EKOLOJİ LÜĞƏT

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsininPREZİDENT KİTABXANASI──────────────────────────────────────────bitkilərinin məhsuldarlığını və məhsulun keyfiyyətini artırmaq üçünM.g. ən effektiv vasitədir. M.g. azot gübrələri, mikrogübrələr, əhəngligübrələr və kompleks gübrələrə bölünür. M.g. payızda və yazda şumaltına (əsas gübrələr), səpinlə birlikdə (səpin gübrələri) və vegetasiyadövründə (bitkini qidalandıran) verilir. M.g. orta norması: 30-100 N, 30-60 P 2 O 5 və 45-90 K 2 O.M.g. üzvi gübrələrlə birgə verildikdə onun effektivliyi daha da artır.M.g-dən düzgün istifadə edilmədikdə (yüksək dozada) torpağınmünbitliyinin azalması, bitkinin və heyvanat aləminin məhv olması, çayvə digər su hövzələrinin çirklənməsinə səbəb ola bilər.MİNERAL QİDALANMA – orqanizmlər tərəfindən mineralelementlərin istifadəsi. Kation və anionlar qəbul olunur. N, P, S, K, Cf,Mg və bir sıra mikroelementlər (Fe, B, Zn, Mg və s.) çox mühümhesab olunur. Heyvanlar onları trofik zənciri üzrə qəbul edirlər:avtotroflar – fitofaqlar -zoofaqlar.MİNERAL MADDƏLƏR – qeyri-üzvi kimyəvi maddələr.MİNERAL RESURSLAR – hər hansı rayon, ölkə, kontinent vəplanetdə (bütövlüklə) Yeraltı faydalı qazıntıların ehtiyatının məcmusu(neft, daş kömür, qızıl, gümüş, volfram, dəmir və s.).MİNERAL SULAR – bioloji aktiv mineral komponentlərin çoxluğuilə xarakterizə olunan və insan orqanizmini müalicə edən spesifik fizikikimyəvixassələrə malik təbii (əsasən, yeraltı) sular. Kimyəvi tərkibi vəfiziki-kimyəvi xassələrindən asılı olaraq müalicə məqsədi ilə (daxili vəxarici) işlədilir. M.s. minerallaşma dərəcəsinə görə zəif, çoxminerallaşmış, duzlu, çox duzlu, ion tərkibinə görə xlorlu,hidrokarbonatlı, sulfatlı, natriumlu, kalsiumlu, maqneziumlu və s. sularabölünür: qazların və spesifik elementlərin çoxluğuna görə karbon qazlı,sulfidli, azotlu, bromlu, yodlu, dəmirli, mərgümüşlü, radioaktivli(radonlu) və s., temperaturuna görə soyuq (20°C-dək), ilıq (20-37°C),isti (termal 37-42°C), çox isti (42°C-dən daha çox) olur. Müalicəbaxımından üzvi maddələrlə zəngin, zəif minerallaşmış sular dahaəhəmiyyətli hesab edilir. Azərbaycan Respublikasında 1000-dən çoxtermal və soyuq sulu mineral bulaq qeydə alınmışdır. Karbon qazlı M.s.əsasən Kiçik Qafqazda, o cümlədən Naxçıvan Muxtar Respublikasında(İstisu, Turşsu, Sirab, Darıdağ, Badamlı, Vayxır və s.); hidrogensulfidli316