Szlak Odry - PolskaTurystyczna.pl

Szlak Odry - PolskaTurystyczna.pl Szlak Odry - PolskaTurystyczna.pl

polskaturystyczna.pl
from polskaturystyczna.pl More from this publisher
13.07.2015 Views

7Wołówkiego Fryderyka II, który sprzyjał reformacji.Nie dziwi więc fakt, że większośćmieszkańców miasta i utworzonegowówczas księstwa wołowskiego przeszłana protestantyzm. Wiek XVI byłczasem rozkwitu wołowskiego rzemiosłai handlu. Rozwinęło się zwłaszczasukiennictwo, którego wytwory dobrzebyły znane nie tylko na Śląsku, ale takżepoza jego granicami. Kres wołowskiejpomyślności brutalnie położyławojna trzydziestoletnia (1618–48).W trakcie działań wojennych miastokilka razy przechodziło z rąk do rąk,będąc przy tym oblegane i ostrzeliwane.Ludność traciła dobytek, a częstotakże życie. Miasto wyludniło się i ległow gruzach. Nastąpił upadek rzemiosłai handlu. Stulecie XVII to na zmianęokresy regresu i pomyślności, te ostatnieszczególnie za czasów księcia Christiana,od 1654 r. sukcesora dziedzictwawołowskiego. Jemu to mieszczanie zawdzięczalinowy coroczny targ i decyzjęo odnowieniu zamku. Po śmierci księciaJerzego Wilhelma, ostatniego śląskiegoPiasta (1675), księstwo wołowskie wrazze stolicą znalazło się pod bezpośrednimzwierzchnictwem Habsburgów.Druga połowa XVII stulecia to w dziejachzarówno Wołowa, jak i całego Śląska,okres restrykcji kontrreformacyj-Jan II Żagański (Szalony)112Z Wołowem wiąże się kontrowersyjna postać księcia Jana II Żagańskiego, ostatniego z rodu Piastówżagańsko-głogowskich. Żył on na Śląsku w końcu XV w., w okresie rozdrobnienia dzielnicowego.Najbardziej znane przydomki księcia – Szalony, Okrutny, Dziki – jednoznacznie określały jegosrogi charakter, który w dużej mierze odziedziczył po ojcu – Janie I Żagańskim, człowieku okrutnym,skłonnym do sadyzmu – jak donoszą „Roczniki Głogowskie” podczas igraszek miłosnych z żonązwykł na niej „ostrzyć swe ostrogi”.Jan II znany był powszechnie z awanturniczego trybu życia i bezwzględnych, niemal psychopatycznychreakcji. Całe jego życie było typowe dla książąt okresu rozdrobnienia dzielnicowego naŚląsku, gdzie spory, kłótnie i wzajemne rodzinne wojny Piastów były na porządku dziennym.Książę zasłynął szczególnie w 1480 r., kiedy to podczas kolejnego bezprawnego zajmowania nowychziem – tym razem księstwa głogowskiego – wykorzystał dosyć niekonwencjonalną metodę walki. Mianowiciepodczas oblężenia zamku głogowskiego książę Jan nakazał bombardowanie obrońców łajnem,gnojem i wszelkim cuchnącym ścierwem. Wszelkie te nieczystości – wystrzeliwane z katapulti innych machin oblężniczych – wkrótce doprowadziły do osłabienia ducha bojowego rycerzy broniącychtwierdzy. Przejęty w ten nieczysty sposób Głogów pozostawał w rękach Jana Szalonego do listopada1488 r., kiedy to, po kilkumiesięcznym oblężeniu grodu przez siły króla węgierskiego – MaciejaKorwina, książę zrzekł się pretensji do księstwa za kwotę 20 tys. florenów węgierskich.Jan Szalony próbował jeszcze w roku 1489 ulokować się w Ścinawie i Rudnej, niestety tym razemnieskutecznie. Ówcześni władcy księstwa oleśnickiego, Podiebradowicze, postanowili dożywotniowydzielić swemu wspólnemu teściowi niewielki obszar z Wołowem i Wińskiem, którymiał być dla niego swoistym księstwem. Na stałą rezydencję dla Jana Szalonego obrano staryzamek przylegający do obwarowań Wołowa.

