EKOLOJİ LÜĞƏT

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsininPREZİDENT KİTABXANASI──────────────────────────────────────────toplanaraq, təsnifatın ən yüksək pilləsi olan tipi təşkil edir.SİNMORFOLOGİYA – biosenologiyanın bölməsi: biosenozunstrukturunu (populyasiyaların sayı və paylanması, biohorizontlar, qatlar,yaruslar) və biokütləsinin yayılmasını tədqiq edir.SİNOPTİK XƏRİTƏ, HAVA XƏRİTƏSİ – üzərində rəqəmlər vəşərti işarələrlə hava (temperatur, təzyiq, buludluq, küləyin istiqaməti,sürəti və s.) haqqında məlumat verilmiş xəritə. S.x. meteorolojistansiyalarda müəyyən vaxt ərzində aparılan müşahidələrin məlumatınaəsasən gündə bir neçə (2-8) dəfə tərtib edilir. S.x. havanın təhlili vəqabaqcadan xəbər verilməsi (proqnozu) üçün əsas materialdır.SİNOPTİK METEOROLOGİYA – meteorologiyanın bölməsi.Hava proqnozu üsullarını işləyib hazırlamaq məqsədilə hava şəraiti vəonun dəyişkənliyini müəyyən edən atmosfer proseslərini öyrənir.SİNSENOGENEZ – Mövcud biosenoza, fitosenoz və ya assosiasiyatiplərindən öz xüsusiyyətləri ilə fərqlənməyən biosenozlarınformalaşması prosesi. Biosenozların sindinamikasının təzahüründən birisayılır. S. aşağıdakı müxtəlif amillərlə təmin olunur: senobiontlarda olangenetik informasiya (avtonizamlanma), orqanizmlərin çoxalıb artmasıvə miqrasiyası, ekotopik və biosenotik seçmə. S. biosenotik mühitinformalaşması ilə eyni vaxtda baş verir. S. prosenozların meydanagəlməsi ilə (yaranması ilə) başlanır və onların ardıcıl dəyişməsi və yasuksessiyaları ilə davam edir.SİNTETİK ORQANİZM – sadə birləşmələrdən daha mürəkkəbbirləşmələr sintez edən orqanizm.SİNTETİK POLİMERLƏR – sənaye və məişətdə geniş işlədilənplastmaslar. S.p. arasında nisbətən az zərərli (polimetilen) və insan üçüntəhlükəli (polivinilxlorid - PVX, ekopsid qətranı) mövcuddur. Onlar azistilik saxlayır və qızdırdıqda havaya parçalanmış toksik məhsullarayırır.SİNTOPİYA (sin... və yun. topos - yer) – mikrobitmə yerinin oxşarsahələrinin müxtəlif növlər tərəfindən istifadə olunması (adətənrəqabətsiz).SİNUZİYA (yun. sinusia - qruplaşma) – Eyni bir ekobiomorfa aidolan növlərin biosenozda olan populyasiyaların məcmusu. S. məkancavə ekoloji cəhətdən fitosenozun ayrılmış (xüsusi) bir hissəsidir. Yalnız394