zaproszenie - I Liceum Ogólnokształcące im. Jana Kasprowicza w ...

praktycznie tylko wtedy, kiedy korzystali z posiłków zagranicznych. W ten sposób faktyczniezostała zachowana względna jedność państwowa i mimo buntów juniorów władza zwierzchniaseniora. Morawy nie mogły konkurować ze wspaniale rozwijającymi się Czechami. Kolejnizdolni i silni władcy prowadzili dynamiczną i agresywną politykę, najeŜdŜając ziemie polskie,węgierskie i miśnieńskie, a takŜe wspierając cesarza lub występując przeciw niemu. Dziękipolityce procesarskiej drugi syn Brzetysława I – Wratysław II w 1085r. w Moguncji został nawetkoronowany na króla. Przy czym była to tylko koronacja osoby, a więc nie była dziedziczna.Oczywiście nie był to okres cechujący się wyłącznie wspaniałym rozwojem. Zachodziły równieŜwówczas liczne zjawiska negatywne. M.in. wojny domowe między braćmi (np. walka BorzywojaII ze Świętopełkiem), walki biskupów (praskiego z morawskim o zjednoczenie Kościołaczeskiego), odwetowe najazdy krajów atakowanych przez Czechów oraz utrwalanie się zaleŜnościod Rzeszy. Wprawdzie władcy Czech starali się pozbyć uciąŜliwej podległości wobec Niemiec(szczególnie silnej za rządów Władysława II oraz Bedrzycha I), ale im się to nie udawało. Pozatym w wyniku np. akcji kolonizacyjnej na ziemie czeskie ciągle napływali Niemcy. To wszystkowyraźnie ukazuje, Ŝe rozbicie dzielnicowe w Czechach miało zdecydowanie łagodniejszycharakter niŜ na Rusi i nie wiązało się z zewnętrznym rozbiciem jedności państwa. Owszemposzczególni dziedzice korzystali z pomocy sąsiadów w walkach wewnętrznych, ale równieczęsto występowali wspólnie przeciw wrogom kraju. Poza tym podział Czech, jak na ówczesnewarunki, był niezwykle krótki (za datę kończącą uznaje się 1198r., czyli koronację królewskąPrzemysła Otokara I).Ostatnim państwem, którego społeczeństwo doświadczyło rozbicia dzielnicowego, byłaPolska. Spowodowane to było, tak jak w poprzednich przypadkach, pragnieniem zachowaniajedności państwa przy jednoczesnym zaspokojeniu głodu ziemi dziedziców panującego orazdecentralistycznych dąŜeń moŜnowładców. To właśnie prawdopodobnie oni nakłonili księcia, abyten wzorem Rusi czy Czech dokonał podziału państwa. Doszło do tego na mocy statutu BolesławaKrzywoustego wydanego w 1138r. Dokument ten dzielił państwo według zasad senioratu(kaŜdorazowo najstarszy piastowicz zajmuje niepodzielną dzielnicę senioralną – ziemiakrakowska, łęczycka oraz część Wielkopolski z Kaliszem i Gnieznem) i pryncypatu (senior jestzarazem zwierzchnikiem wszystkich piastowiczów, najwyŜszym dowódcą wojska i kierujepolityką zagraniczną) na pięć części: Władysław otrzymał dziedzicznie Śląsk oraz jako najstarszydzielnicę senioralną, Bolesław Kędzierzawy Mazowsze i Kujawy, Mieszko Stary zachodniąWielkopolskę z Poznaniem, a Henryk Sandomierski ziemię sandomierską (choć prawdopodobnie,jak twierdzi Andrzej Jureczko, nie objął początkowo wydzielonej mu dzielnicy, pozostając podopieką księŜnej wdowy – Salomei). JuŜ w 1144r. doszło do walk pomiędzy braćmi o spadek poksięŜnej Salomei, a takŜe w związku z pragnieniem przywrócenia jedynowładztwa przezWładysława. Ziemie zmarłej zajęli początkowo juniorzy, ale potem senior pokonał ich przypomocy posiłków ruskich. Jego szczęście nie trwało jednak długo i juŜ w 1146r. zostałzwycięŜony przez braci i musiał ratować się ucieczką do Niemiec (stąd jego przydomek –Wygnaniec). Wygnanie Władysława było pierwszym naruszeniem statutu Krzywoustego.Obalony senior zabiegał w Niemczech o poparcie swojej sprawy. Pomocy udzielił mu najpierwKonrad III w 1146r., a potem Fryderyk I Barbarossa w 1157r. Konrad nie uzyskał nic, aBarbarossie wystarczył hołd lenny, który złoŜył mu Bolesław Kędzierzawy w Krzyszkowie podPoznaniem. Dalsze dzieje Polski dzielnicowej to nieustanne wojny domowe i zmagania odzielnicę senioralną, a takŜe pogłębiający się upadek znaczenia zasad senioratu. JuŜ w 1177r., powojnie z ówczesnym seniorem Mieszkiem Starym, władcą zwierzchnim został KazimierzSprawiedliwy. Oznaczało to upadek zasady senioratu, gdyŜ nie był on najstarszym piastowiczem.Stan ten potwierdzili moŜni, których przekupił przywilejem z Łęczycy z 1180r. Otrzymali oniwówczas swobodę dziedziczenia dóbr, wybór biskupów przez kapituły katedralne, własnesądownictwo dla duchownych oraz zwolnienie z opłat na rzecz państwa. Jednak do ostatecznegoobalenia zasad statutu doszło w 1227r. na zjeździe w Gąsawie. W czasie jego trwania ksiąŜęŚwiętopełk i Władysław Odonic zabili Leszka Białego (ówczesnego pryncypa), co doprowadziło