EKOLOJİ LÜĞƏT

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsininPREZİDENT KİTABXANASI──────────────────────────────────────────sahənin sərhədlərini müəyyən etmək çətin olur. Konkret şəraitdə P.-nınən çox əlverişli sayına onun homeostazı deyilir. P. öz sıxlığınıtənzimləməklə növün nəslini qoruyub saxlayır. P-lar sayına vəstrukturuna təsir göstərərək biogeosenozun dinamikasına səbəb amiləçevrilir. Beləliklə, ayrı-ayrı fərdlərin mühitə uyğunlaşma qabiliyyətinənisbətən P.-nın uyğunlaşma imkanı genişdir. Özündə çoxlu P.birləşdirən növün uyğunlaşma imkanı isə daha çoxdur.POPULYASİYA AREALI – populyasiya yayılan ərazi(akvatoriya). Növün biologiyasından və mövsümdən asılı olaraq P.a.dəyişir-genişlənir və ya daralır. P.a. miqrasiya zamanı xeyli genişlənir.POPULYASİYA ARTIMININ SÜRƏTİ – vahid zamandapopulyasiyanın artımı: ΔN/Δt. Burada N populyasiyanın ölçüsü (sayı), t– vaxt.POPULYASİYA BİOLOGİYASI – ümumi biologiyanın bölməsi:populyasiyaların kompleks öyrənilməsi ilə məşğul olur (ümumi bioloji,demoqrafik, ekoloji, genetik və s. nöqteyi nəzərindən).POPULYASİYA EKOLOGİYASI – bax: ekologiya.POPULYASİYA DALĞALARI – termin N.V.Timofeyev-Resovski(1928) tərəfindən təklif olunmuşdur, populyasiya fərdlərinin biotik vəabiotik mühitin müxtəlif faktorlarının təsiri altında sayının dəyişməsinigöstərir. S.S.Çetverikova (1909) görə «həyat dalğaları”» adlanır. P.d.bütün növlər üçün səciyyəvidir və müəyyən təkamül əhəmiyyəti kəsbedir, belə ki, hər hansı bir populyasiyanın sayının kəskin azalmasızamanı onlardan canlı qalan fərdlər özlərini nadir genotip kimi göstərəbilər. Sonralar həmin populyasiyanın sayının bərpa olunması sağ qalanfərdlərin hesabına gedir, bu isə genin, deməli genefondun sıxlığınındəyişməsinə səbəb olur.POPULYASİYA GENETİKASI – genetikanın təbiipopulyasiyaların genetik tərkibini, genetik dinamikasını öyrənənbölməsi.POPULYASİYA PARTLAYIŞI – Hər hansı bir növün fərdlərininsayının (sıxlığının) qəflətən kəskin artması və qarşısının alınmasımümkün olmaması. Bir çox növlər üçün (gəmiricilər, cücülər) P.p.növün dalğavari xarakter daşıya bilər. P.p. növün introduksiyası zamanıda baş verə bilər (məs. Avstraliyada kroliklərin, SNQ dövlətləri360