EKOLOJİ LÜĞƏT

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsininPREZİDENT KİTABXANASI──────────────────────────────────────────Uzunmüddətli müşahidələr landşaftın və onun komponentlərininfəaliyyətini və dinamikasını dərindən təhlil etməyə, ritmik prosesləriaşkar etməyə imkan verir. Stasionarın ərazisi (poliqon) elə hesablaseçilməlidir ki, o, kifayət qədər tipik (xarakterik) landşaftın modeli kimiqəbul edilə bilsin. Belə olduqda stasionarda öyrənilən proseslər bir sıraoxşar landşaftlar üçün təmsil oluna bilər. Stasionarın ərazisində testsahələri, profillər də yerləşdirmək olar.Stasionarda müşahidələr fiziki, kimyəvi və bioloji metodlarla yerinəyetirilir. Bu dəqiq kəmiyyət xarakteristikası əldə etməyə imkan verir.S.t. uzun illərdən bəri iqlim, hidroloji, geomorfoloji, bioloji proseslərinöyrənilməsində istifadə olunur. Son illiklərdə bir rayonda bir sıraproseslərin geniş əlaqədar tədqiqatları və landşaftın komplekstədqiqatları aparılır. Bu istiqamətin inkişafı landşaftın, ekosisteminantropogen təsir nəticəsində dəyişməsi üzrə dəqiq məlumat əldəetməkdir. S.t. landşaftın fəaliyyətinin və dəyişməsinin emprik riyazimodellərinin qurulması üçün yaxşı material verir, bu isə landşaftınvəziyyətini proqnozlaşdırmaq və onun əsasında landşaftqoruyucutədbirlərin hazırlanması üçün vacibdir.STASİYA (lat. statio - dayanacaq) – 1) populyasiyanın yaşadığıyer. 2) heyvanın və yaxud heyvan növünün məhdud dövr ərzində, yaxudda müəyyən funksiya üçün istifadə etdiyi yaşayış yerinin bir hissəsi.Gündüz, gecə və mövsümi S.-lar, çoxalma, qidalanma, əlverişsiz şəraitədözmək və nəhayət şərait pisləşdikdə köçmə S.-rı məlumdur.STATİSTİK METODLAR (alm. Statistik, ital. stato, son. lat.Status - dövlət) – (ekologiyada) – variasion statistika metodlarındanibarət olub fitosenozu, populyasiyanı, onların məhsuldarlığını ayır-ayrıhissələrilə öyrənib bütövlükdə tədqiq edilir və əldə olunan nəticələrindəqiqlik dərəcəsi qiymətləndirilir. Statistik metodlar digər riyazimetodlarla, qismən faktor (amil) analizi əlaqələndirir.STENOBAT HEYVANLAR (yun. stenos – dar, və bathos -dərinlik) – dənizlərdə məhdud diapozonlu dərinlikdə yaşayan heyvanlar.S.h. dənizlərin müəyyən bir zonasında (məs., litoral, batial, abissal)yaşayırlar. Onların əksinə olaraq evribat heyvanlar dənizlərin müxtəlifdərinliklərində yaşayır. S.h.-ın yayılma arealı məhduddur.STENOBİONTLAR, STENOPLASTİK NÖVLƏR – dar ekoloji402