EKOLOJİ LÜĞƏT

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsininPREZİDENT KİTABXANASI──────────────────────────────────────────VENTİLYASİYA (lat. ventilatio - küləkləndirmək) – 1)heyvanların öz yuvalarının havasını təmizləməsi (təzələməsi); 2)istehsalat yaşayış və ictimai evlərin gigiyena tələblərinə uyğun hava ilətəmin edilməsi. Yerli V.-da çirklənmiş hava yalnız çirklənmiş yerdənkənar edilir. Ümumidəyişmə V.-da çirklənmə yerindən asılı olmayaraqbütün binanın havası ventilyasiya edilir. Kombinasiyalı V.-da yerli vəümumdəyişmə ventilyasiyasının elementlərindən istifadə olunur.VERNADSKİNİN KOSMO-BİOGEOKİMYƏVİ PRİNSİPİ –V.İ.Vernadski (1926) tərəfindən ifadə olunmuş bu prinsipə əsasən canlımaddə daim (fasiləsiz olaraq) kosmik mühit və onun əhatəsilə kimyəvimübadilədədir. Bu mübadilə əsnasında canlı maddə Günəşin kosmikenerjisilə planetimizdə yaranır və saxlanılır.VERMİSİD – parazit qurdların (nemaqon, nemasid, zinofos və b.)məhv etmək üçün təyin olunmuş kimyəvi maddələr.VEZİKANTLAR – övrə xəstəliyinin yaranmasına səbəb olanmüxtəlif canlı orqanizmlər (gicitkan, dəniz ulduzları), həmçinin kimyəvimaddələr (çirkləndirici).VƏHŞİ HEYVAN RESURSLARININ NİZAMLANMASI –populyasiyanın yerinin və ya tərkibinin dəyişdirilməsi yolu ilə vəhşiheyvanların sayının saxlanması və dəyişdirilməsi üzrə müxtəlif üsullarıntətbiq edilməsi.VƏHŞİ HEYVAN SAXLAMA – vəhşi heyvanların (xüsusən xəzli)qəfəs-volyer şəraitində artılırması nəzəriyyəsi və praktikası. V.h.s.Rusiya, ABŞ, Kanada, İsveç, Danimarka, Finlandiya və digər ölkələrdəaparılır. Dünyada 20 növə qədər vəhşi heyvan (su samuru, nutriya,tülkü, şinşilla, su qunduzu və s.) artırılır.VƏHŞİ HEYVANLAR – 1) digər heyvanı ovlayıb yeyən bitki və yaheyvan. 2) Yaxın sistematik növlərin (qrupların) nümayəndələri iləqidalanan heyvanlar.VƏRDİŞ – Orqanizm davranışının xüsusi forması; fəaliyyətindəfələrlə təkrarı sayəsində avtomatik icra olunur. Bəzən pis V.orqanizmin zəifləməsinə, bəzən məhvinə səbəb ola bilər. (məs., insanınsiqaretə və ya alkoqola V.-i və s.).VİOLATOR BİTKİ ÖRTÜYÜ – daim insan fəaliyyətinin təsirialtında olan bitki örtüyü.VİOLENTLƏR (lat. violent - qəzəbli) – güclü qruplaşma yaratmaqabiliyyəti olan, sürətlə inkişaf edərək əraziləri zəbt edən, fəal həyatfəaliyyətilə rəqiblərini sıxışdırıb sıradan çıxaran növlər bura, əsasən481