EKOLOJİ LÜĞƏT

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsininPREZİDENT KİTABXANASI──────────────────────────────────────────TORPAQ COĞRAFİYASI – torpaqşünaslığın bölməsi: torpaqlarıncoğrafi yayılmasının qanunauyğunluqlarını öyrənir. Ümumi və regionalT.c.-na ayrılır. Ümumi T.c. torpaqəmələgətirən amilləri və torpaqlarıncoğrafi yayılmasının ümumi qanunauyğunluqlarını öyrənir. RegionalT.c. torpaq rayonlaşdırılması ilə əlaqədar məsələlərin həlli və ayrı-ayrısahələrin torpaq örtüyünün təsviri ilə məşğuldur.TORPAQ FONDU – müəyyən ölkənin bütün torpaqlarınınməcmusu.TORPAQ FONDUNUN MÜLKİYYƏT NÖVLƏRİ – hər birdövlətin vahid torpaq fondunu onun hüdudları daxilində olan torpaqlartəşkil edir. Azərbaycanda torpaq islahatı zamanı respublikanın vahidtorpaq fondu dövlət mülkiyətində saxlanılan (dövlət torpaqları),bələdiyyə mülkiyyətinə verilən (bələdiyyə torpaqları) və xüsusimülkiyyətə verilən torpaqlara ayrılmışdır. Relyef, iqlim şəraitinin vəbitki örtüyünün müxtəlifliyi respublikamızın vahid torpaq fondunutəşkil edən torpaqların müxtəlif dərəcədə eroziyaya, şorlaşmaya vəşorakətləşməyə uğramasını şərtləndirən səbəblərdəndir. (cədvəl 1, 2, 3)Dövlət torpaqları – Azərbaycan respublikasının vahid torpaqfondunun 4.925.197 ha-ı dövlət mülkiyyətində saxlanılmışdır. Buradövlət hakimiyyəti orqanlarının və dövlət obyektlərinin yerləşdiyitorpaqlar; yay, qış otaqları və meşə fondu torpaqları, su fondutorpaqları, xüsusi mühafizə olunan ərazilərin torpaqları, daxildir.Bundan başqa elmi-tədqiqat və tədris müəssisələrinin, eləcə də dövlətmüəssisə, idarə və təşkilatlarının daimi istifadəsində olan, həmçinindövlət ehtiyat fondu torpaqları da bura aid edilir.Bələdiyyə torpaqları – B.t.-na respublikanın vahid torpaq fondunun2,054.293 hektarı bələdiyyə mülkiyyətinə verilmişdir. Bura ümumiistifadə olan torpaqlar, fiziki və hüquqi şəxslərin istifadəsində olantorpaqlar və ehtiyat fondu torpaqları daxildir. B.t.-na həmçininşəhərlərin, qəsəbələrin və kənd yaşayış məntəqələrinin torpaqları vəəhalinin mal-qara üçün istifadə etdikləri örüş sahələrinin torpaqlarıaiddir.Xüsusi mülkiyyətdəki torpaqlar – X.m.t.-rı 1.662.016-ha təşkiledir. Bura vətəndaşların qanuni istifadəsindəki fərdi yaşayış evlərinin,həyətyanı sahələrin, fərdi, kollektiv və kooperativ bağların, dövlət446