material diskutimi për të arriturat, sfidat dhe rekomandimet në fushën ...

fillor, 51.2 % janë meshkuj dhe 48.8 % janë femra. Numri i personeli mësimdhënës për vitinakademik 2011/2012 në arsimin parashkollor është 780, ku 477 ose 61% janë edukator, 65 apo8.3% janë personel administrativ dhe 238 apo 30.5% janë personel mbështetës. 18 Niveli ipërfshirjes së fëmijëve nga komunitetet në institucionet e arsimit parashkollor vazhdon të jetë iulët. Gjatë vitit 2008/2009 vetëm 319 nga 5,091 fëmijë kanë qenë të regjistruar në arsiminparashkollor nga komunitetet minoritare.Duke pasur parasysh statistikat e vijueshmërisë në arsimin parashkollor, Kosova ka një nivel tëulët të përfshirjes në arsimin parashkollor (në mesin e grupmoshave 3-5 vjeç), është vlerësuar tëjetë më pak se 10%, dhe rreth 70% mbulueshmëri për arsimin para fillor (mosha 5-6 vjeç), diçkaqë mund të ketë ndikim shumë të madh në zhvillimin dhe arritjet në mësim përgjatë tërëedukimit. Bazuar në raportin e UNICEF-it 2010 19 Kosova ka regjistrimin më të ulët nëparashkollor në Evropën Qendrore dhe Jug-Lindore. Shumica e kopshteve dhe çerdheve si dheklasave para fillore gjenden në qendrat urbane, duke lënë shumicën e fëmijëve nga zonat ruraletë pa përgatitur për arsimin fillor. Iniciativat e fundit të politikave për rritjen e qasjes në arsiminparashkollor nuk janë mbështetur me burime të nevojshme. 20 Një numër shumë i vogël ifëmijëve me nevoja të veçanta janë të përfshirë në arsimin parashkollor: janë identifikuar vetëmrreth 0.27% të fëmijëve me nevoja të veçanta që pranojnë mbështetje për nevojat e tyre. Nevojitetnjë program i përgatitur mirë për ofrimin e shërbimeve për kategoritë e ndryshme, sikursefëmijët me nevoja të veçanta, vajzat, fëmijët të cilët vijnë nga familjet e varfra dhe nga zonatrurale, nga komuniteti RAE, fëmijët e rrugës, etj. Decentralizimi i arsimit me nevoja të veçantashihet si një sfidë dhe prioritet për të ardhmen. Duhet gjithashtu t’i kushtohet vëmendje eveçantë prodhimit të materialeve për mësimdhënie dhe mësimnxënie në gjuhë të ndryshme dhetë investohet më shumë në trajnimin e mësimdhënësve nga komuniteti. 21Vetëm 23 (61%) komuna kanë së paku një institucion parashkollor për 5,282 fëmijë. SipasMASHT-it në total janë trajnuar 200 edukatorë. Fondet e alokuara për regjistrimin e fëmijëve nëparashkollor në komuna janë të kufizuara. Përderisa regjistrimi bruto në arsimin parashkollordhe shkollimin e mesëm të ulët është mbi 100%, regjistrimi bruto për para-fillor 60% dhe nëarsimin e mesëm të lartë 82%. Mundësitë për regjistrimin në arsimin parashkollor janë rritur mekrijimin e klasave para fillore në shkollat e reja të ndërtuara. Aktualisht janë katër qendra tëbazuara në komunitet në Mitrovicë për zhvillimin e hershëm të fëmijës. 22 Përderisa ekziston njënumër i madh i institucioneve të ndryshme parashkollore private të cilat nuk janë të regjistruaradhe të monitoruara.Cilësia e kujdesit dhe arsimit në zhvillimin e hershëm të fëmijës është e kufizuar me një numërtë ulët të mësimdhënësve të kualifikuar. Shumica e mësimdhënësve kanë kualifikimeakademike mjekësore pa trajnime ose edukim për zhvillimin e hershëm të fëmijës. 23 Fakulteti iEdukimit është një nga institucionet kryesore i cili prodhon edukator me kualifikime të18 Statistikat e Arsimit, MASHT 2011/201219 Të bashkuar për fëmijëri më të mirë, UNICEF, gusht 201120 Arsimi në emergjenca dhe tranzicionin pas krizave, UNICEF, Kosovë, 201121 AIDE MEMOIRE, Rishikimi i Përbashkët Vjetor i Sektorit të Arsimit, prill 201222 Raport vlerësues për fëmijët. Raport i Progresit 2011 (Volumi II) për implementimin e StrategjisëKombëtare dhe Planit të Veprimit për të Drejtat e Fëmijëve në Republikën e Kosovës, 2009-2013, Zyra përQeverisje të Mirë/Zyra e Kryeministrit, 201223 Plani Strategjik Gjithëpërfshirës i Arsimit 2011-2016, f. 30