużej skuteczności 

odsalania. 

• Wzmocnienie cegieł i zapraw w murze preparatami o właściwościach hydrofilnych 

zawierających częściowo skondensowane estry kwasu krzemowego oraz uzupełnienie 

istotnych ubytków w murach z użyciem cegieł, które zostały zebrane oraz oczyszczone i 

zabezpieczone, a pochodzą ze wzmacnianej konstrukcji. Murować na zaprawie o spoiwie 

wapiennym (najlepiej zaprawie wapiennej z mielonym trasem wulkanicznym). 

• Scalenie kolorystyczne zapraw wykonać za pomocą farby wapiennej na bazie wapna 

dyspergowanego. 

Naprawa pęknięć podłużnych zlokalizowanych po obu stronach (wschodniej i 

zachodniej) spodu sklepienia mostku poprzez umieszczenie w ścianach, (w poziomych spoinach 

między cegłami) dodatkowego zbrojenia w postaci specjalnych prętów i kotew stalowych - tzw. 

Brutt Saver Profili. 

Należy dodatkowo oczyścić i wymienić uszczelnienie wokół rury instalacyjnej 

przechodzącej przez konstrukcję sklepienia mostka. Wypełnienie ma być elastyczne i pełnić 

funkcję zabezpieczenia przeciwwodnego. 

4.2.7 Zasypka i podbudowa 

Wykonanie zasypki z lekkiego kruszywa (np. Keramzyt Maxit 0-4S) ceramicznego 

kształtując spadek wierzchniej warstwy 3%. Zaprojektowano wyłącznie spadki podłużne bez 

poprzecznych. Najwyższy punkt jest w koronie łuku mostu i z tego miejsca ze spadkiem 3% w 

obu kierunkach wzdłuż mostu realizowany będzie spadek (w kierunku północnym i 

południowym). Kruszywo należy zagęszczać warstwami o maksymalnej miąższości 20cm 

Na przygotowanej (ze spadkiem) warstwie kruszywa należy wykonać podbudowę 

betonową (beton C25/C30 W8) gr. 10cm zazbrojoną siatkami fi 8 o oczkach 15x15cm (stal AIII 

N). Podbudowa pod nawierzchnię docelową pokryta będzie przed ułożeniem nawierzchni 

izolacją wodoszczelną (Eurolan_FK20). Zakres obszaru gdzie wykonana będzie podbudowa 

uszczegółowiony musi być na etapie projektu wykonawczego. Należy jednak pamiętać, aby nie 

był mniejszy niż 6m licząc od osi symetrii mostka – jak pokazano na szkicu poniżej. Miejsce 

10 | s t r o n a




zmiany nawierzchni z Terraway na HanseGrand Robust sugeruje się aby było realizowane w 

odległości około 7,5m licząc od osi symetrii mostka. 

4.2.8 Iniekcja żelowa 

Wykonanie iniekcji żelowej konstrukcji - od spodu, wnętrza łuku. Iniekcja jest 

przewidziana szczególnie na obszarach konstrukcji, które nie były odsłonięte poprzez odkopanie 

i osuszone. Dane takie jak: wysokość łuku konstrukcji mostka wynosi ~2,30m, odsłonięta 

konstrukcja 1,50m (2,00 od poziomu terenu, grubość sklepienia łuku 41cm) informują o tym iż 

od poziomu 135cm poniżej poziomu wierzchu konstrukcji będzie realizowania iniekcja żelowa. 

Rozstaw pakerów w siatce 15x15cm z przesunięciem. Iniekcja szczególnie przewidziana jest dla 

części która miała kontakt bezpośredni z płynącym ciekiem wodnym. Projektuje się użycie 

hydrożeli (na bazie po-liakryloamidów), które są wieloskładnikowymi preparatami, 

pozwalającymi na wykonywanie uszczelnień w grunt, uszczelnień strukturalnych oraz 

uszczelnień dylatacji i rys. Preparaty te cechują się kilkoma cennymi właściwościami: 

• żelowanie rozpoczyna się dopiero w obecności wody, 

• przed rozpoczęciem fazy żelowania materiał ma niską lepkość, pozwalająca na wnikanie 

w głąb podłoży mineralnych, 

11 | s t r o n a




• początek fazy żelowania i czas jej trwania można regulować proporcjami mieszania 

składników preparatu, 

• posiadają dobrą przyczepność do suchych i mokrych podłoży mineralnych, 

• są odporne na rozcieńczone kwasy, alkalia oraz sole występujące w obiektach budowlanych, 

