EKOLOJİ LÜĞƏT

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsininPREZİDENT KİTABXANASI──────────────────────────────────────────AEROBİOLOGİYA – aqrobiontları öyrənən biologiya elmi.AEROBİOSFER – Atmosferin canlı orqanizmlərin daim olduğu vəözləri üçün əlverişli substratda normal yaşayıb artdığı yerüstü qatı. (yersəthindən 6-7 km-ə qədər hündürlükdə).AEROBLAR, AEROB ORQANİZMLƏR (aero və bios – həyat) –Üzvi mənşəli maddələrin oksidləşməsi yolu ilə sərbəst oksigen olanşəraitdə inkişaf edə bilən orqanizmlər. Demək olar ki, bütün heyvanlar,bitkilər, insan, habelə mikroorqanizmlərin çoxu aerob orqanizmlərdir.AEROBİOS – sərbəst oksigenli mühitdə həyat. A. heyvanların vəmikroorqanizmlərin böyük əksəriyyəti üçün xarakterikdir.AEROFİTLƏR – özlərinə lazım olan qida maddələrini yalnızatmosferdən alan bitkilər. Bura çiçəkli bitkilərdən səlbkimilər vəbromeliya fəsilələrinə mənsub bütün epifitlər, sporlulardan – ağacqabığı, gövdəsi və budaqları. eləcə də torpağın üstündə inkişaf edən bəzimamır, yosun və şibyə növləri daxildir. A. başqa bitkilərin üzərindəolduğuna baxmayaraq, müstəqil qidalanır. Yağıntısız dövrlərdə aerofitşibyə və mamır tamamilə quruyur, lakin məhv olmur, əlverişli şəraitdəyenidən inkişafa başlayır.AEROFOTOŞƏKİLÇƏKMƏ – təyyarə, vertolyot və digər uçuşcihazları ilə Yer səthinin fotoşəkillərinin çəkilməsi, A. irimiqyaslı (10000-dən çox), ortamiqyaslı (10 000-30 000) və kiçik miqyaslı (30 000-dən kiçik) aparılır. Ərazinin təyyarədən çəkilməsi paralel marşrutlaaparılır. Bu marşrutların bir-birindən uzaqlığı elə müəyyən edilir ki,qonşu marşrutlara aid aeroşəkillər, orta hesabla, bir-birini 30% (eninəörtmə), bir marşruta aid qonşu şəkillər isə bir-birini 60% (uzununaörtmə) örtsün.Aerofotoşəkillərə əsasən şəkil montaj edilir və fotosxem qurulur.Fotosxem şəkillərin mərkəz hissələrindən qarışdırılmış bütün ərazininaeroşəklini verir.AEROŞƏKİLLƏRİN DEŞİFRLƏNMƏSİ – aeroşəkil əsasındaYer səthinin öyrənilməsi üsullarından biri. A.d-də rəngli aerofotoşəkil,zərrəbin, parallaktik xətkeş, stereoskop və s-dən istifadə edilir.Topoqrafik deşifrləşdirmə aerofotoşəkildəki sahənin təfsilatı (bitkiörtüyü, hidroqrafiya, yaşayış məntəqələri, yollar, sərhədlər və s.) vərelyefi ayırd edilib topoqrafik xəritədə göstərilir. Xüsusi deşifrləşdirmə9