7Wołównych. Redukcji kościołów protestanckichtowarzyszyła budowa klasztoru i kościołaKarmelitów (obecnie pw. św. KarolaBoromeusza).W wyniku trzech wojen śląskich Wołówwraz z całym księstwem znalazł siępod rządami Hohenzollernów i stał sięczęścią państwa pruskiego (był miastemgarnizonowym wojsk pruskich). Wielkipożar w 1781 r. spowodował upadekmiejscowości, a następnie jej stopniowąodbudowę, przy czym ze względówbezpieczeństwa wznoszono ceglane budynki,kryte dachówką. W 1818 r. Wołówstał się siedzibą utworzonego powiatuwołowskiego i od tej pory jestwłaściwie niewielkim miasteczkiemdolnośląskim, pełniącym jednak funkcjęlokalnego centrum administracyjnego,gospodarczego i kulturalnego. Do lat90. XIX stulecia w Wołowie mieścił sięliczny – w stosunku do wielkości miasta– garnizon wojskowy, którego obecnośćwpływała pozytywnie na życie gospodarczemiasta. Jego redukcja zostałaczęściowo zrekompensowana przezutworzenie szkół: podoficerskiej i żandarmóworaz zakładu karnego, istniejącegozresztą do dzisiaj.W XIX w. w mieście utworzono szkołyśrednie i zawodowe. Działały licznestowarzyszenia społeczno-kulturalne,Awanturnicza osobowość księcia wkrótce stała się znana także w nowej siedzibie. Wykorzystująckonflikt pomiędzy polskimi i niemieckimi zakonnikami, już w 1492 r. najechał wraz z trójkąswoich zięciów klasztor w Lubiążu. Wszystkich mnichów cysterskich wygnał, a z klasztoruuczynił siedzibę na czas polowań, a z czasem stałą rezydencję. Notoryczne spory z mnichamilubiąskimi doprowadziły do ogłoszenia na drzwiach kościoła św. Wawrzyńca w Wołowie ekskomunikiJana Szalonego. Klątwa rzucona na księcia przez opata lubiąskiego, Andrzeja, doprowadziłado ugody 22 stycznia 1501 r., na mocy której mnisi powrócili do Lubiąża z kilkuletniegowygnania we Wrocławiu.Książę Jan wraz z żoną Katarzyną przeniósł się już na stale do wołowskiego zamku. W mieściei okolicy zasłynął z poznawania wiedzy tajemnej i z wybudowanego dla tego celu laboratorium.Stał się alchemikiem-szarlatanem usiłującym posiąść umiejętność przemiany niedoskonałychmetali w srebro lub złoto. Stosunek poddanych do praktyk alchemicznych księciaJana Szalonego, ze względu na tajemniczość i zapewne fatalne nieraz skutki, był najprawdopodobniejwrogi i nieprzychylny.Prowadząc praktyki alchemiczne, nie troszczył się zbytnio o wydzielone mu księstewko, choćw czasie wielkiego pożaru w 1498 r. zasłynął z wielkiej pomocy przy odbudowie miasta. Książęnadał również mieszczanom wiele przywilejów, zwłaszcza dotyczących monopolu ważeniapiwa. Z jego też inicjatywy założony został staw rybny na podmokłych terenach na południeod miasta.Jan Szalony zmarł na zamku w Wołowie 22 września 1504 r. Na miejsce jego wiecznego spoczynkuwybrano tutejszy kościół św. Wawrzyńca. Do dziś nie wiadomo na pewno, w którymmiejscu w kościele pochowany jest książę, czy w prezbiterium pod posadzką, czy w nawiebocznej. Jedno jest jednak pewne – Jan II Szalony, Piast, awanturnik i alchemik – jest jedynąosobą z tytułem książęcym pochowaną w Wołowie.113

