EKOLOJİ LÜĞƏT

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsininPREZİDENT KİTABXANASI──────────────────────────────────────────adaptasiyası; ardıcıl genetik çevrilmələrin (dəyişikliklərin) ifadəsi; canlıtəbiətin bərpa olunmayan və müəyyən qədər istiqamət almış inkişafı; buinkişaf populyasiyaların genetik tərkibinin dəyişməsi, adaptasiyanınformalaşması, növlərin əmələ gəlməsi və ölməsı, biogeosenozların vəbütövlüklə biosferin yenidən dəyişməsi ilə müşayiət olunur (nəticələnir).B.t. paleontoloji, fizioloji, biokimyəvi və genetik məlumatlarla təsdiqedilir. B.t. nəzəriyyənin ilk elementlərinə Herakl, Demokritinəsərlərində rast gəlinir. B.t.-ün ilk daha mükəmməl nəzəriyyəsini J.B.Lamark (1809) hazırlamışdır. Sintetik nəzəriyyəyə əsasən B.t. mutasiyavə təbii seçmənin nəticəsidir. B.t. nəzəriyyəsi (darvinizm) ekologiya iləsıx bığlıdır. B.t. terminini biologiyada ilk dəfə olaraq Fransa təbiətşünasıŞ.Bone (1762) işlətmişdir.BİOLOJİ TƏMİZLƏMƏ – su və torpaqdan kənar və ya zərərliagentlərin canlı orqanizmlərin köməyilə təmizlənməsi, onlar buqarışıqların süzülməsinə və ya dığıdılmasına səbəb olaraq mühitin ilkinxassələrini bərpa edir.BİOLOJİ TƏNƏZZÜL – üzvi aləmin təkamülündə ikinci əsasistiqamət. B.t. keçirən hər hansı bir növün və ya sistematika qrupun(cins, fəsilə, dəstə və i.a.) fərdləri mühitə uyğunlaşa bilmədiyinə vəyaşamaq uğrunda mübarizədə məğlub olduğuna görə, yayıldıqları sahəgetdikcə məhdudlaşır, növün fərdləri və sistematik qrupun miqdarıazalır, nəhayət yoxa çıxır.BİOLOJİ TƏRƏQQİ – üzvi aləmin təkamülündə iki əsasistiqamətdən birincisi. B.t. keçirən hər hansı bir növün və ya sistematikaqrupunun (cins, fəsilə, dəstə və s.) fərdləri getdikcə çoxalır, onlarınyayılma sahəsi genişlənir; növ daxilində müxtəliflik artır.BİOLOJİ TOPLANTI (YIĞINTI) ƏMSALI – orqanizmdətoplanan maddələrin (radionuklid, pestisid, dərman, mikroelementlər vəs.) miqdarının ətraf mühitdəki miqdarına nisbəti.BİOLOKASİYA – heyvanların ətraf mühitdə öz mövqeyi, və özvəziyyətinə nəzərən hər hansı bir obyektin mövqeyini (istiqamətini,məsafəsini və s.) müəyyənləşdirməsi.BİOLÜMİNESSENSİYA – canlı orqanizmlərin işıq verməsi.BİOM – biosferin müəyyən iqlim və digər şəraitinə uyğunlaşanmüəyyən flora və fauna ilə səciyyələnən böyük bir ərazisi. Məs. tundra53