EKOLOJİ LÜĞƏT

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsininPREZİDENT KİTABXANASI──────────────────────────────────────────sənayesində işlədilir.PAS XƏSTƏLİYİ – bir çox bitkilərdə pas göbələklərinin genişyayılmış, zərərverici xəstəliyi. Taxıllar, texniki, dekorativ bitkilər vəmüxtəlif yabanı otlar P.x.-nə tutulur. P.x. meyvə və toxumların keyfiyyətiniaşağı salır. Azərbaycanda P.x. buğda, günəbaxan, yonca, lobya,qərənfil və s.-də geniş yayılmışdır.PASKAL – Beynəlxalq vahidlər sistemində təzyiq və mexanikigərginlik vahidi; Pa və Ra ilə işarə olunur. P. 1 H qüvvənin 1 m 2 səthəgöstərdiyi təzyiqdir. 1 Pa = 1 N/m 2 = 10 H/sm 2 = 0,102 kq/m 2 = 10 bar =7,50 mm c. süt = 0,102 mm su süt. B.Paskalın şərəfinə adlandırılmışdır.PASSAT AXINI – tropik və ekvator enliklərində Dünya okeanınınüfiqi səthi axını.PASTERİZASİYA – yeyinti məhsulları və mayelərin 60-90°temperaturda bir neçə saniyədən 30 dəq-dək qızdırılması. İlk dəfəL.Paster təklif etmişdir. P-da spor əmələ gətirməyən bakteriyalar vəfermentlər tələf olsa da, sporlu bakteriyalar salamat qalır. Yeyintiməhsullarının saxlanma müddətini uzatmaq və sporlu bakteriyaları tələfetmək üçün məhsul 24 saatlıq fasilə ilə 2-3 dəfə P. edilir və hər dəfəsoyudulur.PASTORAL DİQRESSİYA, otlaq diqressiyası (lat. pastoralis -çoban) – hədsiz mal- qara otarılması, intensiv tapdanma nəticəsindəotlağın vəziyyətinin pisləşməsi. Bu zaman torpaq quru olur, onuntərkibində üzvi maddələrin miqdarı azalır, otlağın bitki örtüyükasıblaşır, kserofil xarakter alır.PATİYENTLƏR – Özünün dözümlülüyünə görə yaşayış uğrundamübarizədə qalib gələn bitkilər (Ramenski, 1938). P-ə bir çoxdominantlar, xüsusən ekstremal şəraitdə yaşayan dominantlar aiddir.PATOBİOSENOZ (yun. pathos - xəstəlik) – parazitlərlə və patogenagentlərlə doyaraq parazitar şəbəkə yaradan biosenoz. TerminY.N.Pavlovskiyə (1946) aiddir.PATOGEN MİKROBLAR – insan, heyvan və bitkilərdə xəstəliktörədən mikroblar.PATOGENLİK – Canlının (adətən mikroorqanizmlərin) digərcanlıda xəstəlik törətmək qabiliyyəti.PATOLOGİYA – İnsan və heyvan orqanizmində xəstəliklərin ayrı-350