• wysuszenie ściany nie powoduje utraty właściwości uszczelniających, 

• nawet całkowicie wyschnięty materiał cechuje się pewną elastycznością i tworzy trwałą 

warstwę uszczelniającą, 

• ponowny kontakt z wodą powoduje pęcznienie materiału i powrót do poprzedniej 

elastyczności. Jest to proces odwracalny, 

• mogą zawierać w swoim składzie mikrowypelniacze dodatkowo stabilizujące żel, 

• mogą być barwione w celu kontroli poprawności przeprowadzanej iniekcji. Po pewnym 

czasie zabarwienie zanika. 

Podczas prac iniekcyjnych należy dokumentować następujące dane i parametry: 

• wilgotność przegrody, 

• grubość przegrody, 

• temperaturę iniektu, podłoża oraz powietrza, 

• rodzaj stosowanego iniektu, 

• czas utwardzania się iniektu, 

• rodzaj pompy, 

• ciśnienie przy wykonywaniu iniekcji, 

• zużycie iniektu (na 1 otwór oraz na 1 m2 powierzchni przegrody). 

Po zakończeniu iniekcji należy usunąć pakery, a otwory zasklepić systemową zaprawą 

(trasową). 

Należy stosować niskie ciśnienie i długi czas iniekcji. 

Po wykonaniu wzmocnień, wymurowań, przemurowań konieczne jest wykonanie hydrofobizacji 

konstrukcji murowej obiektu. Hydrofobizację wykonujemy powyżej obszarów, które były 

iniektowane. Zwraca się uwagę, iż hydrofobizację można wykonać dopiero po pełnym związaniu 

zaprawy w ewentualnych wykonanych odtworzeniach muru. 

4.2.9 Odtwarzanie tynków 

Odtworzenie tynków musi być poprzedzone konsultacjami i uzyskaniem akceptacji 

właściwego konserwatora zabytków. Program prac konserwatorskich musi obejmować cały 

obiekt mostka łącznie z balustradami. Przygotowanie programu i jego uzgodnienie realizowane 

będzie na etapie projektu wykonawczego przez Wykonawcę. 

Obecnie na potrzeby projektowanych prac wzmacniających konstrukcję mostka sugeruje 

się wykonanie niezbędnych prac obejmujących swym zakresem tynki. Odtworzenie tynków na 

spodniej stronie sklepienia konstrukcji mostka. Sugeruje się wykonanie tynków renowacyjnych, 

których idea bazuje na założeniu, że nie jesteśmy w stanie usunąć związków soli z muru, 

natomiast uniemożliwiamy im wywieranie destrukcyjnego działania na sam tynk i znajdujący się 

pod nim mur. Podstawą takiego twierdzenia jest wykonanie osuszania muru realizowana 

wyłącznie poprzez zewnętrzne nagrzewanie, bez ingerencji mechanicznej i chemicznej w mur. 

12 | s t r o n a




W strefie spodniej łuku konstrukcji mostka sugeruje się wykonanie tynku renowacyjnego jednej 

z poniższych firm: 

a) firmy Sto 

- tynk wyrównawczy Porengrundputz WTA 

- tynk renowacyjny Sanierputz WTA 

- zacierka Sanierhaftputz WTA, 

b) firmy Remmers 

- narzut Funcosil Spritzbewurf 

- tynk renowacyjny Funcosil 1 L Sanierputz –WTA 

- gładź Funcosil Feinputz 

Wykonanie tynków musi być poprzedzone następującymi zabiegami: 

a. Usunięcie luźnych, spękanych, odpadających tynków i wzmocnienie tych miejsc 

preparatem typu Sto Prim Grundex firmy Sto lub Funcosil Tiefengrund firmy Remmers. 

