EKOLOJİ LÜĞƏT

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsininPREZİDENT KİTABXANASI──────────────────────────────────────────sənaye rayonları sayılır. (Ş.Amerika, Qərbi Avropa, Yaponiya, Koreya,Çin, Rusiyanın sənaye rayonları).Turşuluğu (PH) 5,6-dan aşağı olan yağıntıların T.y. adlandırılmasıqəbul edilmişdir. İndiyə qədər məlum olan ən turş yağış Kanadada (PH2,4) və ABŞ-ın Los-Anjeles şəhərində (PH 2,3) qeydə alınmışdır. T.y.təbiətə, binalara və qurğulara böyük zərər yetirir, tarixi abidələriaşılayır, metal qurğuları karroziyaya uğradır, torpağın, suyun fizikikimyəvixassəsini dəyişdirir, canlı aləmin bioloji inkişafını məhv edir.T.y. bitki örtüyünün, o cümlədən meşələrin qurumasına, suorqanizmlərinə məhvedici təsir göstərir. T.y. təsirindən Norveçin cənubhisəsində göllərin 80%-i «ölüdür». T.y.-ın ekoloji problemini həll etməküçün azot oksidi və kükürd qazının buraxılması kəsgin azaldılmalı, yenitexnologiya tətbiq edərək yanacağa qənaət etmək, yanacaqdan kükürdükənarlaşdırmaq, tüstü bacalarından çıxan kükürd və azot oksidini tutmaqkimi tədbirlər həyata keçirilir, bu sahədə ayrı-ayrı dövlətlərlə beynəlxalqəməkdaşlıq edilir.TURŞULUQ AMİLİ – suyun və torpağın turşuluğunu təyin edənfaktor (pH).TUT FƏSİLƏSİ (Moraceae). Fəsiləyə 70-ə yaxın cins daxildir.Əsasən tropik və subtropik iqlimli ölkələrdə yayılmışdır. Azərbaycandafəsilənin 4 cinsi məlumdur.Tut cinsi (Morus). Respublikamızda 3 növu vardır. Ağ tut (M.alba),qara tut (M.nigra) və qırmızı tut (M.rubra).Əncir cinsi (Ficus). Azərbaycanda 2 növü vardır. Adi əncir(F.caria). Azərbaycanda, əsasən Abşeronda, Qobustanda və aranzonalarında becərilir.Hirkan ənciri (F.hyrcana) Lənkaran zonasında aşağı dağqurşağında, meşələrdə tək-tək və topa halında yayılmışdır. Üçüncüdövrün relikt bitkisi sayılır.Narıncı maklüra (Maclura), bəzən meymun alması da deyilir. Təbiihalda Çin və Ş.Amerikada yayılmışdır. Azərbaycanda bir çox rayonlarınyaşıllıqlarında rast gəlinir.Kağız ağacı cinsi (Broussonetia). Təbii halda Çin və Yaponiyadayayılmışdır. Azərbaycanda Abşeron, Gəncə və Kür-Araz düzənliyirayonlarında, parklarda rast gəlinir.473