EKOLOJİ LÜĞƏT

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsininPREZİDENT KİTABXANASI──────────────────────────────────────────əlamət və xüsusiyyətlərində baş verən dəyişikliklərin müəyyən həyatşəraitinə uyğunlaşması, uyğunlaşa bilməyənlərin isə tədricən aradançıxmasıdır. Darvin göstərir ki, hər hansı bir orqanizmin yaşadığı mühitşəraiti dəyişərsə, həmin şərait onlarda bu və ya digər istiqamətdə cüzi dəolsa dəyişkənlik əmələ gətirir. Əgər belə dəyişkənlik yaşamaq uğrundamübarizədə orqanizmin faydasınadırsa və nəsildən-nəslə keçərək davamedirsə, onda həmin dəyişkənlik güclənir. Əsrlərlə davam edən bu prosesnəticəsində tədricən əmələ gələn belə dəyişkənliklər adi növdənfərqlənən növdəyişkənliklərinə, sonra yarımnövə və nəhayət, yeninövün əmələ gəlməsinə səbəb olur. Yeni əlamət və xüsusiyyətlərə malikolan növlər əlverişsiz mühitə düşdükdə bəziləri uyğunlaşaraq yaşayır,uyğunlaşa bilməyənlər isə tədricən məhv olur. Növ üçün faydalı olanyeni əlamətlərin nəsillər üzrə əmələ gəlməsi, güclənməsi və toplanmasıT.s. yolu ilə həyata keçir.Təbiətdə mövcud olan müxtəlif heyvan və bitki növləri yaşamaquğrunda mübarizədə T.s. yolu ilə öz rənglərinə, formalarına və bəzixüsusiyyətlərinə görə yaşadıqları mühitə o qədər uyğunlaşmışlar ki, çoxzaman onları həmin mühitdən seçmək çətin olur. Bəziləri isə həyatdabioloji varlıqlarını təmin etmək üçün öz xarici görünüşlərinə görə başqanövə bənzəyirlər. Beləliklə, Darvin sübut etmişdir ki, süni seçmədənfərqli olaraq T.s. yalnız müəyyən həyat şəraitində növlərdə fayda verəbiləcək əlamətləri seçib saxlayır. Əgər belə olmazsa, onda həmin növləröz həyatını davam etdirə bilməz və tədricən onların nəsli kəsilər.TƏBİİ SƏRVƏTLƏRİN İSTİSMARI NORMASI – elmi cəhətdənəsaslanmış və rəsmi təsdiq edilmiş T.s.i.n. Məqsədi təbii resurslarınsəmərəli istifadəsi və reproduksiyası (bərpası) sayılır.TƏBİİ SİSTEM – təbii strukturu və törəmələrdən ibarət sistem(məs., populyasiya, biogeosenoz, biom, biosfer).TƏBİİ SİSTEMİN ETİBARLILIĞI – təbii sistemin (landşaft,biogeosenoz və s.) strukturunun, enerji axımının kəskin pozulmasilənormal, praktiki olaraq daim fəailyyət göstərmə dərəcəsi.TƏBİİ SULARIN BUFERLİK TUTUMU – 1) turşu və qələvi ilətəsir etdikdə təbii suyun (hövzənin) aktiv reaksiya mühitini (pH)saxlaması qabiliyyəti.TƏBİİ TARAZLIQ (MÜVAZİNƏT) – qurulmuş təbii sistemlərdə437