Wilgotne, zasolone, stare tynki należy usunąć w obszarze uszkodzonym oraz co najmniej 

80 cm poza nim. W przypadku murów o grubości większej niż 80 cm należy usunąć tynk 

w strefie uszkodzonej oraz poza nią na szerokości odpowiadającej grubości muru. 

b. Nacięcie spoin na głębokość 2cm w celu lepszej przyczepności nowej wyprawy 

tynkarskiej. 

c. Wykonanie zabezpieczeń konstrukcyjnych pęknięć opisanych w p. 4.2.6. 

d. Uzupełnienie tynków tynkami w technologii tynków renowacyjnych WTA 

firmy Sto 

– szpryc Sto Trass WM 02 

– warstwa wypełniająca StoTrass Porenputz 

– tynk końcowy Sto Trass Filzputz 

lub firmy Remmers 

– narzut: Funcosil Spritzbewurf 

– warstwa wyrównawcza Funcosil Salzspeicherputz -WTA 

– tynk renowacyjny Funcosil 1 L Sanierputz –WTA lub Funcosil Sanierputz – 

WTA 

– zacierka Funcosil Feinputz lub Funcosil Fassadenschlammputz 

e. Uzupełnianie drobnych ubytków tynku, szpachlowanie- Funcosil Verbundmortel firmy 

Remmers lub StoTrass Porenputz firmy Sto. 

f. Wykonanie wzmocnienia rys przy użyciu Siliconharz Fulfarbe LA firmy Remmers lub 

Sto Rissfuller fein firmy Sto. 

g. Wykonanie laserunkowych powłok malarskich w celu rozbicia kolorystycznego 

powierzchni tynków farbami Funcosil LA Siliconfarbe lub Funcosil Historic Lasur 

niepigmentowana lub odcienie specjalne firmy Remmers albo StoSilico. 

Przed przystąpieniem do malowania należy pomalować fragment ściany o wymiarach ok. 1,0 x 

1,0 m w dobrze oświetlonym miejscu i przedstawić do akceptacji Nadzoru Autorskiego 

ostateczny projekt kolorystyki należy zatwierdzić na podstawie wykonanych prób na elewacjach 

z udziałem przedstawiciela Urzędu Konserwatorskiego 

4.3 Prace wykończeniowe 

Rozłożenie nawierzchni TerraWay o gr.3cm zgodnie z wytycznym projektu 

architektonicznego. Uwaga nawierzchnia gr.3cm jest przepuszczalna. Podbudowa pod 

nawierzchnię docelową pokryta będzie przed ułożeniem nawierzchni izolacją wodoszczelną 

(Eurolan_FK20). Spadki będą podłużne o wartości 3%, a poprzecznych brak. Należy zwrócić 

uwage czy dobrze tj. z należytą starannością został wykonany detal zaizolowania połączenia 

pomiedzy kapa płyty balustrady a płyta podbudowy nawierzchni docelowej. 

13 | s t r o n a


Demontaż i usunięcie ścianek ograniczających przepływ cieku wodnego. 



5 Przyjęte technologie i rozwiązania materiałowe 

5.1 Prace przygotowawcze 

Ograniczając światło przepływu cieku wodnego pod mostkiem doprowadzamy do 

sytuacji zmniejszenia parcia wody na ściany, spód sklepienia – fundamentów. Należy, zatem 

pamiętać o wykonaniu rozpór poprzecznych pomiędzy przyczółkami – stanowić to będzie 

wyłącznie zabezpieczenie na niewprowadzanie nowych sił do układu statycznego pracy 

konstrukcji mostka. 

Stosowane materiały: 

• Ścianki szczelne wciskane lub profile stalowe (dwuteownik) i opinka drewniana (pokryta 

folią PCV po zainstalowaniu pełnej ścianki 

• Koryto drewniane bądź rura, 

• krążyny; elementy drewniane (kliny, kantówki) 

• systemowe rusztowanie 

5.2 Prace wzmacniające 

5.2.1 Wzmacnianie konstrukcji 

W ramach prac naprawczych należy wykonać naprawy i wzmocnienia istniejącej 

konstrukcji murów mostka. Planuje się wykonanie następujących prac: 

• Usunięcie wszystkich zapraw cementowych i cementowo-wapiennych: warstwy 

pokrywające mur, uzupełnienia cegieł i zaprawy spoinujące – o ile takie zostaną 

stwierdzone. Prace należy wykonać w sposób bardzo staranny używając 

specjalistycznych środków oraz narzędzi. 

• Usunięcie w sposób mechaniczny silnie zdezintegrowanych cegieł (zniszczonych na 

głębokość przekraczającą 50mm – licząc od lica cegły lub 50% objętości cegły). Prace 

należy wykonywać bardzo ostrożnie, by nie uszkodzić materiałów oryginalnych. 

