EKOLOJİ LÜĞƏT

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsininPREZİDENT KİTABXANASI──────────────────────────────────────────olma temperatur). T. isti bulaqlarda, termal sularda, torpağın üst qatında,torfda, peyində yaşayır. Bəzi aktinomisetlər, göbələklər, yosunlar, bəziayıdöşəyikimilər.TERMOFİTLƏR – İstilik sevən bitkilər.TERMOKRENOFİLLƏR – isti qaynaqlarda yaşayan orqanizmlər(bəzi bakteriyalar, ibtidailər, malyusklar və s.).TERMOGEN MİKROORQANİZMLƏR – qıcqırma prosesindəiştirak edən mikroorqanizmlər: bu zaman üzvi substratın oksidləşməsigedir və çoxlu miqdarda istilik ayrılır.TERMOGEN BAKTERİYALAR – böyümə və fəaliyyətiprosesində özündən ətraf mühitə xeyli istilik (+70-80°C-dək) ayıranbakteriyalar. T.b.-a yüksək temperaturda inkişaf edən bakteriyalaraiddir. Üzvi maddələrlə zəngin olan torf, meşə döşənəyi, peyin və quruotda çoxalır, onların populyasiyalarının ən intensiv böyüməsi 50°C-dənyüksək temperaturda gedir. T.b. öz mühitinin yanmasına özü «səbəbkar»”ola bilər.TERMOMETR – mühitlə bilavasitə təmasda olduğu yerin (sahənin)temperaturunu ölçmək üçün cihaz. T.-lər XVI – əsrin sonu, XVII əsrinəvvəlində meydana gəlmişdir. Məqsədlərinə görə müxtəlif termometrlər– maye, qaz, termoelektrik və bir çox b. mövcuddur.TERMONASTİYA –temperaturun təsiri altında bitkinin hərəkəti.Məs. lalənin və zəfəranın çiçəyi temperatur aşağı olduqda qapanır,temperatur çoxaldıqda-açılır: yoncanın yarpaqları hava isti olduqda birbirinəyaxınlaşaraq (sıxılaraq) aşağı sallanır, sərin vaxtda isə yarpaqlardüzələrək normal vəziyyət alır. T. bitkinin ətraf mühitin temperuturunundəyişməsinə qarşı adaptiv reaksiyası sayılır.TERMOSFER –Yer səthindən 80 km-dən 800 km arasındaatmosferin çox seyrək qatı, 200-300 km-ə qədər temperaturun kəskinqalxması ilə səciyyələnir (1500°-yə qədər).TERMOTAKSİS – heyvanların (infuzorlar, həşəratlar və s.) optimaltemperatur zonasına doğru istiqamətlənmiş (səmtlənmiş) hərəkəti.TERMOTERAPİYA, İSTİLİK MÜALİCƏSİ – Fizioterapevtikmüalicə üsulu; orqanizmə istilik təsiri göstərən müxtəlif fizikivasitələrin müalicə məqsədi ilə titbiqi. Ev şəraitində su və elektrikisidicilərindən, habelə isidici kompreslərdən, təpitmələrdən istifadə429