EKOLOJİ LÜĞƏT

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsininPREZİDENT KİTABXANASI──────────────────────────────────────────dəyişilməsinə müvafiq olaraq B.ö. də dəyişir. (tundra, tayqa, meşə-çöl,səhra). Dağlıq zonada B.ö. tiplərinin yayılması şaquli zonallıq qanununatabedir. Müxtəlif təsnifatlarda su, mezofit, kserofit, qalofit bitki örtüyü,ağac, ot, kol bitki örtüyü ayrılır.BİTKİ ÖRTÜYÜ TİPİ – mənşə etibarilə müxtəlif bitki örtüyüqruplaşmalarını yüksək ranqda birləşdirmək. (formasiya və onunsinifləri).BİTKİ ÖRTÜYÜNÜN ARİDLƏŞMƏSİ – bitki örtüyününtərkibində kserofil növlərin sayının çoxalması, sıxlığının və biolojiməhsuldarlığının azalması.BİTKİ ÖRTÜYÜNÜN BƏRPASI – pozulmuş bitki örtüyününhəmin yer üçün ilkin bitki örtüyünün bərpası istiqamətində dəyişməsi(suksessiya).BİTKİ ÖRTÜYÜNÜN TƏSNİFATI (KLASSİFİKASİYASI) –mühüm əlamətlərinə görə oxşar fitosenozların daha iri qruplardabirləşdirilməsi olub bitki örtüyünü öyrənən metodlardan biri. Bitkiqruplaşmaların quruluşunun əlamətləri əsasında morfoloji təsnifat,dominantlıq edən bitkinin ekologiyasına əsasən ekoloji təsnifat,dominantların biologiyası və ekologiyasına əsasən bioekoloji təsnifat,floranın tərkibinə əsasən floristik təsnifat, təkamülünün müddətinə görəaşağıdakı şöbələrə bölünür: (bakterial qayalığın nitrifikasiyabakteriyaları), yosun, şibyə, çılpaqtoxumlular və örtülütoxumlular.Axırıncı şöbə iki yarımşöbəyə – çəmən-meşə və savanna-səhra – çölbitki örtüyünə bölünür. Şöbələr bitki örtüyü tiplərinə ayrılır (məs.yarpağı tökülən meşə, mezofil kolluqlar, çəmən, bataqlıq və subitkiləri).BİTKİ VƏ HEYVANIN YAŞI – onların fərdlərinin yaşamamüddəti. Bitkilərdə xüsusi, ümumi,orta və həd yaş ayrılır. Cücərmədövründən indiyə kimi olan yaş xüsusi yaş adlanır. Vegetativ yolla artanbitkilərdə ümumi yaş təyin olunur. O, ana bitkinin və pöhrənin xüsusiyaşının cəminə bərabər olur. Ağac və kol bitkilərinin yaşı onların kötükkəsimlərində olan illik həlqələrinin sayı ilə hesablanır. Otların yaşıonların uzun müddət böyüməsini müşahidə etməklə təyin edilir.Qaraçöhrə, çinar ağacları 1000 ildən artıq ömür sürür. Heyvanlardaxüsusi, orta və həd yaş ayrılır. Növün sistematik vəziyyəti və66