material diskutimi për të arriturat, sfidat dhe rekomandimet në fushën ...
material diskutimi për të arriturat, sfidat dhe rekomandimet në fushën ... material diskutimi për të arriturat, sfidat dhe rekomandimet në fushën ...
4.6. Kërkimi dhe shkencaShtyllë kryesore e Strategjisë së Lisbonës 2000 që BE-ja të jetë ekonomia më konkurruese dhe mëdinamike në botë deri në vitin 2010 e bazuar në dije dhe e aftë që të krijoj rritje të qëndrueshme ekonomikeme më shumë vende pune dhe kohezion më të lartë social, së bashku më Zonën Evropiane të Arsimittë Lartë ishte edhe krijimi i Zonës Evropiane të Kërkimeve (ERA) me qëllim që tu mundësojhulumtuesve, institucioneve hulumtuese dhe bizneseve të qarkullojnë, konkurrojnë dhebashkëpunojnë lirshëm përtej kufijve të tyre. 98 Kërkimi, arsimi dhe inovacioni janë tri shtytësitkryesor drejt një shoqërie të bazuar në dije. Caku kryesor i ERA-së është që të krijoj “lirinë epestë”; lirinë e lëvizjes së diturisë. Kjo është bazuar në vlerësimin që në kohën bashkëkohore tëglobalizimit dhe transferit të teknologjisë, kompanitë gjithnjë e më pak mund të funksionojnë tëmbyllura në vete. Kompanitë duhet të krijojnë lidhjet me njohuritë e universiteteve dheinstitucioneve të tjera kërkimore. Ndërsa roli i universiteteve për të ofruar kapacitetet tënevojshme njerëzore për kërkime dhe inovacion është i padiskutueshëm. 99 .98 http://ec.europa.eu/research/era/understanding/what/what_is_era_en.htm99 http://ec.europa.eu/research/era/understanding/what/era_in_the_knowledge_triangle_en.htm
Strategjia për Arsimin e Lartë në Kosovë 2005-2015 është njëri ndër hapat e parë më serioz indërmarr nga Qeveria e Kosovës e cila gjithashtu ka përcaktuar prioritet strategjike edhe nëfushën e kërkimeve dhe shkencës por të cilat nuk janë përkrahur me burime të nevojshmefinanciare. 100 Pastaj në korrik 2007 Parlamenti i Kosovës ka themeluar Këshillin Kombëtar tëShkencës (KKSH) dhe ka emëruar 15 anëtarët e tij. KKSH ka hartuar Programin Kombëtarë tëKërkimeve i cili u miratua nga Kuvendi i Republikës së Kosovës në vitin 2010. Ky Programpërcaktohen prioritetet kryesore për hulumtime shkencore në funksion të zhvillimit shoqërordhe ekonomik të Republikës së Kosovës dhe është hartuar në bazë të një konsensusi të gjerë.Miratimi i Programit Kombëtar të Kërkimeve medoemos është një hap i rëndësishëm përzhvillimin e shkencës dhe caktimin e prioriteteve në fushën e kërkimeve dhe koordinimin eaktiviteteve në këtë fushë, megjithatë është një plan ambicioz dhe që deri më tani nuk ështëmbuluar kostoja e saj financiare.Është duke u rishikuar Ligji aktual për Kërkimet Shkencore i miratuar në vitin 2004 në mënyrëqë të harmonizohet me reformat aktuale në fushën e shkencës dhe i cili pritet të sjell dispozita tëreja sa i përket fushës se inovacioneve. Ndërsa Ligji aktual jep hapësirë veprimi jo vetëm përskemat klasike të fondeve kërkimore, por edhe për skemat me orientim më shumë strukturorapo me përmasa ndërkombëtare. Neni 60 përcakton se projektet mund të paraqiten si (a)projekte kërkimore-shkencore, (b) projekte zhvillimore dhe (c) projekte të zhvillimit tëinfrastrukturës. Përderisa kriteret e përgjithshme për pranimin dhe vlerësimin e projektit janë(neni 62): (a) rëndësia e projektit për zhvillimin e Kosovës, (b) vlera shkencore dhe përmasatndërkombëtare të projektit, (c) arritjet shkencore të bartësit të projektit, (d) kompetenca eorganizatës aplikuese, (e) përshtatshmëria ekologjike e projektit. 