Listopad - Lublin

Nauka i ludzieNauka i ludzieArchiwa Przełomu 1989-199115 października 2012 r., w ramach projektu realizowanego przez Kancelarię PrezydentaRP oraz Kancelarię Senatu, zorganizowano drugie już seminarium ogólnopolskie podhasłem „Archiwa Przełomu 1989–1991 w czasach przełomu. Przegląd źródeł, ocenastanu zachowania i mapa rozmieszczenia”. Miejscem spotkania była Sala Kolumnowaw Pałacu Prezydenckim, a nasz Uniwersytet, który uczestniczy w projekcie od 2011 r.,reprezentowała tym razem dr Anna Łosowska, kierownik Archiwum i Muzeum.Pomysł zabezpieczeniadziedzictwa wydarzeńoznaczonych umownądatą 4 czerwca 1989 r. narodziłsię w 2009 r. w Kancelarii Senatu.Zadano sobie wówczas pytania:Co pozostało z tamtych lat? Cozostało utrwalone w dokumentach,fotografiach, plakatach i afiszachwyborczych, kartach do głosowania,pamiątkach zebranychw nowo utworzonych biurach poselskichi prywatnych zbiorach senatorówI kadencji? Jak ułatwić dostępdo tych dokumentów? Chęćszybkiego i prostego wyszukiwaniainformacji oraz edukacja młodychpokoleń była źródłem pomysłu.Wkrótce do projektu dołączyłaKancelaria Prezydenta RP, organizując9 czerwca 2011 r. konferen-cję prasową, podczas której oficjalniezaprezentowano cele i zadaniaprojektu „e-Archiwa Przełomu”. Celempodstawowym projektu stałosię zgromadzenie na jednym portalu,a następnie udostępnieniew Internecie kopii cyfrowych jaknajwiększej liczby oryginalnychdokumentów i materiałów ikonograficznychz pierwszych lat transformacjiustrojowej w Polsce. Wówczasto szefowie obu Kancelarii: EwaPolkowska i Jacek Michałowski wystosowaliwspólne zaproszenie doudziału w projekcie, skierowane doinstytucji archiwalnych i ośrodkówdokumentacji historycznej w krajui za granicą.22 listopada 2011 r. odbyło siępierwsze ogólnopolskie seminariumpt. „Archiwa Przełomu jako przedmiotbadań naukowych”. Omawianowówczas kwestie archiwizacji dokumentówz przełomu lat 80. i 90.XX w. oraz problemy wynikającez utworzenia cyfrowego archiwumpolskiej transformacji ustrojowej.W ciągu roku udało się pozyskaćmateriały źródłowe z 38 instytucjipaństwowych oraz przygotowaćwstępny Katalog zasobów on-line.Drugie seminarium dotyczącetego zagadnienia zorganizowano15 października 2012 r. pod HonorowymPatronatem PrezydentaRP Bronisława Komorowskiego.Zgodnie z hasłem wiodącym poświęconoje prezentacji stanu zachowaniai rozmieszczenia źródeł.Referaty wprowadzające wygłosili:Ewa Polkowska, Szef Kancelarii Senatuoraz Jacek Michałowski, SzefFot. Michał JózefaciukKancelarii Prezydenta RP („ArchiwaPrzełomu” – dziś i jutro projektuspołecznego), dr WojciechKulisiewicz, Dyrektor BibliotekiSejmowej (Archiwa Okrągłego Stołu– z zapisu obrad i tajemnic kuluarów),dr Irena Słodkowska z InstytutuStudiów Politycznych PAN(Ruch Komitetów Obywatelskichw procesie tworzenia się współczesnejsceny politycznej w demokratycznejPolsce. Znaczenie archiwaliówz perspektywy 25 lat) orazdr Paulina Codogni z CollegiumCivitas (Po raz pierwszy wybieraliśmysamodzielnie – kogo i jak? Dokumentacjaarchiwalna WyborówCzerwcowych do Sejmu i Senatuw 1989 roku). Tę część zamknęłamultimedialna prezentacja wynikówprac i dalszych zamierzeńdotyczących projektu „e-ArchiwaPrzełomu”, przedstawiona przezdyrektorów Archiwum Senatu i ArchiwumPrezydenta – Roberta Kubasiai Janusza Kuligowskiego.Druga część obrad miała charakterpanelu dyskusyjnego. W debacieArchiwa NSZZ „Solidarność” – conam zostało z tych lat, moderowanejprzez prof. Andrzeja Friszke, dyskutowalim.in. Stanisław Flis (KKNSZZ „Solidarność”), ZbigniewGluza (Fundacja Ośrodek KARTA),Mirosław Chojecki (StowarzyszenieWolnego Słowa), Rafał Leśkiewicz(Biuro Udostępniania i ArchiwizacjiDokumentów IPN), TadeuszKrawczak (Archiwum Akt Nowychw Warszawie). W panelu Demokracjaparlamentarna w praktycepierwszych lat transformacji ustrojowej.Archiwa klubów parlamentarnych,biur poselskich i partii politycznych,moderowanym przez prof.Władysława Stępniaka, NaczelnegoDyrektora Archiwów Państwowych,uczestniczyli m.in.: prof. TomaszNałęcz i Henryk Wujec (DoradcyPrezydenta RP), Agata Karwowska --Sokołowska (Biuro Analiz i Dokumentacjiw Kancelarii Senatu),Bożena Żmuda (Archiwum Sejmu).Z dyskusji wyłonił się obraz niezbytoptymistyczny. Z czasów obfitychw wydarzenia politycznei społeczne pozostało stosunkowoniewiele źródeł, niektóre zostałybezpowrotnie zniszczone, a dużaczęść uległa rozproszeniu. Wielecennych dokumentów pozostajew rękach prywatnych, a ich posiadaczenie bardzo wiedzą, co z tym dalejzrobić. W zamyśle autorów projektujest nie tylko zabezpieczenieistniejących źródeł, ale także rozpowszechnieniewiedzy o okresietransformacji i dotarcie do szerokichkręgów młodzieży, dla którejjest to już tylko historia. Dlategoprzedstawiony projekt jesttak ważny, a lista współuczestnikówciągle otwarta.Anna ŁosowskaFot. Michał JózefaciukFot. Dorota MajPowitanie dr. Hupperta na Wydziale Politologii przezprof. Marię Marczewską-Rytko, Prodziekana ds. BadańNaukowych i Współpracy z ZagranicąIzraelw cieniureligii.Sprawozdaniez wizytyw Lubliniedr. Uri Hupperta„Czy nie-żyd może być Żydem?” Od takzaskakującego pytania rozpoczął swojewystąpienie w Lublinie dr Uri Huppert,polsko-izraelski prawnik i naukowiec,specjalizujący się w tematycestosunków państwa z religiami, któryw dniach 16–18 października 2012 r. nazaproszenie prof. Marii Marczewskiej--Rytko był gościem Zakładu Ruchów PolitycznychWydziału Politologii UMCS.Postawione pytanie, będące skądinądprowokującym mrugnięciemoka wobec zgromadzonychw wydziałowej Auli im. I. Daszyńskiegosłuchaczy, miało na celu skierowanie ichuwagi na najważniejsze polityczne problemywspółczesnego państwa żydowskiego.Zdaniem zaproszonego gościa wszystkieone mają jedno źródło – publicznie usankcjonowanąreligię judaistyczną, która jestnie tylko najważniejszym elementem determinującymwspółczesną izraelską politykęwewnętrzną i zagraniczną, ale rów-48 Wiadomości Uniwersyteckie listopad 2012 listopad 2012 Wiadomości Uniwersyteckie49