EKOLOJİ LÜĞƏT

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsininPREZİDENT KİTABXANASI──────────────────────────────────────────(«zamor»” əlamətləri müşahidə olunur), üzvi maddələrin parçalananməhsulları CO 2 , metan, hidrogen-sulfid və digər avtoxton zəhərli(toksik) maddələrin konsentrasiyası yüksəlir.NEKROZ (yun. nekrosis) – Bəzi əlverişsiz amillərin təsirindənbitkinin hər hansı orqanının ölməsi: proses qızma, şaxta, müxtəlif zərərli(zəhərli) maddələrin təsiri nəticəsində baş verə bilər.NEKTAR – bitki nektarlığından ifraz edilən şəkərli şirə. N. şəkərli(saxaroza, qlükoza, fruktoza) sulu məhlulu olub, tərkibində az miqdardaspirtlər, azotlu və aromatik maddələr, mineral duzlar, turşular,fermentlər var. Bir çox bitkilər (canavargiləsi, gəvən, rododendron,qaraçöhrə və s.) zəhərli N. ifraz edir. N. arıların və b. həşəratlarınqidasına daxildir. N. bal arılarının bal yığımının əsas hissəsini təşkiledir.NEKTARİNİDLƏR, NEKTAROFAQLAR – çiçəklərin nektarı iləqidalanan quşlar. Bitkinin tozlanmasında böyük rol oynayır.NEMATODLAR – girdə qurdlar, ibtidai qurdlar sinfi. Xaricimühitdə sərbəst yaşayan və müxtəlif bitki, heyvan və insanlardaparazitlik edən 500 mindən çox növü var. Uzunluğu 80 mkm-dən 8 m-dəkdir. Qan və tənəffüs sistemi yoxdur. İnsan və heyvanlarınorqanizminə düşən nematod yumurtasının bəzisi isə mürəkkəb inkişafsikli keçirdikdən sonra bağırsaqda, ağciyərdə, əzələlərdə tam inkişafaçatır.NEMATODOZLAR – insan, heyvan və bitkilərdə nematodlarıntörətdiyi parazitar xəstəliklər. Azərbaycanda askaridoz, enterebioz,trixosefalyoz və s. yayılmışdır. Yoluxmada tərəvəzin rolu böyükdür.NEMATOSİDLƏR – ziyanlı nematodları (dəyirmi qurdları) məhvetmək üçün işlədilən kimyəvi maddələr (pestisidlər).NEOBİONTLAR (yun. neo – yeni və biont) – kənardan gətirilənbitki (neofitlər) və heyvan növləri (neofillər). İnsan tərəfindən gətirilənN. (antrobiontlar) və təbii amillərlə (su daşqınları və axınları, külək vəs.) gətirilən N. ayırırlar.NEOBİOSFER – müasir biosfer, çox vaxt sadəcə biosfer adlanır. N.termini səhv olaraq noosfer anlayışı ilə eyniləşdirilirNEOEKOLOGİYA – biosferin mövcudluğunun müasir dövrekologiyası.331