101Sektorit publik universitar i kushtohet një rëndësi dhe vëmendje e veçantë dhe i atribuohetpërgjegjësia e veçantë për zhvillimin e aktiviteteve kërkimore shkencore, ku Universiteti iPrishtinës shërben edhe si pikë referimi në këtë aspekt. Ndër objektiva të tjerë, Ligji për Arsimine Lartë përcakton qëllimin që të krijojë, zhvillojë, mbrojë dhe transmetojë njohuri përmesmësimdhënies dhe punës shkencore dhe hulumtuese. 102 Vizioni i Strategjisë për Arsimin e Lartënë Kosovë është që Kosova të jetë një “shoqëri demokratike e integruar në hapësirën evropianetë arsimit të lartë, ku dija dhe kërkimi shkencor janë në funksion të zhvillimit të qëndrueshëmkulturor, shoqëror dhe ekonomik”. 103 Statuti i Universitetit të Prishtinës e pasqyron këtë vizionduke deklaruar se ai synon zhvilloj një arsimim akademik, kërkime shkencore, krijimtariartistike, këshillime profesionale dhe fusha të tjera të veprimtarive akademike. 104 Ky qëllimështë konfirmuar edhe me Strategjinë e UP për vitet 2009-2013. 105Organizimi dhe institucionet e kërkimit shkencor100 Dedaj. B & Carabregu. M. Sfidat në krijimin e instrumenteve të hulumtimi dhe zhvillimit dhekapacitetet e Kosovës si shtet në tranzicion, Fakulteti Ekonomik i Universitetit të Prishtinës dhe ËUSAustria, 2012101 Programi Kombëtar i Shkencës, f. 8102 Ligji për Veprimtarinë Kërkimore Shkencore, 2004, Neni 2.103 Strategjia e Arsimit të Lartë 2005-2015, f. 6104 Statuti i Universitetit të Prishtinës, Kapitulli 1.2, Neni 5105 Sikurse është cituar në Programin Kombëtar të Shkencës.
- Page 4 and 5: 1. Politikat e BE-së dhe Kërkesat
- Page 6 and 7: 2. Korniza e politikave të Kosovë
- Page 8 and 9: 3. Struktura e Sistemit të Arsimit
- Page 10 and 11: fillor, 51.2 % janë meshkuj dhe 48
- Page 12 and 13: - Numër jo i mjaftueshëm për pë
- Page 14 and 15: Trajnimin e Mësimdhënësve pa shk
- Page 16 and 17: gjuhën, historinë dhe kulturën R
- Page 18 and 19: tepër shumica e klasave të shkoll
- Page 20 and 21: - Përmirësimi i mbledhjes së inf
- Page 22 and 23: të licencuara nga AKK-ja me mundë
- Page 24 and 25: - Sigurimi i një balanci më të m
- Page 26 and 27: Kombëtare njohja e mësimit parapr
- Page 28 and 29: impelementuar në 19 qendra të gra
- Page 30 and 31: - Të krijohet një mjedis afirmati
- Page 32 and 33: instrumenti kryesor për reformimin
- Page 34 and 35: arsimit. Numri i studentëve nga ko
- Page 36 and 37: implementim i metodave më moderne
- Page 40 and 41: Shkenca dhe kërkimi në Kosovë or
- Page 42 and 43: Objektivat strategjike nuk janë p
- Page 44 and 45: Programet e doktoratës në Univers
- Page 46 and 47: në ekonomi dhe në komunitetin aka
- Page 48 and 49: drejtpërdrejt i obliguar të bëj
Strategjia për Arsimin e Lartë në Kosovë 2005-2015 është njëri ndër hapat e parë më serioz indërmarr nga Qeveria e Kosovës e cila gjithashtu ka përcaktuar prioritet strategjike e<strong>dhe</strong> nëfushën e kërkimeve <strong>dhe</strong> shkencës por të cilat nuk janë përkrahur me burime të nevojshmefinanciare. 