Mesta stradanja i antifašističke borbe u ... - Starosajmiste.info

Održavanje reda u logoru je povereno samim zatvorenicima.Starešine logora najčešće su bile osobe iz redova Jugoslovenskevojske koji su se priključili četničkom pokretu, dok su logorskupoliciju činili mahom zatvoreni kriminalci. Uslovi života u logorubili su tako teški da je u jednom izveštaju izneta tvrdnja da je uodređenim periodima na Sajmištu dnevno umiralo i do 100 osoba.Mučenja i batinanja su bila svakodnevna, a Mađarski paviljontada je prozvan „paviljon smrti“. U njemu su komandant logorskepolicije Borisav Bane Veličkovič i starešina logora RadivojeKisić mučili i ubijali zatočenike. Državna komisija za utvrđivanjezločina okupatora i njihovih pomagača je neposredno po završetkurata sakupila veliki broj svedočenja o mučenju u logoru i ulozi kojusu pripadnici logorske policije imali u njima.Prihvatni logor Zemun je predstavljao jednu od ključnih tačakau transportu zatvorenika sa Balkana u druge logore u Evropi.Izvestan broj zatočenika je prebačen u logor Mauthauzen, doksu grupe partizana zarobljene posle IV i V neprijateljske ofanzivepreko Sajmišta transportovane u logor Aušvic. Sećanja preživelih,koji su, uglavnom sa teritorije Bosne, Hercegovine i Dalmacije,prebacivani na Sajmište govore o strašnoj gladi i torturi kojimasu svakodnevno bili izloženi. Profesor Jakov Salečić je svedočioo grupi logoraša koji su posle bitke na Sutjesci upućeni najpre uPrihvatni logor Zemun, a odatle u Aušvic. Od oko šest stotina zarobljenihranjenika i bivših tifusara, rat su preživela samo šestorica.U februaru 1944, Prihvatni logor Zemun je postao deo nemačkogrepresivnog aparata u NDH, mada je to neformalno bio još odjanuara 1943, kada se našao pod komandom Opunomoćenog nemačkoggenerala u Hrvatskoj. Kraj rata je bio sve bliži, a posebnomučno na logoraše je delovalo bombardovanje saveznika, u kojemje poginulo 190 ljudi. Bombardovanja Beograda 16–17. aprila 1944.godine, koje je imalo je za cilj uništavanje mostova na Savi i Dunavuu Beogradu, zbog nepreciznosti bombardera dovelo je do tragičnihposledica. Mesec dana posle tog događaja, nemačka upravaje logor predala hrvatskoj policiji, koja ga je napustila u septembru1944. Utvrđeni broj žrtava Prihvatnog logora Zemun, u koji suuključeni i umrli i ubijeni u logoru Organizacije Tot na Ušću i naadi Ostrovo, iznosi 12.884 ljudi.Prvo spomen obeležje žrtvama logora na Sajmištu je podignuto7. jula 1951. godine na Bežanijskoj kosi, na mestu na kojem jeekshumirano 3.600 leševa. Na spomen ploči je zapisano: „U vremeod 1941. do oslobođenja Beograda, fašistički okupator je na ovommestu, posle zverskog mučenja u logoru na Sajmištu, streljao preko8.000 najboljih sinova i kćeri našeg naroda.“ Tada je na Jevrej-199