Mesta stradanja i antifašističke borbe u ... - Starosajmiste.info

KlerikalizamKlerikalizam je nazivza politički i kulturnikoncept koji se zalaže za dominantanuticaj crkve i dogmatskih crkvenihučenja na kulturni, politički i privatniživot. Posle Francuske revolucije, tajpokret postaje popularan u konzervativnimkrugovima kao reakcija. On sesuprotstavljao talasu revolucionarnihideja, koje su podrazumevale potpunusekularizaciju društva.Od samog početka njihovog pohodana vlast, fašiste podržavaju različitidelovi hrišćanske crkve. Ta podrškase vremenom povećavala, kako jepokret postajao uticajniji. Premda jeu okviru fašističkog pokreta, naročitoonog u Nemačkoj, postojala uticajnaantiklerikalna struja, crkveni krugovisu u fašizmu prepoznavali pokret kojimože da spasi hrišćansku Evropuod komunista, Jevreja i masona. Tonaročito dolazi do izražaja u uslovimadirektnog sukoba fašizma sa levimpolitičkim idejama, kao što je bio građanskirat u Španiji, gde se katoličkikler direktno stavio u službu oružanihformacija generala Franka (FranciscoFranco). U takvim uslovima rađa sei termin klerofažizam. Klerofašizamkao koncept naročito biva izražen uistočnoj Evropi, gde se kod rumunskih,jugoslovenskih ili mađarskihfašista, više nego u razvijenom fašizmu,naglašava klasični konzervativnii religijski sadržaj. Deo sveštenstvaSrpske pravoslavne crkve slagao sesa filozofskim i političkim stavovimapokreta Zbor, čiji je vođa bio pravoslavnimistik i fašista, Dimitrije Ljotić.Protivljenje individualizmu, demokratiji,ateizmu i naročito komunizmu,približio je pojedine sveštenikei teologe toj fašističkoj organizaciji.Najistaknutiji među njima bio je vladikažički, Nikolaj Velimirović.Literatura: Jovan Byford: Potiskivanje iporicanje antisemitizma: sećanje na vladikuNikolaja Velimirovića u savremenoj srpskojpravoslavnoj kulturi, Beograd, 2005;Olivera Milosavljević, Savremenici fašizma:percepcija fašizma u beogradskoj javnosti1933–1941, Beograd, 2010.KoncentracionilogoriKoncentracioni logorisu vrsta zatvoraza političke protivnike,vojne zarobljenike ili civilnostanovništvo lišeno slobode zbog svojereligijske ili nacionalne pripadnosti,pri čemu se u vreme ratnih sukobacivili lišavaju slobode i da bi služilikao taoci. Ovakav vid zatvaranja ljudikrajnje je nehuman, a zatvorenicise hapse bez pojedinačne krivice ipojedinačne sudske odluke. Iako je tajoblik tretiranja ljudi bio poznat i ranije,koncentracioni logori se prvi putmasovno primenjuju u Burskom ratu,u kojem je engleska vojska zatvarala ulogore bursko stanovništvo, nastojećida takvim represivnim merama slomiotpor tog naroda. Pored ovih, poznatisu i logori za ratne zarobljenike i civileza vreme Prvog svetskog rata. U timlogorima izgubilo je život hiljade Srba,Rusa, Italijana i drugih.Odmah po dolasku na vlast, nemačkinacisti počinju sa progonom političkihprotivnika, ali i Jevreja i Roma.Krenuvši u obračun sa ovim društvenimgrupama, počinju da formiraju iprve koncentracione logore, kao što suDahau, Mathauzen i Buhenvald. U početkuto nisu bili logori smrti, koji ćese formirati za vreme Drugog svetskograta, već radno-kazneni logori.Literatura: E. Kogon, Država SS-a: sistemnjemačkih koncentracionih logora, Zagreb,1982; Raul Hilberg, The Destruction of theEuropean Jews, New York, 1985.284