100 Pastaj në korrik 2007 Parlamenti i Kosovës ka themeluar Këshillin Kombëtar tëShkencës (KKSH) <strong>dhe</strong> ka emëruar 15 anëtarët e tij. KKSH ka hartuar Programin Kombëtarë tëKërkimeve i cili u miratua nga Kuvendi i Republikës së Kosovës në vitin 2010. Ky Programpërcaktohen prioritetet kryesore për hulumtime shkencore në funksion të zhvillimit shoqëror<strong>dhe</strong> ekonomik të Republikës së Kosovës <strong>dhe</strong> është hartuar në bazë të një konsensusi të gjerë.Miratimi i Programit Kombëtar të Kërkimeve medoemos është një hap i rëndësishëm përzhvillimin e shkencës <strong>dhe</strong> caktimin e prioriteteve në fushën e kërkimeve <strong>dhe</strong> koordinimin eaktiviteteve në këtë fushë, megjithatë është një plan ambicioz <strong>dhe</strong> që deri më tani nuk ështëmbuluar kostoja e saj financiare.Është duke u rishikuar Ligji aktual për Kërkimet Shkencore i miratuar në vitin 2004 në mënyrëqë të harmonizohet me reformat aktuale në fushën e shkencës <strong>dhe</strong> i cili pritet të sjell dispozita tëreja sa i përket fushës se inovacioneve. Ndërsa Ligji aktual jep hapësirë veprimi jo vetëm përskemat klasike të fondeve kërkimore, por e<strong>dhe</strong> për skemat me orientim më shumë strukturorapo me përmasa ndërkombëtare. Neni 60 përcakton se projektet mund të paraqiten si (a)projekte kërkimore-shkencore, (b) projekte zhvillimore <strong>dhe</strong> (c) projekte të zhvillimit tëinfrastrukturës. Përderisa kriteret e përgjithshme për pranimin <strong>dhe</strong> vlerësimin e projektit janë(neni 62): (a) rëndësia e projektit për zhvillimin e Kosovës, (b) vlera shkencore <strong>dhe</strong> përmasatndërkombëtare të projektit, (c) arritjet shkencore të bartësit të projektit, (d) kompetenca eorganizatës aplikuese, (e) përshtatshmëria ekologjike e projektit. 101Sektorit publik universitar i kushtohet një rëndësi <strong>dhe</strong> vëmendje e veçantë <strong>dhe</strong> i atribuohetpërgjegjësia e veçantë për zhvillimin e aktiviteteve kërkimore shkencore, ku Universiteti iPrishtinës shërben e<strong>dhe</strong> si pikë referimi në këtë aspekt. Ndër objektiva të tjerë, Ligji për Arsimine Lartë përcakton qëllimin që të krijojë, zhvillojë, mbrojë <strong>dhe</strong> transmetojë njohuri përmesmësimdhënies <strong>dhe</strong> punës shkencore <strong>dhe</strong> hulumtuese. 102 Vizioni i Strategjisë për Arsimin e Lartënë Kosovë është që Kosova të jetë një “shoqëri demokratike e integruar në hapësirën evropianetë arsimit të lartë, ku dija <strong>dhe</strong> kërkimi shkencor janë në funksion të zhvillimit të qëndrueshëmkulturor, shoqëror <strong>dhe</strong> ekonomik”. 103 Statuti i Universitetit të Prishtinës e pasqyron këtë vizionduke deklaruar se ai synon zhvilloj një arsimim akademik, kërkime shkencore, krijimtariartistike, këshillime profesionale <strong>dhe</strong> fusha të tjera të veprimtarive akademike. 104 Ky qëllimështë konfirmuar e<strong>dhe</strong> me Strategjinë e UP për vitet 2009-2013. 105Organizimi <strong>dhe</strong> institucionet e kërkimit shkencor100 Dedaj. B & Carabregu. M. Sfidat në krijimin e instrumenteve të hulumtimi <strong>dhe</strong> zhvillimit <strong>dhe</strong>kapacitetet e Kosovës si shtet në tranzicion, Fakulteti Ekonomik i Universitetit të Prishtinës <strong>dhe</strong> ËUSAustria, 2012101 Programi Kombëtar i Shkencës, f. 8102 Ligji për Veprimtarinë Kërkimore Shkencore, 2004, Neni 2.103 Strategjia e Arsimit të Lartë 2005-2015, f. 6104 Statuti i Universitetit të Prishtinës, Kapitulli 1.2, Neni 5105 Sikurse është cituar në Programin Kombëtar të Shkencës.