• Wstępne wzmocnienie silnie uszkodzonych cegieł oraz zapraw łączących cegły i inne 

elementy muru, aby podczas procesu odsalania i powierzchniowego oczyszczania. 

Wzmocnienie wykonać poprzez nasycenie cegieł specjalistycznymi preparatami 

zawierającymi w swym składzie częściowo skondensowany tetraetoksysilan. 

• Oczyszczenie powierzchni ścian ze szkodliwych nalotów (biologicznych i chemicznych) 

– dopuszcza się jedynie stosowanie metody mechanicznej z użyciem miękkiego 

ścierniwa podawanego pod niskim ciśnieniem! Metoda ta polega na strumieniowaniu 

powierzchni ceramicznej ścierniwem bez użycia wody. Granulacja ścierniwa powinna 

zostać dobrana doświadczalnie. Z reguły, najlepsze efekty uzyskuje się używając 

ścierniwa o granulacji do 0,2mm. Powodzenie tej metody zależy przede wszystkim od 

operatora urządzenia, odpowiedniego doboru dyszy, doboru ciśnienia, odległości od 

opracowywanej powierzchni oraz kąta strumieniowania. 

UWAGA: Wyżej wymienione parametry należy tak dobrać, by nie uszkodzić lica czyszczonych 

powierzchni ceramicznych. Zaletą tej metody jest czyszczenie bez użycie wody, co powoduje, że 

możliwe jest natychmiastowe prowadzenie kolejnych zabiegów naprawczych, bez oczekiwania 

14 | s t r o n a




na osuszenie muru elewacji. Użycie wody, bądź zastosowanie metody chemicznej, może 

spowodować uruchomienie zalegających pod licem cegły soli, która może wystąpić na jej 

powierzchni w formie wykwitów. 

• Odsolenie silnie zasolonych fragmentów murów – zastosowanie okładów silnie 

porowatych (np. z bentonitu lub celulozy) o dużej przyczepności i dużej skuteczności 

odsalania. 

• UWAGA: Przy stosowaniu okładów z bentonitu, w celu zabezpieczenia okładów przed 

pękaniem należy z bentonitem zmieszać piasek w stosunku 1 : 6. 

• Wzmocnienie cegieł i zapraw w murze preparatami o właściwościach hydrofilnych 

zawierających częściowo skondensowane estry kwasu krzemowego. 

• Uzupełnienie istotnych ubytków w murach z użyciem cegieł, które zostały zebrane oraz 

oczyszczone i zabezpieczone, a pochodzą ze wzmacnianej konstrukcji. Murować na 

zaprawie o spoiwie wapiennym (najlepiej zaprawie wapiennej z mielonym trasem 

wulkanicznym). 

• Uzupełnienie ubytków w cegłach za pomocą pigmentowej zaprawy o spoiwie 

wapiennym z przymieszką hydrauliczną. 

UWAGA: Ze względów kosztowych oraz łatwość wykonania zabiegu zaleca się zastosowanie 

do uzupełnienia ubytków w cegłach niebarwionych zapraw mineralnych, a następnie ich 

patynowanie (barwienie) do kolorystycznego scalenia z cegłą. Poleca się zastosowanie zaprawy 

wapiennej modyfikowanej trasem (metakaolinitem) w stosunku wapno hydratyzowane : 

metakaolinit : piasek (1 : 1 : 8 lub 1 : 1 : 10). 

• Uzupełnienie ubytków w zaprawach spoinujących cegły za pomocą zaprawy o spoiwie 

wapiennym (lub zaprawy wapiennej z mielonym trasem wulkanicznym). 

UWAGA: Zaleca się zastosowanie zaprawy wapienne modyfikowane trasem (metakaolinitem) w 

stosunku wapno hydratyzowane : metakaolinit : piasek (1 : 1 : 8 lub 1 : 1 : 10). 

• Scalenie kolorystyczne zapraw wykonać za pomocą farby wapiennej na bazie wapna 

dyspergowanego. 

• Naprawa pęknięć 

Projektuje się naprawę podłużnych pęknięć zlokalizowanych po obu stronach (wschodniej i 

zachodniej) spodu sklepienia mostku poprzez umieszczenie w ścianach, (w poziomych spoinach 

między cegłami) dodatkowego zbrojenia w postaci specjalnych prętów i kotew stalowych - tzw. 

