Mesta stradanja i antifašističke borbe u ... - Starosajmiste.info

Druga sedištanemačkogokupacionog sistemaZa teritoriju Uprave grada Beograda, nemački okupator je kao organ okupacioneuprave oformio 599. oblasnu vojno-upravnu komandu (Feldkommandatur599). Njeno sedište se nalazilo na Trgu republike 3 (tada, Kneževspomenik). Komanda je u Beograd stigla 15. aprila i smeštena je u zgradupredstavništva kompanije „Radio-Philips“ (palata Riunione). Njena nadležnostse u teritorijalnom pogledu poklapala sa dotadašnjom jugoslovenskomadministrativnom jedinicom, koja je nosila naziv Uprava grada Beograda(UGB), a sačinjavali su je Beograd, Zemun i Pančevo. Već početkom okupacijeiz sastava UGB izdvojeno je Pančevo, a u jesen 1941. izuzeti su gradZemun i opština Bežanija. Komandatura je imala zadatak da kontroliše kakoUGB i njene opštine sprovode akta koja je donosila kvislinška vlada.U zgradi današnjeg Stomatološkog fakulteta u Rankeovoj 4, u neposrednojblizini Karađorđevog parka, tokom okupacije bilo je sedište nemačkevojne policije: Feldžandarmerije (Feldgendarmerie), koja je bila u sastavunemačkog Vermahta (Wehrmacht). Feldžandarmerija je kontrolisala prometljudi na okupiranim područjima, obezbeđivala poštovanje zabrane kretanjaza vreme policijskog časa, učestvovala u obezbeđivanju javnog prostora, patroliralanaseljenim mestima, hvatala dezertere. Takođe, Feldžandarmerija jesaučestvovala u zločinima jedinica Vermahta i SS na okupiranim teritorijama.U Beogradu su se nalazila i sedišta najviših organa okupacione vlasti u Srbiji.Vojni zapovednik za Srbiju (Militärbefehlshaber in Serbien) bio je rukovodilacnemačkog okupacionog sistema u Srbiji i nadzornik rada kvišlinskih vlasti,koje su mu formalno bile podređene. Vojni zapovednik, koji je službenoimenovan 22. aprila 1941. godine, bio je potčinjen komandantu za jugoistočnuEvropu Vilhelmu Listu (Wilhelm List), čije se sedište nalazilo u Solunu.Vojnom zapovednikom bila su podređena i dva štaba: komandni štab, koji jebio nadležan za poslove vojnog karaktera, i upravni štab, koji je bio nadležanza sve poslove vezane za civilno stanovništvo. Na čelu ovog drugog štaba,koji je 1941. godine imao važnu funkciju tokom akcija odmazdi nad civilimai interniranja Jevreja i Roma, nalazio se SS-Gruppenführer Harald Turner.Tokom 1941. godine, na mestu vojnog zapovednika će se smenjivati generalHelmut Ferster (Helmuth Förster), Ludvig fon Šreder (Ludwig von Schröder)i Hajnrih Dankelman (Heinrich Danckelmann). Sedište vojnog zapovednikase nalazilo do 9. maja 1941. godine u prostorijama zgrade Berze rada,a kasnije, sve do kraja okupacije, u zgradi Narodne skupštine. Usled širenjapartizanske borbe u celoj Srbiji i nemogućnosti nemačke okupacione upraveda uguše ustanak, general Vilhelm List je početkom jeseni odlučio da pregrupišenemačke snage u Srbiji. Tada je imenovao generala Franca Bemea (Franz41