EKOLOJİ LÜĞƏT

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsininPREZİDENT KİTABXANASI──────────────────────────────────────────BİTKİNİN “APOPLEKSİYASI” – ziyanvericilər, xəstəliklər,daşqın suyunun basması nəticəsində ağacların qəflətən quruması.BİTKİNİN DONMASI – aşağı temperatur şəraitində hüceyrələrinprotoplazmasında maddələr mübadiləsinin pozulması və buzkristallarının əmələ gəlməsi nəticəsində bitkinin məhv olması.BİTKİNİN HƏCMİ – bitki qruplaşmalarında üzvi kütləninehtiyatını və ya artımını öyrənərkən təyin olunur. Meşə taksasiyasındamodel ağaclarının və meşənin həcmini təyin etmək üçün bir sıradüsturlar mövcuddur. Ot bitkisi qruplaşmalarında bitkinin həcmi çoxnadir hallarda öyrənilir.BİTKİNİN QAZA DÖZÜMLÜYÜ – zərərli qazlarla çirklənmişhava mühiti şəraitində bitkinin yaşama qabiliyyətini saxlaması (onlardanən təhlükəlisi ftor, xloridlər, kükürdlü anhidrid, azot iki oksiddir).BİTKİNİN SOLMASI – su balansının pozulması nəticəsindəbitkinin turqoru itirməsi (yarpaqlarda suyun transpirasiyası onun hüceyrələrədaxil olmasını keçir). Bu zaman yarpaq və budaqlar sallaqvəziyyət alır. Belə hal müvəqqəti və uzunmüddətli ola bilər. Müvəqqətisolma zamanı torpaqdan daxil olan su bitkinin istifadəsi iləkompensasiya olunmağa macal tapır, transpirasiya zəiflədikdə isə subalansı və bitkinin normal vəziyyəti bərpa olunur. Uzun müddətli solmabitkinin istifadəsi mümkün olan suyun torpaqda olduqca azalmasızamanı baş verir, bu zaman hətta gecə vaxtı su defisiti bərpa olunmur.Uzun müddətli solma nəticəsində böyümə dayanır, həyat üçün mühümproseslər sayılan fotosintez, tənəffüs və s. pozulur, hüceyrələr ölür vəbitki məhv olmağa başlayır. B.s.-nın qarşısını almaq üçün suvarmaaparılır, bitkinin mineral qidalanması yaxşılaşdırılır, quraqlığa dözümlüsortlardan istifadə olunur.BİTKİNİN SORTU – mədəni bitkinin bir növünün fərdlərininməcmusu; konkret şəraitdə becərildikdə müəyyən davamlı morfoloji,fizioloji və təsərrüfat əlamətlərilə səciyyələnir. Mədəni bitkilərin aşağıtəsnifat vahidi.BİTKİNİN SOYUĞA DAVAMLILIĞI – vegetasiya keçirənbitkinin aşağı müsbət temperaturun (1-5°C) təsirinə dözmək və əlverişlişəraitdə öz böyüməsini bərpa etmək qabiliyyəti. Soyuğa davamlıbitkilər, (arpa, vələmir, çöl noxudu, kətan, çuğundur) aşağı69