Brutt Saver Profili zatopionych w zaprojektowanej dla nich zaprawie noszącej ogólną nazwę: 

Brutt Saver Powder. Brutt Saver Profile - to elastyczne pręty, cięgna i kotwy wykonane z 

austenitycznej stali nierdzewnej o charakterystycznym, helikoidalnym (śrubowym) kształcie o 

średnicy 8mm. Pręty można łączyć ze sobą, zginać, układać w wiązki. Ich produkcja jest zgodna 

z normą: EN ISO 9002:1994 (Certyfikat TÜV – Rheinland Europa Kft. nr 75 1008417). Zaprawa 

Brutt Saver Powder S charakteryzuje się doskonałą przyczepnością w kontakcie z różnymi 

materiałami. 

Do przygotowania zaprawy należy używać składników dostarczanych przez producenta (nie 

wolno dolewać wody, dosypywać cementu, piasku, plastyfikatorów, itp.) . Umieszczenie 

zbrojenia w miejscach pęknięć ściany jest niezbędne. Zaleca się bieżącą kontrolę prac przez 

uprawnionego inżyniera konstruktora w trakcie trwania robót naprawczych. 

Kolejność prac (pęknięcia powyżej 3 mm) jak poniżej: 

- wyfrezować, zgodnie z określoną lokalizacją i wymiarami szczeliny (szczeliny mogą 

być frezowane w spoinach lub bezpośrednio w materiale konstrukcyjnym - cegle); 

wymiar szczeliny: szerokość min 12mm zaś głębokość 40mm. 

- oczyścić szczeliny z pozostałości frezowania, oraz z pyłu i drobnych cząsteczek przy 

15 | s t r o n a




pomocy sprężonego powietrza. 

- wypełnić wilgotne szczeliny (przy pomocy pistoletu iniekcyjnego) pierwszą warstwą 

zaprawy o grubości około 10 mm, 

- zatopić w zaprawie przygotowane wcześniej Brutt Saver Profile i pokryć je przy 

pomocy pistoletu kolejną warstwą zaprawy o tej samej grubości (w niektórych 

przypadkach włożone do szczelin profile na czas wiązania zaprawy należy zablokować 

przy pomocy klinów drewnianych); Długość i rozstaw profili zgodnie z wytycznymi 

pokazanymi na rys. K-1. 

- po związaniu zaprawy (około 20 – 40 minut) - wypełnić pozostałą szczelinę zaprawą do 

spoinowania. 

Po skuciu tynku w miejscach (słupki balustrady, płaszczyzny boczne – wschodnia i zachodnia 

mostka), gdzie konieczna jest jego wymiana oraz po wykonaniu lokalnych odkrywek tynku w 

miejscach jego pęknięć potwierdzających istnienie pęknięć i rys ściany murowanej uprawniony 

inżynier konstruktor akceptować będzie potrzebę wykonania wzmocnienia ściany murowanej 

wraz ze wskazaniem metody zgodnie z propozycjami opisanymi poniżej. Miejscowe 

odkrywki/skucia tynku o wymiarach min10x10cm, należy przeprowadzić wszędzie tam gdzie 

istnieją pęknięcia w minimum 2 miejscach przebiegu pęknięcia. Czynność wykonywania 

odkrywek, potwierdzających istnienie pęknięcia ściany murowanej należy połączyć z badaniem 

jakości tynku i konieczności jego wymiany. Po stwierdzeniu występowania rysy lub pęknięcia 

należy stosować zbrojenie prętami osadzonymi zgodnie z wytycznymi producenta i ideologią 

naprawy pęknięć opisaną powyżej. 

Kolejność prac (pęknięcia do 3 mm) jak poniżej: 

- zabezpieczyć poprzez lokalne wzmocnienie siatką stalowa cięto – ciągnioną lub siatką 

Rabitza. W tym celu odbić tynk na szerokość minimum 15 cm po obu stronach pęknięcia. 

Mocno zwilżyć powierzchnie a następnie na zaprawie z cementu portlandzkiego 

(białego) ułożyć siatkę stalową. 

