EKOLOJİ LÜĞƏT

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsininPREZİDENT KİTABXANASI──────────────────────────────────────────təzahür edir.MODİFİKATORLAR (lat. modifico - dəyişdirirəm) – orqanizmdəstruktur – funksional dəyişikliklərə səbəb olan ətraf mühit faktorları(bəzi kimyəvi pestisidlər, ağır metallar və s.).MOZAİKLİK (ital. Mosaico, Lat. misivum – muzalara ithafedilmiş) – botaniki ədəbiyyatlarda mozaiklik müxtəlif cür adlandırılır.Məsələn: mikrofitosenoz (Lavrenko, 1959), mikroassosiasiya(Qrosheym, 1929), mikroqruplaşma (Yaroşenko, 1961). Bitkiliyi əmələgətirən xırda sahələr bitki örtüyünün quruluş xüsusiyyətlərinə görəfərqlənir və mikrosenozlar əmələ gətirir. Fitosenozların eyni quruluşdaolması onların daha xırda quruluşda ayrılması mozaiklik adlanır.Mozaikliyin olması müxtəlif səbəblərlə bağlıdır. İnsan fəaliyyətininnəticəsində də mozaiklik yarana bilir.MOLEKULYAR BİOLOGİYA (lat. moles – kütləvi Cula –kiçiltmə şəkilçisi) – bioloji obyekt və sistemləri molekulyar səviyyədəöyrənməklə həyat fəaliyyəti hadisələrinin təbiətini aydınlaşdıran elm.İrsiyyət, çoxalma, böyümə, inkişaf, oyanma, qıcıqlanma, enerjininçevrilməsi, yaddaş və s. əlamətlərin bioloji vacib molekulların quruluşvə xassələri ilə necə və nə dərəcədə əlaqədar olmasını müəyyən etməkM.b.-nın başlıca vəzifəsidir. M.b. genetika, biokimya, fiziologiyaelmlərinin ilkin məlumatları əsasında inkişaf tapmış və biofizika,bioüzvi kimya, biokimya ilə əlaqədə olan elm sahəsidir.MOLİSMOLOGİYA (yun. molysma – çirkab və loqiya) –tətbiqiekologiyanın bölməsi; ətraf mühitin çirklənməsi problemləri ilə məşğulolur. Termin M.Fonten (1972) tərəfindən irəli sürülüb “miazmologiya”termininə yaxındır.MONİTORİNQ (ing. monitoring, lat. monitor) – yad edici, nəzarətedici) – Ekosistemin (ekoloji M.) və biosferin (biosfer M.) dəyişilməsiüzrə yerinə yetirilən uzunmüddətli kompleks müşahidələr vəeksperimentlər sistemi. Xüsusi stansiyalarda (o cümlədənhidrometeoroloji) və biosfer qoruqlarında yerinə yetirilir. M. antropogentəsir altında olan biosferin və onun ayrı-ayrı elementlərinin vəziyyətinindəyişməsinə qiymət vermək və onu proqnozlaşdırmağa yönəldilir. M.-invəzifəsi biosferin davamlığının zəifləməsi və bioloji məhsuldarlığınınazalmasına səbəb olan mümkün antropogen yükün həddinin aşmasını318