EKOLOJİ LÜĞƏT

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsininPREZİDENT KİTABXANASI──────────────────────────────────────────və ya tarixi (filogenez) inkişafı gedişində orqanların kiçilməsi,quruluşunun sadələşməsi və çox vaxt onlara xas olan funksiyalarınitməsi. Bəzən orqanın və ya toxumanın tamamilə itməsi də R. adlanır.REDUSENTLƏR (lat. reducentis – qayıdan, bərpa olunan) – Özhəyat fəaliyyəti prosesində ölü kütlənin və qismən biokütləninmürəkkəb üzvi maddələrini sadə birləşmələrə (CO 2 , H 2 , O 2 , N 3 və s.)çevirən (minerallaşdıran) orqanizmlər, bununla onların biota mühitindəbiosenoloji mühitin abiotik blokuna və xarici mühitə qaytarılmasıprosesinin yekunlaşması.Redugentlərin son pilləsi bakteriolizdir – yəni bakterial örtüyün(qişanın) fermentlərlə həll olunması və hüceyrələrin tərkibindən çıxıbtorpaq məhluluna daxil olması, sonra isə bu maddələrin digərbakteriyalarla parçalanmasıdır. Bakteriyaların özünün üzvi maddələrininreduksiyasında bakteriofaqlar böyük rol oynayır.REFİQİUM (lat. refigium - sığınacaq) – Müəyyən bir orqanizminonun üçün əlverişsiz olan dövrü vaxtilə yaşamış olduğu və hazırdayaşadığı yer səthinin bir sahəsi.REFLEKSLƏR (lat. reflexux – əks etmə) – Orqanizmin xarici vədaxili mühitdə baş verən qıcıqlanmalara qarşı sinir sisteminin iştirakı iləverdiyi cavab reaksiyaları. R.-in bioloji əhəmiyyəti orqanizmin daxilimühitinin sabitliyini saxlamaq üçün orqanların işinintənzimlənməsindən və onların funksional qarşılıqlı təsirini yaratmaqdanibarətdir. R.-iki böyük qrupa bölünür: anadangəlmə və ya şərtsiz R.-inicrası üçün heç bir hazırlıq, şərt, təlim tələb olunmur (Məs., əmmə,gözqırpımı, bəbək R.-i və s.). Demək hər heyvan növünün özünəməxsusşərtsiz, irsi R.-i vardır. Şərti R. həyat prosesləri nəticəsində qazanılır. I-cinin üzərində qurulur, dəyişkəndir, müvəqqətidir, fərdi xüsusiyyətdaşıyır, yəni R.-in yaranması üçün xüsusi şərtlər və vaxt lazımdır. «ŞərtiR”.» terminini ilk dəfə elmə İ.P.Pavlov daxil etmişdir.REGENERASİYA (lat. regeneratio – bərpa olunmaq) – orqanizmvə ya biosistemin itirdiyi bütöv hissəni tam və ya hissə-hissə əvəzetməsi.REGİON (lat. regio – vilayət) – iri fərdi ərazi vahidi, hər hansı birərazinin müəyyən əlamətlərinə və ya xüsusiyyətlərinə görə, (iqtisadicoğrafi,tarixi-siyasi və s.) bölünməsi. Fiziki-coğrafiyada-regional371