Mesta stradanja i antifašističke borbe u ... - Starosajmiste.info

Koristeći vatru i pritisak jedinica Prve proleterske brigade sadesne strane, kao i prodor nekoliko tenkova Crvene armije naTerazije, prvi proboj u palatu „Albanija“, s leve strane, izvršilaje grupa boraca 4. bataljona Osme crnogorske brigade, na čelusa komandirom 2. čete, Momom Jokićem i desetarima MilanomBožovićem, Mlađom Cimbaljevićem i puškomitraljescem koji jeostao upamćen pod imenom Miladin Petrović. Oni su prodrli upalatu kroz ulaz iz Ulice kneza Mihaila 2, nakon čega je ubrzo, krozisti ulaz, prodrla i druga, nešto brojnija grupa. Gotovo istovremenou zgradu je prodrla i grupa boraca 4. (kraljevačkog) bataljonaPrve proleterske brigade kroz ulaz iz Kolarčeve, iz pravca zgrade„Jugoexporta“. Pri prebacivanju boraca 2. čete 4. bataljona Osmecrnogorske brigade, na brisanom prostoru, ranjena su tri borca,a po ulasku u zgradu, na stepeništu, još dvojica. „Nemci su napadalikroz oba ulaza. Nastala je ogorčena borba bombama i bliskimrafalima na stepeništima i kroz sobe, od sprata do sprata. Prekonemačkih leševa, stepeništem su grabile borbene grupe 2. čete karavnom krovu zgrade, na kojoj su likvidirali poslednju nemačkuposadu, koja je uporno branila visoku zgradu.“ (Pero Perović)Ilija Prelević, borac 4. bataljona Osme crnogorske brigade ostavioje kratak opis borbi u zgradi. „Nijemci se žilavo brane, sobupo sobu, sprat po sprat. Na ulazu, pored lifta koji ne radi, leže dvamrtva Nijemca, a na stepeništu, oslonjen na gelender, još jedan.Svuda gomila čaura i tragovi borbe. Negdje između trećeg i četvrtogsprata borci me opominju da ima još Nijemaca koji, skriveni,pucaju u leđa naših boraca. Tako su iz prostorija na trećem spratu,koje gledaju prema Kolarčevoj, iznenadili naše drugove: trojicu suubili, a četvrtog ranili. Na četvrtom su se iz jedne prostorije pojavilinjemački puškomitraljezac i njegov pomoćnik. Predali su se.“O prodoru 3. bataljona Prve proleterske brigade u palatu „Albanija“svedočio je Jagoš Žarić: „Naš bataljon bio je već odavno posjeored zgrada u istočnom dijelu Kolarčeve ulice i nekoliko puta jepokušavao da pretrči ulicu i upadne u palatu. Međutim, svaki putje bio odbijen preciznom mitraljeskom vatrom. Sada je, pod snažnomvatrom sovjetskih tenkova, bataljon u jednom skoku pretrčaoKolarčevu ulicu, uhvatio se zgrade „Albanije” i započeo borbuprsa u prsa sa njemačkim braniocima. Događalo se da se naši borcinalaze na petom ili na trećem spratu zgrade, a Nijemci na drugomili na četvrtom spatu. Za likvidaciju pojedinih dijelova zgrade borcisu pijucima probijali međuzidove, ubacujući ručne bombe kroznapravljene rupe. Borbe su se vodile i po stepeništima. Najjačaodbrana zgrade bila je u prizemlju.“257