EKOLOJİ LÜĞƏT

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsininPREZİDENT KİTABXANASI──────────────────────────────────────────bitki orqanlarının hərəkəti.NEFT – maye qazıntı yanacağı olub bitki və heyvan biokütləsininanaerob mikrobioloji parçalanmasının məhsuludur. Dünyada istehsalolunan neft quyularının qazılması yolu ilə əldə edilir. Neftin istehsalı,nəqliyyatı və emalı ekoloji təhlükə yaradır.Neftin emalı zamanı çoxlu miqdarda toksik maddələr atmosferə vəsuya düşür.NEFT MƏHSULLARI – neft emalı sənayesi 250-dən çox N.m. alır.Fiziki metodlarla emal olunan N.m. – birinci, kimyəvi metodlarla alınanN.m. isə ikinci N.m. adlanır. Birinci N.m.-na petrol efiri, benzin, liqroin,ağ neft, solyar yağı, mazut, vazelin, qudron, bitum, koks, parafin, ikincineft məhsullarına isə – kreqink-benzin, destruktiv hidroqeniz benzini,riforminq benzini aiddir.NEFT-QAZ EHTİYATLARI – neft və qaz yataqları neftli, qazlırayonlarda, zonada, sahədə və hövzədə yerləşir. Dünyada məlum olantəqr. 350 neftli-qazlı hövzənin 140-da neft və qaz çıxarılır, qalanlarıperspektivli hövzələrdir. Neftli-qazlı hövzələrin sahəsi bir neçə minkm 2 -dən bir neçə mln. km 2- dək olur. Neft əsasən, çökmə süxurlarla(qum, qumdaşı, əhəngdaşı və s.), nadir hallarda maqmatik süxurlarla(Azərbaycanda Muradxanlı neft yatağı) əlaqədardır.Azərbaycanın əsas neft-qaz ehtiyatları 10 təbii rayonda yerləşir: –Abşeron (Abşeron arxipelaqı da daxil olmaqla). Aşağı Küryanı, Bakıarxipelaqı, Xəzəryanı – Quba-Şamaxı-Qobustan, Gəncə, Yevlax-Ağcabədi, Ceyrançöl, Acı Nohur və Cəlilabad rayonları.NEFTTUTUCU – sənaye kanalizasiya sistemlərində çirkabsularından neft və neft məhsullarını ayırmaq üçün təmizləyici qurğu.NEKTOBENTOS (yun. nektos - üzən) – su hövzəsinin dibində vəsuyun dərinliklərində yaşayan heyvanların məcmusu.NEKROFAQ (yun. nekros – ölü və faq) – ölü heyvanlarlaqidalanan orqanizmlər. Bax: saprofaqlar.NEKROFİT (yun. nekros – ölü və fit) – ölü üzvi substratda inkişafedən bitki.NEKROPLANKTON – hidrobiontların cəsədlərindən yarananplankton. N.-un çoxluğu su mühitini kəskin pisləşdirə bilər, belə ki, ölüüzvi maddələr oksidləşdikdə çoxlu miqdarda oksigen sərf olunur330