Po wykonaniu wzmocnień, wymurowań, przemurowań konieczne jest wykonanie hydrofobizacji 

konstrukcji murowej obiektu, którą można wykonać dopiero po pełnym związaniu zaprawy w 

ewentualnych wykonanych odtworzeniach muru. Zwraca się uwagę, iż pełne stwardnienie 

spoiny następuje zgodnie z przelicznikiem 1dzień na 1mm grubości spoiny. Preparat do 

hydrofobizacji należy dobrać na podstawie prób przeprowadzonych na fragmentach muru. 

Stosowane materiały: 

• Brutt Saver Profile - to elastyczne pręty, cięgna i kotwy wykonane z austenitycznej stali 

nierdzewnej klasy Grade 304 wg. EN1.4301 o wytrzymałości na rozciąganie fy min. 

510MPa; Pręty posiadają charakterystyczny, helikoidalny (śrubowy) kształt i są o 

średnicy 8mm. Długość pręta dostosować do sposobu zarysowania, stosowane długości - 

od 300 do 500mm. 

• Tiksotropowa zaprawa na bazie wapna z dodatkiem mielonego trasu wulkanicznego 

dostosowana do iniekcji przy pomocy pistoletów ręcznych lub elektronarzędzi. Zaprawa 

zapewnia właściwą otulinę kotwom ze stali austenitycznej oraz przyczepność do podłoża. 

Gęstość objętościowa zaprawy ok. 2000kg/m3 a przyczepność do podłoża ceglanego 

powyżej 1,0MPa. 

• Brutt Saver Powder S (wytrzymałość 27 MPa) - to niekurczliwa, elastyczna, 

szybkowiążąca zaprawa wykonana na bazie białego cementu. 

5.2.2 Tynki 

Poniżej opisano wytyczne, jakie powinny być spełnione przy pracach związanych z tynkami. 

Konieczne jest uzyskanie prze wykonawcę akceptacji właściwego konserwatora. 

16 | s t r o n a




Wytyczne i zalecane cechy w systemach tynków renowacyjnych WTA firmz Remmers: 

DEZYNFEKCJA 

Alkutex BFA-Entferner- roztwór wodny biocydów usuwający z powierzchni materiałów 

budowlanych mikroorganizmy takie jak: bakterie, grzyby, glony i porosty. Po naniesieniu przez 

natrysk lub pędzlem, należy odczekać około 6 godzin i spłukać strumieniem wody. 

TYNKI NA PODŁOŻA ZASOLONE 

Dla obciążeń solami ponad 0,25% wagowo - zaleca się wykonywanie powłok tynkarskich z 

fabrycznie przygotowanych mineralnych mieszanek tynków renowacyjnych zgodnie z 

obowiązującymi w tym zakresie zaleceniami WTA. Tynk tracony Aisit Kompressenputz - 

warstwę 10 mm; 

Dla obciążeń średnich – do 1,0 – 1,5% wagowo - zalecane jest nakładanie powłok z tynku 

renowacyjnego grubości min 15 mm. Szczególnie praktyczny w takich przypadkach jest 

stabilizowany włóknami polipropylenowymi tynk Funcosil 1L Sanierputz – WTA. Zużycie: 12 

kg / m2; dla warstwy 15 mm 

Dla obciążeń wysokich – ponad 1,5% ( dla siarczanów ponad 1% ) wagowo - zalecane jest 

nakładanie warstwy podkładowej magazynującej sole o grubości min 10 mm oraz warstwy 

właściwego tynku renowacyjnego grubości min 15 mm. 

a. Funcosil Salzspeicherputz -WTA - tynk magazynujący sole, odporny na siarczany. 

Uziarnienie do ok. 2,5 mm. Tynk podkładowy WTA., wyrównawczy i magazynujący 

sole podczas renowacji starych budowli i murów oraz do wypełniania spoin, wypełniania 

i wyrównywania ubytków jak również jako obrzutka na osłabionym murze przy 

nakładaniu maszynowym. Może być nakładany ręcznie lub odpowiednimi agregatami 

tynkarskimi w pojedynczych warstwach o grubości 10 do 30 mm. 

b. Funcosil 1 L Sanierputz -WTA- uziarnienie do ok. 2,0 mm. 

Tynk renowacyjny z dodatkiem włókien spełniający wytyczne WTA 2-2-91; do 

stosowania wewnątrz i na zewnątrz. Do naprawy i renowacji wilgotnych ścian, także 

obciążonych solami, w obiektach zabytkowych i w nowym budownictwie. Nakładany 

ręcznie lub odpowiednimi agregatami tynkarskimi, w pojedynczych warstwach o 

grubości 10 do 20 mm. 

c. Funcosil Sanierputz -WTA- - uziarnienie do ok. 1,0 mm. 

