EKOLOJİ LÜĞƏT

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsininPREZİDENT KİTABXANASI──────────────────────────────────────────yayılması) və sinzooxoriaya (Heyvanların meyvə və toxumları ehtiyatməqsədilə toplanması ilə əlaqələr yayılması) tipi müəyyən edilir.Bununla əlaqədar bitkilər də epi-, endo-, və sinzooxorlara bölünür.Epizooxor bitkilərin meyvə və toxumlarında qarmaq, tikan, selikyapışqan maddələr və s., endozoxor bitkilərin toxumu üzərində ətli hissəolur. Heyvanlar belə meyvə və toxumları yeməklə yayırlar.Sinzooxoriyanın geniş yayılan forması və ya toxumların qarışqalartərəfindən toplanması-mirmekoxoriyadır.ZOOFABLAR – heyvanların yeyilməsindən qorunmaq üçünmüəyyən uyğunlaşmalara (tikanlı, acı, pis qoxulu, zəhərli və s.) malikolan bitkilər.ZOOFAQLAR – otyeyən heyvanlarla (fitofaqlar) və ya ətyeyənlərlə(zoofaqlar) qidalanan yırtıcı heyvanlar. Bitkilərdən bu qrupa cücülərləqidalanan bitkilər aiddir.ZOOFİLLİK (zoofiliya) – bitkinin heyvanlarla tozlanması:məməlilərlə (məs., yarasa), quşlarla (ornitofiliya), cücülərlə(entomofiliya), malyusklarla (molokofiliya).ZOOFİTLƏR – bitkiyə oxşar heyvanlar (süngər, mərcan).ZOOHİDROBİONTLAR – su heyvanları.ZOOXORLAR – meyvə və toxumların heyvanlar vasitəsiləyayılmasına uyğunlaşan bitkilər.ZOOGEN FAKTORLAR – heyvanların bitkilərin həyat tərzinə,çoxalmasına və xassəsinə təsirinin müxtəlif formaları.ZOOGEN RELYEF – bax: biogen relyef.ZOOGEN SUKSESSİYA – heyvanların güclü təsirilə baş verənsukssesiya (məs., onların kütləvi artması ilə).ZOOGENETİKA – genetikanın bir sahəsi; heyvanların genetikasınıöyrənir.ZOOGİGİYENA – veterenar və zootexnika elminin bir sahəsi;heyvanların saxlanılma şəraitinin onların sağlamlığını vəməhsuldarlığını artırmaq üzrə tədbirlər hazırlayır.ZOOKÜTLƏ – Müəyyən populyasiya və biosenozda heyvanataləminin biokütləsi. Quruda zookütlənin miqdarı 2,0 ⋅ 10 9 t (Uitteker,1980) olub əsas torpağın heyvanat aləmindən ibarətdir. Dəniz vəokeanlarda zookütlənin quru maddəsi 6,0 ⋅ 10 9 t təşkil edir. (Vinberq,Çernov, 1970).507