Programiranje za Internet 2. Klijentsko-serverski model Klijent ...

Programiranjeza Internetpredavanjav.as.dr. Samir Lemešslemes@mf.unze.ba2. Klijentsko-serverskiserverskimodel• Mrežne adrese• Rezervirane IP adrese• Maskiranje• Imena računara• DNS serveri: pretvaranje FQDN u IPadresu• Obrnuto DNS mapiranje: pretvaranjeIP u FQDN adresuKlijent-server• SERVER: Svaki računar koji pruža a nekuvrstu usluge ili koji nudi neke svojeresurse na korištenje (npr. ispis napriključenom pisaču u ili korištenjepodataka s njegovog tvrdog diska).• KLIJENT: Svaki Sračunar koji koristiusluge servera.Mrežne adrese• Svaki računar u mreži i ima IP adresukoja se sastoji od 4 broja:• Primjer:195.222.32.10• Brojevi u adresi imaju vrijednosti od 0do 255• Svaki broj zauzima 1 byte memorije2 8 = 256 (1-256 ili 0-255) 0Mrežne adreseMrežne adrese• Jedan dio IP adresepredstavlja adresuLAN mreže e kojojračunar pripada, adrugi dio adresuračunara• IP adrese se dijelena klase, različiteiteveličine, ine, saoznakama A, B i C• Primjer: IP adresaklase A:10.124.22.110 – adresa mreže124.22.1 – adresaračunara u mrežiSvi računari u ovojmreži i imaju adresu10.*.*.*• Klasa A može e da sadrži i preko16.000.000 računara• Postoji samo 126 mreža a A klase• Klasa C može e da sadrži i 254 računara• Postoji preko 2.000.000 mreža a C klase1

Rezervirane IP adreseRezervirane IP adreseKlasaABCPrvibroj:od1128191Prvibroj:do126191223Broj mrežau klasi12616.3842.097.152Brojračunara umreži16.777.21464.534254• Broj "fiksnih" IP adresa je ograničen• Moguća a rješenja:enja:– Dinamičke IP adrese (DHCP):Pogodno za povremene korisnike, ISP raspolažesa određenim brojem adresa koje se dodjeljujukorisnicima na određeno vrijeme, , samo dok sukonektovani– Privatne IP adrese:Posebna klasa adresa (192.168.*.*) se koristiunutar LAN-a, a samo jedan računar u mreži i imafiksnu ili dinamičku "javnu" adresuPojedinačni ni korisniksa fiksnom IP adresomPojedinačni ni korisniksa dinamičkom IP adresommodemmodemISPInternetISPInternet-modem-fiksna IP adresaKorisnik plaća zakup fiksneadrese bez obzira kada je ikoliko koristi.-modem-dinamička IP adresakoja se dodjeljuje korisnikusamo privremenoNikad nisu istovremenospojeni svi korisnici ISP-a.LAN sa setom fiksnih IPadresaLAN sa jednom IPadresomroutermodemISPInternetproxyNATmodemISPInternetLANswitchswitchLAN2

Rezervirane IP adrese• 0 označava ava "ovu mrežu".Adresa 161.53.0.0, označava ava mrežučija je adresa 161.53.• 255 koristi se za slanje podataka nasve računarunare.Adresa 161.53.255.255 odnosi se e nasve računare u mreži i 161.53• 127.0.0.1 = LocalhostMaskiranje• Pripadnost IP adrese klasi se ostvarujepomoću u "subnet maske"• Primjer:198.22.34.2 / 255.255.255.0znači i da posljednji broj predstavlja adresuračunara.• ISP – Internet Service Provideri dodjeljujusetove IP adresa korisnicima• Mogu se zakupiti i manji setovi IP adresa odA, B ili C klaseMaskiranje• "Subnet mask" je lakše e objasniti u binarnombrojnom sistemu:11001100.11110000.00001111.0011001111111111.11111111.11111111.11111000• Posljednje tri cifre u maski su nule, što značida ovaj set adresa sadrži i 2 3 =8 računara• U dekadskom brojnom sistemu ova maskaglasi: 255.255.255.248Imena računara• IP adrese nisu pogodne za poslovnokomuniciranje – pogodnije je koristitiverbalna imena• Unutar prve WAN mreže e (Arpanet) nije bilomnogo računara, tako da su se pretvaranjaimena u IP adrese vršila pomoću u jednedatoteke (HOSTS.TXT)• Sa rastom Interneta, ta se datoteka više e nijemogla ažurirati, apa je 1984. uveden DNSDNS• DNS – Domain Name System je sistemdistribuiranih servera koji služe e zapretvaranje imena računara u IPadrese i obrnuto.• Imena računara se grupišu u podomenama• Top-level domain je lista domenanajvišeg nivoa• www.microsoft.comDNS• ftp.unze.ba– ftp – ime računara– unze – ime mreže e (Univerzitet u Zenici)– ba – oznaka države• Prilikom podešavanja klijenta, mora senavesti IP adresa DNS servera. Tuadresu obezbjeđuje ISP:195.222.32.10 i 195.222.32.203

DNSServerIP: 11.2.4.15domain: www.bmw.deTop-level domeneKlijentKoji je IP zawww.bmw.de?DNS Server ISPIP: 195.222.32.10Traži adresuwww.bmw.deNe znam,pitaću dalje11.2.4.15Koji je IP zawww.bmw.de?Koji routeri ćeme prebaciti do11.2.4.15? InternetDNS Server za domenu .de• .com – komercijalne domene• .edu – obrazovne ustanove• .gov – vladine institucije (SAD)• .mil – vojne institucije• .org – NVO• .net – Internet provideri• .xx – dvoslovne nacionalne domeneTop-level domeneNacionalne domene• .biz (Business)• .info (informativne web stranice)• .int (međunarodne organizacije)• .aero (avio-transport)• .coop (kooperativne kompanije)• .museum (muzeji)• .name (za "fizička lica")• .pro (profesije)• .bh• .ba• .de• .uk• .hr• .rs• .me• .si• .tv• .sr• Bahrein• Bosna i Hercegovina• Njemačka (Deutschland)• Velika Britanija (United Kingdom)• Hrvatska• Srbija (Republic of Serbia)• Crna Gora (Montenegro)• Slovenija• Tuvalu• SurinamPostupak registracijedomene• Može e se registrovati više e domena za jedante isti server (IP adresu)www.lova.comwww.pare.bawww.novac.com.ba• Međunarodna organizacija za registracijudomena: ICANN (Internet Corporation forAssigned Names and Numbers) -http://www.icann.org/Postupak registracijedomene• Ovlaštena institucija za registraciju .BAdomene je UTIC (UniverzitetskiTeleInformatički Centar) Sarajevo• Registracija je online, na adresamawww.utic.ba ili www.nic.ba• Registracija se plaća a jednokratno +godišnje održavanje• Neki ISP nude zakup poddomena.com.ba i .co.ba4

Obrnuto DNS mapiranje• Posebna domena, in-addr.arpa• Čvorovi u imenu te domene su IP adrese.• in-addr.arpa ima 256 poddomena, kojeodgovaraju prvom broju IP adrese.• Svaka od tih poddomena može e imati 256poddomena koje odgovaraju drugom brojuIP adrese, sljedećih 256 poddomena za trećibroj IP adrese i 256 poddomena za četvrtibroj iz IP adrese.• U krajnjoj grani nalazi se FQDN imeračunara.5