13.07.2015 Views

EKOLOJİ LÜĞƏT

EKOLOJİ LÜĞƏT

EKOLOJİ LÜĞƏT

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsininPREZİDENT KİTABXANASI──────────────────────────────────────────hissəsinin geri qayıtmaq şərtilə hər il yuvaladığı ərazidən qışladığıəraziyə köçməsi. Q.k. onların mövsüm dəyişkənliyinə uyğunlaşmasıdır,köçərilik xüsusiyyəti nəsildən-nəslə keçmiş, həmin quşun irsiyyətindəmöhkəmlənmişdir. Müasir quşlarda köçmə instinkti anadan gəlmədir.Quşlar köçərkən sutkada 30-50 km-dən 200-300 km-ə qədər sürətləuçur, 1-2 gün uçduqdan sonra 5-10 sutka fasilə edirlər. Köçmə 1-2 aydavam edir.QUŞLARIN QORUNMASI – heyvanat aləminin mühafizəsininbölməsi olub, quşların populyasiya – növ tərkibinin və sayının müəyyənsəviyyədə saxlanmasına yönəldilən kompleks beynəlxalq, dövlət vəregional inzibati təsərrüfat və ictimai tədbirlər.QUŞLARIN UÇOTU – vizual (gözəyarı), quşların səsinə görə və s.üsulla quşların növ tərkibinin və sayının müəyyən edilməsi (mütləq vəya nisbi).QUTTA – gərməşov, evkomiya və bəzi tropik ağacların xüsusi vəqapalı yerliklərində və südlü şirəsində olan yapışqanlı hissə. Ondanquttaperça alınır.QUTTAPERÇA, QUTTAPERÇALI BİTKİLƏR – qətran, gitrə;həmin qətranın alındığı ağac; – əsasən Şərqi Asiya, Yeni Qvineya vəCAR-da bitən palakvaum, payena, bassia cinslərinə mənsub olan ağacnövlərinin süd şirəsindən alınan məhsul. Əsas komponenti (təqr. 90%-i)qutta – təbii kauçuku əmələ gətirən və emprik formulu (C 5 H 3 ) olanirimolekulalı polizoprendən ibarətdir. Texniki Q.-da müxtəlif qətranlar,zülali maddələr, su və s.-də olur. O, otaq temperaturunda bərk haldadır,rəngi ağ-sarımtıl-qəhvəyidir, rütubəti keçirmir, yaxşı izolyatordur.Başlıca olaraq sualtı kabellərin izolyasiya edilməsində, habeləturşuyadavamlı və yapışdırıcı materiallar hazırlanmasında işlədilir.Tropik zonada palakvium, payena, bassia cinsindən olan bitkilər,həmçinin bəzi gərməşov və evkomiya növləri Q.-lı bitkilərə aiddir.Azərbaycanda da evkomiya əkilir. Quttaperçalı bitkilər dərman bitkisikimi də istifadə olunur.QUTTASİYA (lat. Gutta - damcı) – bitkilərdə yarpaqların damcışəklində su ifraz etməsi.QÜTB İQLİMİ – uzun qış, qısa və sərin yayı (temperatur hərdən0°-dən yuxarı olur) ilə səciyyələnir. Qış aylarının çoxillik orta272

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!