Tynk renowacyjny spełniający wytyczne WTA 2-2-91. Hydrofobowy, przepuszczalny 

dla pary wodnej i przyspieszający wysychanie. Do naprawy i renowacji wilgotnych ścian, 

także obciążonych solami, na elewacjach i we wnętrzach, w obiektach zabytkowych i w 

nowym budownictwie. Nakładany ręcznie lub odpowiednimi agregatami tynkarskimi, w 

pojedynczych warstwach o grubości 10 do 30 mm. 

LASERUNKOWA WARSTWA MALARSKA 

Funcosil LA Siliconfarbe - farba do malowania elewacji, będąca wodną emulsją żywicy 

silikonowej i mineralnych pigmentów tlenkowych, zmieszana z mikroemulsją silikonową 

Funcosil WS. Otrzymana powłoka barwna ma charakter półprzeźroczysty - laserunkowy, a 

stopień krycia zależy od wzajemnych proporcji obydwu składników – najczęściej stosuje się 1 

cz. farby i 7 cz. mikroemulsji. Mieszanka bezbarwnej farby silikonowej i mikroemusji może być 

stosowana do wykonywania ochronnych powłok hydrofobowych w strefie cokołowej, gdzie 

hydrofobizacja wgłębna jest niewskazana. W celu uzyskania powłoki zaleca się mieszanie farby 

o kolorze nasyconym Funcosil LA z czystym, bezbarwnym spoiwem Funcosil WS. Proporcje 

mieszania wynoszą 1 część farby Funcosil LA na 4 - 8 części emulsji Funcosil WS. Im większa 

proporcja czystego spoiwa tym większy stopień przeświecania powłoki. Przy użyciu farb można 

uzyskać powłoki o dowolnym nasyceniu kolorem (poprzez dodatek bieli) i dowolnym stopniu 

17 | s t r o n a




przezroczystości (poprzez dodatek czystego spoiwa). Technologia zapewnia niezmiennie 

wysokie parametry techniczne powłoki każdego rodzaju. 

Funcosil Historic Lasur Niepigmentowana lub odcienie specjalne - półprzezroczysta 

farba oparta na naturalnych, mineralnych składnikach, przeznaczona do wykonywania 

laserunkowych powłok malarskich przy zachowaniu naturalnego – mineralnego, barwnego i 

plastycznego - wyglądu podłoża. Produkt wyróżnia się niewielką siłą krycia przy zachowaniu 

charakteru rzeczywistej powłoki. Dzięki temu zapobiega się uzyskaniu podłoży o "martwej", 

monochromatycznej fakturze. Wysoka przepuszczalność pary i hydrofobowość: sd 


Wymagania wobec systemu tynków renowacyjnych - WTA - Merkblatt 2-2-91 

6 Zagadnienia BHP 

Przepisy i warunki BHP przy prowadzeniu prac remontowych. 



Wykaz podstawowych zapisów, w tym przepisów BHP i p. poż. Obowiązujących przy 

realizacji robót budowlanych przedstawiono poniżej. 

• Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 6.02.2003r. w sprawie BHP podczas 

wykonywania robót budowlanych (Dz. U. Nr 47 poz 401), 

• Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997r. w sprawie 

ogólnych przepisów BHP (Jt. Dz. U. z 2003r. nr 169 poz 1650), 

• Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 14 stycznia 

2004r. w sprawie BHP przy czyszczeniu powierzchni, malowaniu natryskowym i 

natryskiwaniu cieplnym (Dz. U. nr 16 poz. 156), 

19 | s t r o n a


7 Dane o wpływie na środowisko 



Roboty budowlane przy wzmocnieniu i naprawie konstrukcji mostka nie należą do grupy 

klasyfikowanej, jako szczególnie szkodliwej dla środowiska i zdrowia ludzi albo mogących 

pogorszyć stan środowiska. Nie będą też występować szkodliwości w miejscu pracy i w 

otoczeniu w rozumieniu przepisów o ochronie środowiska i uciążliwości w rozumieniu 

przepisów techniczno budowlanych, takich jak: 

• Szkodliwe promieniowanie i oddziaływanie pól elektromagnetycznych. 

