EKOLOJİ LÜĞƏT

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsininPREZİDENT KİTABXANASI──────────────────────────────────────────andan həyatının sonunadək məruz qaldığı morfoloji, fizioloji vəbiokimyəvi şəkildəyişmələrin məcmusu.ONURĞALILAR, KƏLLƏLİLƏR (Vertebrata yaxud craniota) –xordalılar tipindən heyvan yarımtipi; daha yüksək təşəkkül tapmışmüxtəlif heyvan qrupları. O. növlərinə görə onurğasızlardan azdır (40min növ), lakin müasir biosferin həyatındakı roluna görə onlardanüstündür. Müasir O.-a 6 sinif – dəyirmanağızlılar, balıqlar, suda-qurudayaşayanlar, sürünənlər, quşlar, məməlilər aiddir. O.-ın insan üçün böyükəhəmiyyəti vardır. Ev və ov heyvanlarının əksəriyyəti O.-a aiddir. BəziO. zərərli və zəhərlidir.ONURĞASIZLAR (Invertebrata) – onurğası olmayan heyvanlarınböyük qrupu. O.-a ibtidailər, süngərlər, bağırsaqboşluqlar, qurdlar,molyusklar, buğumayaqlılar, dərisitikanlılar və bəzi başqa tiplərdaxildir. O.-ın təqribən 1 mln 260 min növü məlumdur; növlərininsayına görə cücülər birinci yeri tutur. O. şirin suda, dənizdə, quruda vətorpaqda yaşayır; bir çox növləri heyvanların və bitkilərin parazitidir.O.-ın təbiətdə rolu böyükdür. O.-ın qazıntı qalıqlarına müxtəlifdövrlərin çöküntülərində rast gəlmək olur; bəzi süxurların əsas hissəsinitəşkil edir. O. ov heyvanlarının, məməlilərin, quşların və balıqlarınqidasıdır.O.-ın parazit və yoluxucu xəstəlikləri əmələ gətirən növləri də var.Bəzi növlər parazit qurdların sahibidir. O. arasında zəhərli növlər, taxılavə taxıl məhsullarına, kənd təsərrüfat bitkilərinə zərər verənlər və meşəzərərvericiləri də var.OPTİMAL LANDŞAFT – müəyyən istifadə formasına maksimumuyğun gələn və ya müəyyən istifadəçi kateqoriyasının (məs. bağban,tərəvəzçi, maldar) tələblərinə maksimum cavab verən landşaft.OPTİMAL MEŞƏLİK – müəyyən meşəbitmə şəraitindən özününməqsədyönlü vəzifəsini daha yaxşı yerinə yetirən meşəlik. O.m.yaradarkən ən mühüm komponent meşəliyin optimal tərkibi və optimalstrukturu hesab olunur. Meşəliyin optimal tərkibi məsələsinin həllindəağac cinslərinin meşəbitmə şəraitində tələbatını, digər ağaclarla dinamikəlaqəsini, məhsuldarlığını, quruluşunu, əmtəəliyini və müxtəlif tərkiblimeşəliyin təsərrüfatı qiymətini təyin etmək lazımdır. Meşəliyin optimalstrukturunu təyin edən əsas amil ağaclığın sıxlığı (doluluğu) sayılır.345