7Wołównych. Redukcji kościołów protestanckichtowarzyszyła budowa klasztoru i kościołaKarmelitów (obecnie pw. św. KarolaBoromeusza).W wyniku trzech wojen śląskich Wołówwraz z całym księstwem znalazł siępod rządami Hohenzollernów i stał sięczęścią państwa pruskiego (był miastemgarnizonowym wojsk pruskich). Wielkipożar w 1781 r. spowodował upadekmiejscowości, a następnie jej stopniowąodbudowę, przy czym ze względówbezpieczeństwa wznoszono ceglane budynki,kryte dachówką. W 1818 r. Wołówstał się siedzibą utworzonego powiatuwołowskiego i od tej pory jestwłaściwie niewielkim miasteczkiemdolnośląskim, pełniącym jednak funkcjęlokalnego centrum administracyjnego,gospodarczego i kulturalnego. Do lat90. XIX stulecia w Wołowie mieścił sięliczny – w stosunku do wielkości miasta– garnizon wojskowy, którego obecnośćwpływała pozytywnie na życie gospodarczemiasta. Jego redukcja zostałaczęściowo zrekompensowana przezutworzenie szkół: podoficerskiej i żandarmóworaz zakładu karnego, istniejącegozresztą do dzisiaj.W XIX w. w mieście utworzono szkołyśrednie i zawodowe. Działały licznestowarzyszenia społeczno-kulturalne,Awanturnicza osobowość księcia wkrótce stała się znana także w nowej siedzibie. Wykorzystująckonflikt pomiędzy polskimi i niemieckimi zakonnikami, już w 1492 r. najechał wraz z trójkąswoich zięciów klasztor w Lubiążu. Wszystkich mnichów cysterskich wygnał, a z klasztoruuczynił siedzibę na czas polowań, a z czasem stałą rezydencję. Notoryczne spory z mnichamilubiąskimi doprowadziły do ogłoszenia na drzwiach kościoła św. Wawrzyńca w Wołowie ekskomunikiJana Szalonego. Klątwa rzucona na księcia przez opata lubiąskiego, Andrzeja, doprowadziłado ugody 22 stycznia 1501 r., na mocy której mnisi powrócili do Lubiąża z kilkuletniegowygnania we Wrocławiu.Książę Jan wraz z żoną Katarzyną przeniósł się już na stale do wołowskiego zamku. W mieściei okolicy zasłynął z poznawania wiedzy tajemnej i z wybudowanego dla tego celu laboratorium.Stał się alchemikiem-szarlatanem usiłującym posiąść umiejętność przemiany niedoskonałychmetali w srebro lub złoto. Stosunek poddanych do praktyk alchemicznych księciaJana Szalonego, ze względu na tajemniczość i zapewne fatalne nieraz skutki, był najprawdopodobniejwrogi i nieprzychylny.Prowadząc praktyki alchemiczne, nie troszczył się zbytnio o wydzielone mu księstewko, choćw czasie wielkiego pożaru w 1498 r. zasłynął z wielkiej pomocy przy odbudowie miasta. Książęnadał również mieszczanom wiele przywilejów, zwłaszcza dotyczących monopolu ważeniapiwa. Z jego też inicjatywy założony został staw rybny na podmokłych terenach na południeod miasta.Jan Szalony zmarł na zamku w Wołowie 22 września 1504 r. Na miejsce jego wiecznego spoczynkuwybrano tutejszy kościół św. Wawrzyńca. Do dziś nie wiadomo na pewno, w którymmiejscu w kościele pochowany jest książę, czy w prezbiterium pod posadzką, czy w nawiebocznej. Jedno jest jednak pewne – Jan II Szalony, Piast, awanturnik i alchemik – jest jedynąosobą z tytułem książęcym pochowaną w Wołowie.113

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!