material diskutimi për të arriturat, sfidat dhe rekomandimet në fushën ...

në ekonomi dhe në komunitetin akademik në Kosovë shfrytëzohen në nivel të kënaqshëm dheas që janë në gjendje për të përballuar me sukses progresin teknologjik. Pra, funksioni i tyreabsorbues është i kufizuar, tashmë, në drejtim të adoptimit, dhe, edhe më shumë, në kuptim tëpërshtatjes dhe të zhvillimit të mëtejmë të njohurive dhe të teknologjisë me aktivitetet e vetakrijuese dhe shkencore. 132Programi Kombëtar i ShkencësProgrami Kombëtar i Shkencës ka përcaktuar 5 objektiva kryesore: 1. Zhvillimi i kapacitetevenjerëzore për veprimtari kërkimore- shkencore, 2. Zhvillimi i infrastrukturës kërkimore shkencore, 3.Ndërkombëtarizimi i veprimtarisë kërkimore-shkencore 4. Forcimi i lidhjeve midis shkencës, shoqërisë dheekonomisë për të nxitur zhvillimin ekonomik dhe shoqëror, 5: Përsosmëri në veprimtarinë kërkimoreshkencore.Këto objektiva cilësohen si të nevojshme për të mbështetur zhvillimin socio-ekonomiktë Kosovës drejt një Shoqërie të Dijes në linjë me bashkëveprimin e bazuar në fakte ndërmjetshkencave bazike, qytetarëve dhe të biznesit. Kurse prioritetet kryesore të përcaktuara ngaProgrami Kombëtar i Shkencës janë: 1. Burimet natyrore, energjia dhe mjedisi 2. Prodhimibujqësor dhe siguria e ushqimit. 3. Kërkimet shkencore në mjekësi 4. Studimet shoqërore dheekonomike 5. Studimet gjuhësore, kulturore dhe historike. Ndërsa fusha e TeknologjisëInformative dhe Komunikuese konsiderohet si prioritet ndër-horizontal që mund të shfaqet nëcilëndo nga fushat e lartpërmendura. 133Për implementimin e programit të shkencës buxheti i kërkuar për 5 vitet e para (2010-2015)është vlerësuar të jetë 22,872,600 euro. Ndërsa nëse aktivitetet e planifikuara deri në vitin 2015nuk do të vazhdonin të implementoheshin më tutje, por do të implementoheshin vetëmprograme bazike deri në vitin 2019, atëherë buxheti i nevojshëm do të arrinte shumë 36,537.231euro, ndërsa po që se aktivitetet kërkimore zhvillimore të periudhës 2010-2015 do tëimplementoheshin edhe pas vitit 2015 buxheti i nevojshëm arrin shumën 49,409,835 euro, dhedo të nevojitej një buxhet vjetor prej 4.5 deri 5 milion euro. 134 Mirëpo për shkak kufizimeve tëtheksuara buxhetore të Kosovës, Qeveria nuk ka mundur t’i përmbahet këtij programifinancues dhe si rezultat ndarja buxhetore për kërkim dhe shkencë për këto tri vitet e fundit kaqenë afërsisht 500,000 euro. Janë krijuar disa programe për implementimin dhe ndarjen efondeve të alokuara për qëllime kërkimore: 1. Grantet Speciale Shkencore, 2. Publikimi i punimeveshkencore, 3. Kthimi i trurit, 4. Mobilitetet afatshkurtra, 5. Shpërblimi “Shkencëtari i vitit”. 135Grandi Special Hulumtues ka për qëllim të ngris një program hulumtues që bazohet nëstandarde ndërkombëtare nëpërmjet përqendrimit të hulumtimit të pavarur në një institucionhulumtues/universitet të veçantë. Institucionet inkurajohen në ndërmarrjen e aktiviteteveshkencore që kanë për qëllim ekzekutimin e projekteve komplekse hulumtuese me fokus tëpërqendruar në hulumtimet inter-disciplinare shkencore. Programi për publikime shkencoreofron përkrahje botimit të punimeve shkencore që kanë ardhur si rezultat i hulumtimeve132 Programi Kombëtar i Shkencës, f. 15133 Ibid, f. 16.134 Ibid, f. 47-49135 Përgjigjet e Kosovës në Pyetësorin e Komisionit Evropian për Studimin e Fizibilitetit për Nënshkrimine Marrëveshjes së Stabilizim Asociimit, Qershor 2012