• Hałas i drgania. 

• Zanieczyszczenie powietrza gazami i pyłami. 

• Zanieczyszczenie gruntu i odprowadzanych ścieków. 

Urobek robót rozbiórkowych będzie na bieżąco segregowany, składowany w oddzielnych 

pryzmach i usuwany na miejsce uzgodnione z organem administracji państwowej. 

8 Wnioski, zalecenia i polecenia. 

Niniejszy projekt wymaga wykonania uszczegółowienia w projekcie warsztatowym przez 

Wykonawcę po uprzednim uzyskaniu akceptacji ze strony właściwego konserwatora zabytków. 

Wykonanie projektu wykonawczego, będzie rozwinięciem niniejszego. 

Projekt ten może być uzupełniony w trakcie robót decyzjami nadzoru autorskiego, 

w następstwie odkrywek dokonywanych w czasie robót. 

Dopuszcza się wprowadzanie zmian przez Wykonawcę do niniejszego projektu po 

uprzednim uzyskaniu akceptacji autora niniejszego opracowania, odpowiedniego konserwatora 

zabytków i zamawiającego. Charakter zmian powinien przysporzyć realne korzyści finansowe i 

czasowe Zamawiającemu i Wykonawcy. Podane w projekcie materiały zostały podane jako 

przykładowe i mogą być zastąpione innymi o podobnych lecz nie gorszych parametrach 

Roboty należy wykonać wg. projektu wykonawczego, sporządzonego w sposób 

spełniający wymagania przedmiotowych norm i przepisów, stanowiącego (według rozp Min. 

Infrastruktury w sprawie szczegółowego zakresu i formy dokumentacji projektowej. Dz. U.2004, 

nr. 202, poz. 2072, § 3 ÷ § 5) rozwinięcie i uzupełnienie dla celów wykonawczych niniejszego 

projektu budowlanego mającego na celu uzyskania pozwolenia na roboty. 

Konieczne jest wykonanie dokumentacji fotograficznej i opisowej stanu zachowania 

obiektu oraz kontynuowanie jej podczas prac. Jakiekolwiek ewentualne zmiany w programie 

prac konserwatorskich (zmiany w technologii czy sposobie wykonania) należy uzgadniać z 

Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków oraz autorami dokumentacji w celu uzyskania 

akceptacji. W wykonywanej dokumentacji fotograficznej i rysunkowej należy pokazywać 

odkryte zarysowania i pęknięcia, przed naprawą i po naprawie (przed zakryciem finalną warstwą 

tynku) stanowi to konieczną czynność w celu określenia zasięgu istniejących rys i ich 

obserwację 

W sprawach nieokreślonych przez dokumentację obowiązują „zasady wiedzy 

technicznej” (art. 5, ust. 1 Prawa Budowlanego) zawarte m. in. w „Warunkach technicznych 

wykonania i odbioru robót budowlano – montażowych”(opr. ITB), aprobatach i świadectwach 

technicznych oraz instrukcjach wykonawczych od producentów wyrobów i sprzętu. 

Do wykonywania robót należy stosować wyłącznie materiały i wyroby, które zostały 

dopuszczone do powszechnego lub jednostkowego stosowania świadectwami 

technicznymi, wydanymi w sposób określony przepisami oraz sprzęt mający świadectwo 

dopuszczenia. 

20 | s t r o n a




Projekt czytać łącznie z „Opinia techniczna dotycząca określenia stanu technicznego 

konstrukcji mostku w alei chińskiej dla potrzeb projektu wymiany nawierzchni w alei chińskiej 

(nad mostkiem) zlokalizowanej na Parku Łazienki Królewskie w Warszawie” – opracowaną przez 

dr.Wojciecha Terlikowskiego i mgr inż.Radosława Krzemińskiego 

21 | s t r o n a

ZAŁĄCZNIKI 

1). kopia uprawnień do kierowania i projektowania robotami budowlanymi bez ograniczeń 

2). kopia przynależności do izby budowlanej 

3). oświadczenie 

4). rysunki 

K-1 Tymczasowe Koryto Cieku 

K-2 Wzmocnienie Mostka 

K-3 Elewacje 

Styczeń 2011

Projekt-wzmocnieniaLazienkimostek.pdf - Łazienki Królewskie

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?