13.07.2015 Views

EKOLOJİ LÜĞƏT

EKOLOJİ LÜĞƏT

EKOLOJİ LÜĞƏT

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsininPREZİDENT KİTABXANASI──────────────────────────────────────────S.e.-nın maraq dairəsinə daxildir. S.e. ekoloji kompleksin digər elmləri(kimya ekologiyası, tibbi ekologiya, iqtisadiyyat ekologiyası, ekolojihüquq) ilə qarşılqlı əlaqədədir.SƏNAYE RESURSLARI – sənayedə istifadə edilən bərpa olunantəbii bioloji resurslar.SƏNAYE SƏHRASI – insanın sənaye fəaliyyətilə mühitinpozulması nəticəsində olduqca kasıb bitki örtüyü və heyvanat aləminəmalik olan təbiət sahəsi (karxanalar, yeraltı sərvətlərin çıxarılmasızamanı atılan süxur tullantıları və s.).SƏNAYE TULLANTILARININ İSTİFADƏSİ – onlardan təkrarxammal kimi istilik almaq üçün, gübrə kimi və s. məqsədlər üçünistifadə olunması.SƏHİYYƏ-GİGİYENİK NORMA – əhaliyə təhlükəsiz və optimalhəyat şəraiti qarant verən ətraf mühitin vəziyyətinin keyfiyyət-kəmiyyətgöstəricisi.SƏHRA – Çox quraqlıq, isti havanın gündəlik və illik temperaturukəskin fərqlənən, illik yağıntısı 250 mm-dən aşağı, buxarlanmayağıntıdan xeyli çox, güclü külək əsən, daimi axan çayları olmayan, çoxseyrək bitki örtüyü olan ərazi. S.-nın əmələ gəlməsinin ən başlıca səbəbiyağıntının buxarlana biləcək sudan 7-30 dəfə az olmasıdır. S.-nınözünəməxsus iqlimi vardır. Göy üzü aylarla buludsuz olur. Maksimumtemperatur +49,5°, +58°-yə çatır, gün altında qumun səthi 90° qızır, illiktemperatur amplitudası 90°, gündəlik 30°-yə qaxlxır. Orta Asiya S-larında yağıntının illik miqdarı 60-150 mm, Mərkəzi Asiya (Təklə-Məkan) 9 mm, tropik S.-larda isə hər yerdə 100 mm-dən azdır. ŞimaliAfrika və Ərəbistan S.-larında bir neçə il ərzində yağış düşməyən yerlərdə vardır.S.-ların zəbt etdiyi ərazi bütün qurunun təqribən 30%-ni tutur.Səth quruluşuna görə S.-lar qumlu, daşlı, gilli və şoranlı S.lara bölünür.Azərbaycan Respublikası üçün S. xarakterik deyil. Burada S.-ya yaxınlandşaft fraqmentləri Abşeron yarımadasında, Kür-Araz ovalığında,Naxçıvan M.R.-nın Araz boyu ərazisində təsadüf edilir.SƏHRALAŞMA – bax: ekosistemin səhralaşması.SƏRÇƏKİMİLƏR (Passeriformes) – quşlar dəstəsi. Dünyanın həryerində yayılmışdır. 5 mindən çox, o cümlədən Azərb-da 147 növüməlumdur. Uzunluğu 9,5 sm-dən (kral quşu) 65 sm-dək (quzğun) olur.388

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!