Listy perskie - Wolne Lektury

LIST L. IKA DO USBEKA, ***.Parlament paryski usunięto do miasteczka Pontoise¹⁰³. Rada ministrów przesłała mu, dozaprotokołowania lub zatwierdzenia, deklarację okrywającą go wstydem. Parlament zaśzaprotokołował ją w sposób, okrywający hańbą ministerium.Grożą, iż podobny los spotka kilka innych parlamentów.Tego rodzaju zgromadzenia są zawsze niemiłe: stykają się z królami jedynie po to, abyim mówić smutne prawdy. Gdy ciżba dworaków przedstawia im bez ustanku szczęście,jakiego lud zażywa pod ich berłem, one przychodzą zadać kłam pochlebstwu i nieść dostóp tronu jęki i łzy, których są skarbnicami.Ciężkim brzemieniem, drogi Usbeku, jest prawda, kiedy ją trzeba nieść przed tronksiążąt! Winni też mieć świadomość, że ci, którzy to przedsiębiorą, działają pod przymusemi że nie ważyliby się nigdy na krok tak smutny i dotkliwy dla nich samych, gdybysię nie czuli doń zniewoleni obowiązkiem, szacunkiem dla monarchy, a nawet miłością.Paryż, 21 dnia księżyca Gemmadi I, 1720.LIST LI. IKA DO TEOż.Wybieram się do ciebie z końcem tygodnia. Jakże słodko będą mi płynąć dni w twoimtowarzystwie!Przedstawiono mnie, przed kilku dniami, pewnej znamienitej damie, która ciekawabyła oglądać mą zamorską fizjognomię. Wydała mi się piękna, godna spojrzeń naszegomonarchy i zaszczytnej rangi w świętym miejscu przeznaczonym dla wczasów jego serca.Zasypała mnie tysiącem pytań o obyczaje Persów i życie Persek. Zdaje się, że opisseraju nie przypadł jej do smaku: mierziło ją, aby jednego mężczyznę dzielił tuzin kobiet.Zazdrość budziły w niej przywileje jednej płci, a litość upośledzenie drugiej. Ponieważlubi książki, zwłaszcza poezje i romanse, zaczęła ze mną rozmawiać o naszej literaturzepięknej. To, co jej powiedziałem, zdwoiło jej ciekawość; prosiła, abym jej przetłumaczyłcoś z pism, które przywiozłem. Przyrzekłem chętnie i przelałem, w kilka dni potem,perską opowieść. Może będziesz rad poznać ją w tej obcej szacie.Historia IbrahimaZa czasów szejka Alego Chana żyła w Persji niewiasta zwana Zulejma. Znała na pamięćcały Alkoran¹⁰⁴; nie było derwisza, który by lepiej pojmował wykłady świętych proroków;księgi arabskich doktorów nie zawierały nic, czego znaczenie nie byłoby jej jasne. Do tyluwiadomości łączyła figlarność i swobodę, idącą tak daleko, że nieraz trudno było odgadnąć,czy celem jej jest zabawić tych, z którymi rozmawia, czy też ich pouczyć.Jednego dnia, gdy przebywała z towarzyszkami w seraju, któraś spytała ją, co myślio przyszłym życiu i czy daje wiarę tradycji Pisma, że raj stworzono tylko dla mężczyzn.„Takie jest powszechne mniemanie, rzekła; nie ma nic, czego by nie uczyniono dlaponiżenia naszej płci. Istnieje nawet naród, rozsypany po całej Persji, zwany żydowskim,którzy utrzymuje, opierając się na powadze świętych ksiąg, że my nie mamy duszy.Mniemania te, tak zelżywe, nie mają innego źródła, jak tylko pychę mężczyzn, którzychcą przenieść swą wyższość nawet poza granice życia, i nie pomną, iż w owym wielkimdniu wszystkie stworzenia staną przed Bogiem jako nicość, bez innego pierwszeństwaprócz cnoty.Bóg nie będzie sobie stawiał granic w nagradzaniu. Jak mężczyźni, którzy dobrze żylii dobrze używali swej władzy nad nami tu na ziemi, znajdą się w Raju pełnym niebiańskichi czarujących piękności, takich że gdyby śmiertelnik je ujrzał, natychmiast zadałby sobieśmierć, aby się nimi sycić tym rychlej, tak kobiety cnotliwe pójdą do miejsca szczęśliwości,gdzie będą się pławiły w strumieniu rozkoszy z boskimi mężczyznami, będącymi na ichusługi. Każda będzie miała seraj, w którym oni będą zamknięci, pilnie strzeżeni przezeunuchów jeszcze wierniejszych niż nasi.Raj, Wierzenia, Kobieta,Mężczyzna¹⁰³ret pryski sit istek tise — książę Filip Orleański toczył, przez cały czas swejregencji, spory z Parlamentem, który wreszcie wygnał do Pontoise za to, iż nie chciał w całej pełni aprobowaćopłakanego systemu finansowego Lawa.¹⁰⁴kr, dziś r — święta księga islamu, przekazująca nauki Mahometa, zawiera nakazy religijne i podstawyprawa obowiązującego muzułmanów.MOTESUIEU Listy perskie 102