Kreativni izraz br.4.indd

www.wipo.int/sme/42Kolektivno ostvarivawe autorskog isrodnih prava u muzi~koj industrijiKolektivno ostvarivawe autorskog i srodnihprava igra su{tinski zna~ajnu ulogu u muzi~kombiznisu zbog razli~itih vrsta prava u lancumuzi~kog biznisa.Mehani~ka prava koja se napla}uju u imeautora, kompozitora i izdava~a;Prava izvo|ewa koja se napla}uju u imeautora, kompozitora i izdava~a; iPrava izvo|ewa koja se napla}uju u imeinterpretatora i proizvo|a~a fonograma (vidistr. 20). Nije ni ~udo {to se hiqade malih isredwih kompanija za izdavawe zvu~nih zapisa,kao i izdava~a muzi~kih dela i umetnika, svakou svojoj zemqi, oslawa na lokalne, odnosno,udaqene organizacije za kolektivnoostvarivawe prava, s ciqem da one zastupajuwihove interese i umesto wih pregovaraju samo}nim korisnicima muzike (velike grupe kojevr{e saop{tavawe javnosti, radio, TV, telekomgrupe ili kablovski operateri), kako biobezbedili adekvatnu naknadu za svojustvarala~ku delatnost. U isto vreme, svikorisnici, bez obzira na veli~inu, imajupristup svim repertoarima, bez potrebe dapregovaraju sa velikim brojem pojedina~nihnosilaca prava.Organizacije za kolektivno ostvarivaweautorskog i srodnih prava, koje zastupaju svojeinterpretatore (muzi~ke i audio vizuelne) odpo~etka ostvaruju prava na internetu,uglavnom u domenu simultanog radio i TVprenosa i prenosa putem mre`e, a od sada }e,tako|e, obezbe|ivati i "pravo na ~iwewedostupnim" (vidi str. 16).U ve}ini zemaqa, emiter mora platitipravo na emitovawe muzike. Pla}awe se vr{ikompozitoru, ali uglavnom na indirektanna~in. U praksi, kompozitor prenosi svoja pravana organizaciju za kolektivno ostvarivaweautorskog i srodnih prava, koja pregovara sazainteresovanim za javno izvo|ewe muzi~kihdela. Organizacija za kolektivno ostvarivaweautorskog i srodnih prava, koja predstavqaveliki broj kompozitora, pla}aautorske honorare svojim ~lanovima, u skladusa tim koliko je puta odre|eno delo izvedeno ujavnosti. Emiteri ugovaraju ukupan godi{wiiznos koji se pla}a organizaciji za kolektivnoostvarivawe autorskog i srodnih prava i dajujoj primerke prijava od pojedina~nih stanica, ukojima je navedeno koliko je puta neki zapisemitovan, a na osnovu ~ega se mo`e izvr{itiobra~un u ciqu pla}awa honorara kompozitorima.Organizacija za kolektivno ostvarivaweautorskog i srodnih prava mo`e biti bilokoje udru`ewe za za{titu izvo|a~kih prava.Na primer, za emitere u okviru Komonvelta,najrelevantnije su Australasian Performing RightAssociation (APRA, Udru`ewe za za{titu