Mesta stradanja i antifašističke borbe u ... - Starosajmiste.info

opredeljene delove jugoslovenskeomladine. USAOJ je kasnije promenionaziv u NOJ (Narodna omladina Jugoslavije),a 1948. godine došlo je dostapanja SKOJ i NOJ u jednu organizaciju,koja je od 1963. delovala podnazivom Savez omladine Jugoslavije(SOJ), a od 1974. kao SSOJ (Savezsocijalističke omladine Jugoslavije).Literatura: Istorija SKJ, Beograd, 1985;Sećanje je borba, (pr. Daško Milinović iZoran Petakov), Novi Sad, 2011, str. 53–54;Petar Kačavenda, SKOJ i omladina unarodnooslobodilačkoj vojsci i partizanskimodredima Jugoslavije 1941–1945, Beograd,1975.Španskigrađanski rat1936-1939i jugoslovenskišpanski borciŠpanski građanskirat zauzima jednood glavnih mestau antifašističkojkulturi sećanja,jer je upravo tajsukob predstavljaoprvi veliki obračun antifašističkihi fašističkih snaga u Evropi. Iako je ratzavršen porazom antifašista, španskaepizoda predstavljala je velikuinspiraciju antifašistima u njihovimbudućim borbama.Političke napetosti, koje su u Španijipostojale od kraja dvadesetih godinaXX veka, počele su da se zaoštravajunakon izbora 1936. godine, na kojimaje trijumfovala lista Narodnog fronta.Rezultati izbora uticali su na antirepublikanskesnage (monarhiste,pripadnike Falange i drugih desničarskihi reakcionarnih grupa, krugoveu vojsci i Katoličkoj crkvi) da počnupripreme za nasilnu promenu vlasti.U julu 1936. izbila je vojna pobunau španskom delu Maroka, što je bioznak za vojne jedinice u drugim delovimaŠpanije da započnu sa državnimudarom. Međutim, u većini gradovadržavni udar je osujećen akcijomrazličitih levičarskih milicija i delovavojske koji su ostali lojalni republičkojvladi. Taj trenutak je označio početakgrađanskog rata, koji je trajao skorotri godine i odneo na stotine hiljadaživota.Španski građanski rat, u kojem jevođena nemilosrdna i neravnopravnaborba između fašističkih pobunjenika,koje su podržavale i naoružavaleItalija i Nemačka, i republikanskihsnaga (među kojima su bili anarhisti,socijalisti, komunisti, republikanci,liberali, itd.), podržavanih jedino odstrane SSSR i Meksika, privukao jeveliku pažnju međunarodne javnosti.Hiljade ljudi osetile su važnost togsukoba i na različite načine podržavalerepublikanske snage ili im sedobrovoljno priključile u borbi protivfašista. Iskustva stečena u ovom ratumnogi od njih su kasnije bili u prilicida primene u borbi protiv fašizma nadrugim frontovima (u Francuskoj,Italiji, Jugoslaviji, itd). U Španiji su seborile, iz nje izveštavale i o ratu pisalemnoge poznate ličnosti onog vremena,između ostalog i Džordž Orvel,Ernest Hemingvej, Pablo Neruda,Luiđi Longo i drugi.Među hiljadama dobrovoljaca u Španskomgrađanskom ratu bilo je i između1.300 i 1.600 Jugoslovena (tačanbroj nije nikada precizno utvrđen).Odlazak za Španiju se odvijao prekoorganizacija KPJ u samoj Jugoslaviji,ali su takođe vrbovani i jugoslovenskiemigranti, iako je jugoslovenska vladanastojala da na svaki način onemogućiodlazak dobrovoljaca za Španiju.Jugosloveni su se borili u različitim276